- જમીની સરહદની સાથે સાથે દરિયાઈ સરહદને લઈને પણ ચીનનો ઘણા દેશો સાથે વિવાદ છે.
વિદેશ મંત્રાલયે વડાપ્રધાન મોદીની સિંગાપુર મુલાકાતને લઈને મહત્વની માહિતી આપી છે. સ્ઈછ સચિવ જયદીપ મજુમદારે કહ્યું છે કે વડાપ્રધાન સિંગાપોરના નેતૃત્વ સાથે દરિયાઈ સુરક્ષા પર ચર્ચા કરશે. વડાપ્રધાન લોરેન્સ વોગટના આમંત્રણ પર પીએમ મોદી ૪ અને ૫ સપ્ટેમ્બરે સિંગાપોરની મુલાકાત લેશે, જે પહેલા તેઓ બ્રુનેઈની પણ મુલાકાત લેશે.
વડાપ્રધાન મોદીના આગામી વિદેશ પ્રવાસ પર એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે દરિયાઈ સરહદની સુરક્ષાને લઈને બંને દેશોની વિચારસરણી લગભગ સમાન છે. તેમણે કહ્યું કે સાઉથ ચાઈના સીને લઈને ભારત સરકારના સ્ટેન્ડથી બધા વાકેફ છે. તે જ સમયે, સિંગાપોર દરિયાઈ સંચાર લાઇનની સલામત અને મુક્ત અવરજવરનું પણ સમર્થક છે.
વાસ્તવમાં ચીન પોતાની વિસ્તરણવાદી નીતિઓને કારણે કુખ્યાત છે, જમીની સરહદની સાથે સાથે દરિયાઈ સરહદને લઈને પણ ચીનનો ઘણા દેશો સાથે વિવાદ છે. જ્યાં એક તરફ ચીન ભારતના ઘણા વિસ્તારો પર પોતાનો દાવો દાખવવાનું ચાલુ રાખે છે, તો બીજી તરફ દક્ષિણ ચીન સાગરના કેટલાક ભાગોને લઈને ચીન અને સિંગાપોર વચ્ચે તણાવ ચાલી રહ્યો છે. જો કે વર્ષ ૨૦૧૯માં બંને દેશો વચ્ચે દરિયાઈ સરહદ સુરક્ષા અને શાંતિને લઈને સમજૂતી થઈ ગઈ છે, તેમ છતાં ચીન સાથે વિવાદનો ભય યથાવત છે.
વિદેશ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર ભારતની જેમ સિંગાપોર પણ દક્ષિણ ચીન સાગરમાં સુરક્ષિત અને મુક્ત દરિયાઈ સંચારના પક્ષમાં છે. એટલે કે આ મુદ્દે બંને દેશોનો અભિપ્રાય ખાલી છે. આવી સ્થિતિમાં ભારત અને સિંગાપુર વચ્ચે દરિયાઈ સુરક્ષાને લઈને ચર્ચા થશે તેમાં કોઈ શંકા નથી. સ્ઈછ અનુસાર, અત્યારે એ કહેવું મુશ્કેલ છે કે આ મુદ્દા પર કયા સ્તરે ચર્ચા થશે પરંતુ આ ક્ષેત્રમાં આ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો છે.
તેથી વડાપ્રધાન મોદી અને સિંગાપોરના વડાપ્રધાન લોરેન્સ વોગ્ટ વચ્ચે દ્વિપક્ષીય મંત્રણામાં આ મુદ્દા પર ચર્ચા થશે તેવી પૂરી આશા છે. આ સિવાય બંને દેશો વચ્ચે વેપાર અને રોકાણનો મુદ્દો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. સિંગાપોર ભારતનું છઠ્ઠું સૌથી મોટું વેપારી ભાગીદાર છે, આ ભાગીદારીને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે સતત પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. આ અંતર્ગત વડાપ્રધાન મોદી સિંગાપોરની મુલાકાત દરમિયાન ઘણી કંપનીઓના સીઈઓ સાથે પણ મુલાકાત કરશે.
વડાપ્રધાન મોદી ૩ અને ૪ સપ્ટેમ્બરે બ્રુનેઈ અને ૪-૫ સપ્ટેમ્બરે સિંગાપોરની મુલાકાત લેશે. જયદીપ મજમુદારે કહ્યું છે કે મ્યાનમારની સ્થિતિ પર પણ આ બંને દેશો સાથે ચર્ચા થઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટો દરમિયાન પડોશી દેશો અને તેમની સ્થિતિ પર વારંવાર ચર્ચા થાય છે. તેમણે કહ્યું છે કે સિંગાપોર અને બ્રુનેઈ પણ આસિયાન દેશોનો હિસ્સો છે અને દ્વિપક્ષીય મુલાકાત દરમિયાન આ ક્ષેત્ર સાથે સંબંધિત એવા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થાય છે.
પીએમ મોદીની બ્રુનેઈની મુલાકાત અંગે મજુમદારે કહ્યું છે કે આ કોઈ પણ ભારતીય વડાપ્રધાનની બ્રુનેઈની પ્રથમ મુલાકાત છે, જે ભારત-બ્રુનેઈના રાજદ્વારી સંબંધોના ૪૦ વર્ષ પૂર્ણ થવાના અવસર પર થવા જઈ રહી છે. અગાઉ બ્રુનેઈના રાજા હાજી હસનલ બોલ્કિયાએ ૧૯૯૨ અને ૨૦૦૮માં ભારતની સરકારી મુલાકાત લીધી હતી. તેણે ૨૦૧૨ અને ૨૦૧૮માં આસિયાન ઈન્ડિયા સમિટમાં પણ ભાગ લીધો હતો. તેઓ ગણતંત્ર દિવસ પર ભારતના મુખ્ય અતિથિ તરીકે પણ ભારત આવ્યા છે.
મજમુદારે કહ્યું કે બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો ખૂબ જ મજબૂત છે, બંને દેશો સંરક્ષણ, વેપાર અને રોકાણ, ઉર્જા, અવકાશ, ટેકનોલોજી અને સ્વાસ્થ્ય જેવા અનેક ક્ષેત્રોમાં પરસ્પર ભાગીદારી સાથે કામ કરી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે બ્રુનેઈની તેમની મુલાકાત દરમિયાન વડાપ્રધાન મોદી દ્વિપક્ષીય મંત્રણા કરશે, જેમાં દ્વિપક્ષીય સંબંધો અને સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવા પર ભાર મૂકવામાં આવશે. તે જ સમયે, વડાપ્રધાન તે નવા ક્ષેત્રો પર પણ ચર્ચા કરશે જ્યાં બંને દેશો વચ્ચે સહકાર થઈ શકે.
તેમના જણાવ્યા અનુસાર, બ્રુનેઈમાં લગભગ ૧૪ હજાર ભારતીયો રહે છે જેઓ ત્યાંના સામાજિક અને આથક વિકાસમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપે છે. મજમુદારે કહ્યું છે કે બ્રુનેઈ ભારતની એક્ટ ઈસ્ટ પોલિસી અને ઈન્ડો પેસિફિક ક્ષેત્રમાં મહત્વપૂર્ણ ભાગીદારની ભૂમિકા ભજવે છે, તેથી વડાપ્રધાનની આ મુલાકાત ઘણી રીતે ઘણી મહત્વની સાબિત થઈ રહી છે.