- જોકે ચંદ્રયાન-૨ની વિપરીત આમાં ઓર્બિટર નહીં હોય, પરંતુ આમાં એક લેન્ડર અને એક રોવર હશે
ભારત પોતાનું આગામી ચંદ્ર અભિયાન ચંદ્રયાન-૩ વર્ષ ૨૦૨૧ ની શરૂ આતમાં લૉન્ચ કરી શકે છે. જોકે, ચંદ્રયાન-૨ ની વિપરીત આમાં ઓર્બિટર હશે નહીં, પરંતુ તેમાં એક લેન્ડર અને એક રોવર હશે.
કેન્દ્રીય પ્રધાન જિતેન્દ્રસિંહ એક નિવેદનમાં કહૃાું કે, જ્યાં સુધી ચંદ્રયાન-૩ ની વાત છે તો તેનું પ્રક્ષેપણ ૨૦૨૧ ની શરૂ આતમાં પણ થવાની સંભાવના છે. ચંદ્રયાન ૩, ચંદ્રયાન ૨ નું જ બીજું અભિયાન હશે અને જેમાં ચંદ્રયાન ૨ ની જેમ એક લેન્ડર અને એક રોવર હશે.ગત્ત વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં ચંદ્રયાન ૨ ની ચંદ્રમાની સતહ પર હાર્ડ લેન્ડિંગ બાદ ભારતીય અંતરિક્ષ અનુસંધાન સંગઠને (ઇસરો) આ વર્ષના અંત સુધી એક બીજું અભિયાન લૉન્ચ કરવાની યોજના બનાવી હતી.જોકે, કોરોના મહામારી અને લોકડાઉને ઇસરોની અનેક પરિયોજનાઓે પ્રભાવિત કરી છે અને ચંદ્રયાન ૩ જેવા અભિયાનમાં મોડું થયું છે.
ચંદ્રયાન ૨ ને ગત્ત વર્ષે ૨૨ જુલાઇએ પ્રક્ષેપિત કરવામાં આવ્યું હતું. જેને ચંદ્રના દક્ષિણી ધૃવ પર ઉતારવાની યોજના હતી, પરંતુ લેન્ડર વિક્રમે સાત સપ્ટેમ્બરે હાર્ડ લેન્ડિંગ કર્યું અને પોતાના પ્રથમ પ્રયાસમાં જ પૃથ્વીના ઉપગૃહની સપાટીને સ્પર્શવાનું ભારતનું સપનું તૂટી ગયું હતું. આ અભિયાન હેઠળ મોકલેલા ઓર્બિટર સારું કામ કરી રહૃાા છે અને જાણકારી મોકલી રહૃાા છે.
ચંદ્રયાન ૧ ને ૨૦૦૮ માં પ્રક્ષેપિત કરવામાં આવ્યું હતું,સિંહ કહૃાું કે, ઇસરોના પ્રથમ ચંદ્ર અભિયાને અમુક ચિત્રો મોકલ્યા છે, જે પ્રદર્શિત કરે છે કે, ચંદ્રમાના ધૃવો પર ધુળ જેવું લાગે છે.એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, અમેરિકી અંતરિક્ષ એજન્સી નાસાના વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે, આવું થઇ શકે છે કે, પૃથ્વીનું પોતાનું વાતાવરણ તેમાં સહાયતા કરી રહૃાું હોય, બીજા શબ્દોમાં તેનો અર્થ થાય છે કે, પૃથ્વીનું વાતાવરણ ચંદ્રમાની પણ રક્ષા કરી રહૃાો હોય. આ પ્રકારે ચંદ્રયાન ૧ ના ડેટાથી સંકેત મળે છે કે, ચંદ્રના ધૃવ પર પાણી છે, વૈજ્ઞાનિક તેની જ શોધ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહૃાા છે.
અંતરિક્ષમાં માનવને મોકલવાના ભારતના પ્રથમ અભિયાન ગગનયાનની તૈયારીઓ શરૂ છે.સિંહ કહૃાું કે, ગગનયાનની તૈયારીઓમાં કોવિડ ૧૯ સાથેની અમુક અડચણો આવી છે, પરંતુ ૨૦૨૨ ની આસપાસની સમય સીમામાં પુરા કરવાના પ્રયત્નો શરૂ છે.