વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામો અને ત્યારબાદ મુખ્યમંત્રીઓના નામની જાહેરાતે કોંગ્રેસને ચિંતામાં મૂકી દીધી છે. આટલું જ નહીં, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની જીતની હેટ્રિકએ વિપક્ષી પાર્ટીઓની જાતિવાદી રાજનીતિને પણ ફાડી નાખી છે. પીએમ મોદીના ’મહામંત્ર’એ લોકોને જાતિઓમાં વહેંચીને શાસન કરવાના કોંગ્રેસના મંત્રને એવો જોરદાર ફટકો માર્યો કે આખો વિપક્ષ લોહીલુહાણ થઈ ગયો. તેલંગાણાની જીતનો આનંદ પણ છવાઈ ગયો હતો. ઉત્તર ભારતના બે મોટા રાજ્યોની હારના કારણે કોંગ્રેસમાં ઘેરી નિરાશા છે. ત્રણ રાજ્યોમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીની જીત પણ ઘણી મોટી છે કારણ કે આ ચૂંટણીઓ ઝ્રસ્ના ચહેરા પર નહીં પરંતુ મોદીની ગેરંટી પર લડવામાં આવી હતી. જનતાએ પણ ’મોદીની ગેરંટી, એટલે કે દરેક ગેરંટી પૂરી કરવાની ગેરંટી’ હેઠળ ઉત્સાહ સાથે ભાજપને મત આપ્યો અને ત્રણ રાજ્યોમાં બહુમતી સાથે ડબલ એન્જિન સરકારો બનાવી.
પરંતુ આટલી મોટી જીત બાદ પણ પીએમ મોદી સંતુષ્ટ નથી. મુખ્યમંત્રીઓ અને નાયબ મુખ્યમંત્રીઓના નામને લઈને ભાજપમાં ભારે મંથન થયું હતું. આ પછી ત્રણેય રાજ્યોમાં મુખ્યમંત્રી તરીકે ચૂંટાયેલા ચહેરાઓથી જનતાથી માંડીને ભાજપના કાર્યર્ક્તાઓ સુધી દરેક લોકો ખુશ છે. જનતા ખુશ છે કારણ કે મુખ્યમંત્રી તરીકે સંપૂર્ણપણે નવો ચહેરો રાજ્યમાં વિકાસની ગતિમાં નવી ઉર્જા ઉમેરશે એટલું જ નહીં, રોજગાર અને ધંધા માટે નવી તકો ઉભી થશે તેવો પણ તેમને વિશ્ર્વાસ છે. જો રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢની વાત કરીએ તો અહીંના લોકો ભ્રષ્ટાચાર અને કુશાસનથી કંટાળી ગયા હતા. સ્વાભાવિક છે કે ચૂંટણીના પરિણામો બાદ લોકોમાં એવી આશા જાગી છે કે પીએમ મોદીની ગેરંટીથી રાજ્યને ભ્રષ્ટાચાર અને કુશાસનથી મુક્તિ મળશે. આ સાથે નેતૃત્વ પરિવર્તનના આ નિર્ણયથી કાર્યકરોમાં એવી માન્યતા પ્રબળ બની છે કે સંસ્થા માટે ઈમાનદારી, સમર્પણ અને મહેનતથી કામ કરીને અને સમાજ સેવામાં વ્યસ્ત રહેવાથી કોઈપણ કાર્યકર હવે કોઈપણ પદે પહોંચી શકે છે.
રાજસ્થાનનું પહેલું ઉદાહરણ લઈએ. શું અગાઉના રાજકારણમાં એવું શક્ય હતું કે પહેલીવાર પાર્ટીની ટિકિટ પર ચૂંટણી જીતનાર ધારાસભ્ય સીધા મુખ્યમંત્રી પદે પહોંચી શકે? પીએમ મોદીએ રાજસ્થાનના સીએમ માટે ભજનલાલ શર્માને પસંદ કરીને આ ’કરિશ્મા’ સાકાર કર્યો છે. તેમના નિર્ણયે સાબિત કર્યું છે કે સંસ્થાનું કામ સાચી નિષ્ઠા, સમર્પણ અને સમર્પણથી કરવામાં આવે તો કોઈપણ કાર્યકર રાજ્યના સર્વોચ્ચ પદે પહોંચી શકે છે. ઁસ્ મોદીએ પણ દેશના હૃદયસ્થળ ઉજ્જૈનના ડૉ.મોહન યાદવને મુખ્યમંત્રી બનાવીને દેશનું દિલ જીતી લીધું. તેમણે કહ્યું કે ’મોદીના મનમાં મોહન છે’.
મોટા રાજકીય વિશ્લેષકોની યાદીમાં પણ છત્તીસગઢના સીએમ માટે વિષ્ણુદેવ સાંઈનું નામ નહોતું, પરંતુ હવે તેમણે આ રાજ્યના મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા છે. એટલા માટે કહેવાય છે કે જ્યાં બીજા નેતાઓ વિચારવાનું બંધ કરે છે ત્યાં પીએમ મોદી નવું વિચારવા લાગે છે. તેથી, તેમના રાજકીય અને વ્યૂહાત્મક ચક્રવ્યૂહમાં પ્રવેશવું કોઈપણ માટે સરળ નથી. વાસ્તવમાં, ભારતીય જનતા પાર્ટી તેના અલગ-અલગ ’આંદોલન, ચરિત્ર અને ચહેરા’ માટે જાણીતી છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ભાજપ માટે વપરાતા ભાષણના આ આંકડાને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કર્યો છે. તેમણે તેને આગલા સ્તર પર લઈ ગયા છે, જે ’સબકા સાથ, સબકા વિકાસ, સબકા વિશ્ર્વાસ અને સબકા પ્રયાસ’ ના મૂળ મંત્રને મૂતમંત કરે છે.
બીજી તરફ, કોંગ્રેસ હોય કે ભારત ગઠબંધનના અન્ય પક્ષો, તેઓએ ફરીથી દેશને જાતિઓમાં વહેંચવાની રાજનીતિ કરવાની તેમની જૂની પરંપરાનું પાલન કર્યું. બિહારમાં પણ જાતિ ગણતરી સાથે તેની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી અને કોંગ્રેસના નેતાઓ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જાતિ ગણતરી કરાવવાનું વચન આપતા જોવા મળ્યા હતા અને ’જેટલી વસ્તી, તેટલી જ અધિકાર’ ના નારા લગાવતા જોવા મળ્યા હતા.