તુર્કી, તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ રેસેપ તૈયપ એર્દોઆનને સત્તામાં આવ્યાને ૨૦ વર્ષથી વધુ સમય વીતી ગયો છે અને આ સમય દરમિયાન એર્દોઆને સત્તા પર એટલી હદે નિયંત્રણ કર્યું છે કે તુર્કીની સંસદ હવે માત્ર રબર સ્ટેમ્પ બની ગઈ છે. એક સમયે, તુર્કી મધ્ય પૂર્વ અને આરબ દેશો માટે રોલ મોડેલ બનશે તેવી અપેક્ષા હતી, પરંતુ આ સફર લાંબો સમય ન ચાલી.
૧૬ જુલાઈ ૨૦૧૬ના રોજ એર્દોગાન સામે બળવો થયો હતો. જો કે બળવો અસફળ રહ્યો હતો, પરંતુ તેણે એર્દોઆનને તે તક આપી જે તે લાંબા સમયથી શોધી રહ્યો હતો. હકીક્તમાં, વિદ્રોહ પછી, રજબ તૈયબ એર્દોઆને સત્તામાં ઘણા ફેરફારો કર્યા, જેના કારણે એર્દોઆને તુર્કીના બંધારણની સત્તા સમાપ્ત કરી, જે સરકારને નિયંત્રિત કરતી હતી. તે જ સમયે, એર્દોઆને મોટી સંખ્યામાં સરકારી કર્મચારીઓ, ન્યાયાધીશો, શૈક્ષણિક ક્ષેત્રના લોકો, આરોગ્ય કર્મચારીઓ અને લશ્કરી અધિકારીઓને બરતરફ કર્યા. હવે રેસેપ તૈયપ એર્દોઆન દેશની ન્યાયતંત્રની નિમણૂકો અને સમગ્ર સિસ્ટમ પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણ ધરાવે છે.
નોડક રિસર્ચ મોનિટરિંગ નેટવર્ક ચલાવતા અબ્દુલ્લા બોજકર્ટે એક રિપોર્ટમાં દાવો કર્યો છે કે ઓક્ટોબર ૨૦૨૧થી સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૨ સુધી વિપક્ષે તુર્કીની સંસદમાં ૭૧૬ ડ્રાફ્ટ બિલ રજૂ કર્યા હતા, પરંતુ તેમાંથી કોઈ પર ચર્ચા થઈ નથી. આ પોતાનામાં એક વર્લ્ડ રેકોર્ડ છે. શાસક પક્ષ અને તેના સાથી એમએચપીએ આ સમયગાળા દરમિયાન ૮૦ ડ્રાફ્ટ બિલ રજૂ કર્યા અને તે બધાને મંજૂરી આપવામાં આવી અને આખરે કાયદો બની ગયો. આ દર્શાવે છે કે તુર્કીમાં વિરોધ માત્ર ચર્ચામાં જ ઘટી ગયો છે અને કાયદા બનાવવાની સત્તા છીનવી લેવામાં આવી છે.
બીજી ચિંતાજનક હકીક્ત એ છે કે ઘણી સંસદીય સમિતિઓની એક પણ બેઠક મળી નથી અને ઘણી સમિતિઓએ માત્ર એક કે બે બેઠકો જ યોજી છે. લોકશાહી દેશોમાં સંસદનું કામ સરકારના કામ પર નજર રાખવાનું છે. પ્રશ્ર્નો પૂછવાની સ્વતંત્રતા છે, જે જવાબદારી, પારદર્શિતા અને બહેતર શાસન સુનિશ્ર્ચિત કરે છે, પરંતુ તુર્કીની સંસદમાં પ્રશ્ર્નો પૂછવાનો અધિકાર લગભગ નાબૂદ કરવામાં આવ્યો છે, અને મોટાભાગના પ્રશ્ર્નો જે પૂછવામાં આવે છે તેનો જવાબ આપવામાં આવતો નથી. ચાલો જઈએ.
એક રિપોર્ટ અનુસાર, તુર્કીની સરકારને મૌખિક રીતે ૧૫,૬૬૪ પ્રશ્ર્નો પૂછવામાં આવ્યા હતા પરંતુ તેમાંથી માત્ર ૧૨૯૮ પ્રશ્ર્નોના જ જવાબ આપવામાં આવ્યા હતા. ન્યાય મંત્રાલયને ૨૧૪૫ પ્રશ્ર્નો પૂછવામાં આવ્યા હતા અને તેમાંથી માત્ર ત્રણના જ જવાબ આપવામાં આવ્યા હતા. તે જ સમયે, ગૃહ મંત્રાલયને ૧૫૯૭ પ્રશ્ર્નો પૂછવામાં આવ્યા હતા અને તેમાંથી માત્ર છ જવાબો મળ્યા હતા. આ આંકડા દર્શાવે છે કે તુર્કીની સંસદમાં પારદર્શિતા, જવાબદારી સંપૂર્ણપણે ગેરહાજર છે.
લોકશાહીમાં, જ્યારે સરકારો બજેટ રજૂ કરે છે, ત્યારે તેને સંસદમાં ચર્ચા માટે રજૂ કરવામાં આવે છે. જ્યાં તેની ચર્ચા થાય છે અને વિપક્ષના વાંધાઓ પર સરકારો બજેટની જોગવાઈઓ પણ બદલી નાખે છે, પરંતુ તુર્કીમાં એર્દોગાન સરકાર દ્વારા બનાવવામાં આવેલ બજેટ કેટલીક સંબંધિત સંસદીય સમિતિઓને મોકલવામાં આવે છે અને આ સમિતિઓમાં શાસક પક્ષના લોકો પણ હોય છે. બજેટ બહુ ફેરફાર વગર પસાર થાય છે.