- અગાઉ ૧ કરોડ રૂપિયાની મિલક્ત માટે ૫ લાખ રૂપિયાની સ્ટેમ્પ ડ્યુટી વસૂલવામાં આવતી હતી.
લખનૌ, દેશની ચૂંટણીની મોસમમાં આ દિવસોમાં વારસા ટેક્સની ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે. ઈન્ડિયન ઓવરસીઝ કોંગ્રેસના પ્રમુખ સામ પિત્રોડાની વારસાગત ટેક્સ અંગેની ટિપ્પણીને લઈને રાજકીય તોફાન ચાલી રહ્યું છે. અમેરિકાનું ઉદાહરણ આપતા પિત્રોડાએ કહ્યું કે જો ત્યાં કોઈનું મૃત્યુ થાય છે તો તેની માત્ર ૪૫ ટકા સંપત્તિ તેના બાળકોને જાય છે. બાકીની ૫૫ ટકા મિલક્ત સરકારને જાય છે. કોંગ્રેસ સામ પિત્રોડાના નિવેદનથી દૂર રહી રહી છે ત્યારે ભાજપ તેમના પર સતત પ્રહારો કરી રહ્યું છે. વારસાગત ટેક્સના આ ઘોંઘાટ વચ્ચે અમે તમને યુપીની યોગી સરકારના એક મોટા નિર્ણય વિશે જણાવીએ. ઓગસ્ટ ૨૦૨૩માં યોગી કેબિનેટે પ્રોપર્ટી ટ્રાન્સફર મામલે લોકોને મોટી ભેટ આપી હતી. આ અંતર્ગત માત્ર ૫,૦૦૦ રૂપિયાના સ્ટેમ્પ પર પ્રોપર્ટીનું રજીસ્ટ્રેશન કરાવી શકાશે. ૫૦૦૦ રૂપિયાના સ્ટેમ્પ પર પણ કરોડોની સંપત્તિની નોંધણી કરી શકાય છે.
આ નિયમ સ્ટેમ્પ અને રજિસ્ટ્રેશન વિભાગ દ્વારા સમગ્ર યુપીમાં ૧૮ જૂન, ૨૦૨૨થી લાગુ કરવામાં આવ્યો છે. આ મુજબ, ગિટ ડીડ કે જેના હેઠળ દાતા પરિવારના સભ્યો જેમ કે પુત્ર, પુત્રી, પિતા, માતા, પતિ, પત્ની, પુત્રવધૂને સ્થાવર મિલક્ત ટ્રાન્સફર કરે છે. મિલક્તનું ટ્રાન્સફર વાસ્તવિક ભાઈ (તેના મૃત્યુના કિસ્સામાં વાસ્તવિક ભાઈની પત્ની), વાસ્તવિક બહેન, જમાઈ, પુત્ર/પુત્રીના પુત્રને માત્ર રૂ. ૫,૦૦૦માં કરી શકાય છે. યોગી સરકારના આ નિર્ણયથી કેસમાં ઘટાડો થશે.
નોંધનીય છે કે અગાઉ યોગી સરકારે પ્રોપર્ટી ગિફ્ટ કરવા માટે મહત્તમ સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ૫,૦૦૦ રૂપિયા નક્કી કરી છે. તમને જણાવી દઈએ કે અગાઉ સ્ટેમ્પ ડ્યુટી શહેરમાં મિલક્તોની કિંમતના પાંચ ટકા અને રાજ્યના અન્ય ભાગોમાં મિલક્તોની કિંમતના સાત ટકા હતી. એટલે કે ૧ કરોડ રૂપિયાની પ્રોપર્ટી ટ્રાન્સફર કરવા માટે પહેલા ૫ લાખ રૂપિયાની સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી લાગતી હતી જે હવે માત્ર ૫,૦૦૦ રૂપિયામાં શક્ય બની છે. મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક અને મયપ્રદેશ જેવા રાજ્યોમાં નોંધણી પર સ્ટેમ્પ ડ્યુટીમાં છૂટ પહેલેથી જ આપવામાં આવી રહી છે. હવે યુપીના લોકો પણ તેનો ફાયદો ઉઠાવી રહ્યા છે.
યુપી સરકારના નોટિફિકેશનમાં માત્ર એક વ્યક્તિ દ્વારા બીજાને ભેટમાં આપેલી રહેણાંક અથવા કૃષિ મિલક્તોને આવરી લેવામાં આવે છે. તે કોઈપણ પેઢી, કંપની, ટ્રસ્ટ અથવા સંસ્થાના દાતા અથવા પ્રાપ્તર્ક્તા સુધી વિસ્તરશે નહીં. ઉપરાંત, જો કોઈ વ્યક્તિ ભેટ તરીકે મિલક્ત મેળવે છે, તો સૂચના તેમને આવરી લેશે નહીં. જો તેઓ મિલક્તની નોંધણીની તારીખથી ૫ વર્ષ વીતી ગયા હોય તે પહેલાં કોઈ અન્યને મિલક્ત ભેટમાં આપે છે. નોટિફિકેશનમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતીય સ્ટેમ્પ એક્ટ, ૧૮૯૯ની કલમ ૯ ની પેટા-કલમ (૧) ની કલમ (એ) હેઠળ સત્તાનો ઉપયોગ કરીને, રાજ્યપાલે આગળના આદેશો સુધી સ્ટેમ્પ ડ્યુટી નક્કી કરી છે.