એસસી-એસટી કાયદો સાર્વજનિક સ્થળે થતા ગુનામાં જ લાગુ થશે, અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટ

અલ્હાબાદ, અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિ (અત્યાચાર નિવારણ) અધિનિયમ, ૧૯૮૯, જેને સામાન્ય રીતે એસસી /એસટી એક્ટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે આ અંગે મોટો નિર્ણય સંભળાવ્યો છે. અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે એક મુખ્ય આદેશ જારી કરીને કહ્યું કે ઈરાદાપૂર્વક અપમાનનું કથિત કૃત્ય એસસી /એસટી એક્ટ હેઠળ ગુનો ગણાશે જો તે સાર્વજનિક સ્થળે કરવામાં આવે. આ સાથે, કોર્ટે અરજદાર પિન્ટુ સિંહ અને અન્ય બે લોકોની અરજીને આંશિક રીતે સ્વીકારી અને એસસી /એસટી એક્ટના સંબંધમાં તેમની સામેનો કેસ રદ કર્યો.

હકીક્તમાં, અરજદાર પિન્ટુ કુમાર અને અન્ય બે લોકો સામે નવેમ્બર ૨૦૧૭માં ભારતીય દંડ સંહિતાની વિવિધ કલમો અને એસસી /એસટી એક્ટની કલમ ૩(૧) (ઇ) હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો. કેસમાં આરોપ એવો હતો કે આરોપીએ ફરિયાદીના ઘરમાં ઘુસીને તેના પર જાતિ આધારિત અપશબ્દોનો ઉપયોગ કર્યો અને તેને અને તેના પરિવારને માર માર્યો.

હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન બચાવ પક્ષના વકીલે દલીલ કરી હતી કે ગુનો ફરિયાદીના ઘરની અંદર થયો હતો. આ કોઈ સાર્વજનિક સ્થળ નથી અને સામાન્ય લોકોએ આ ઘટના જોઈ નથી. વકીલે કહ્યું કે આ કારણોસર આ કેસમાં એસસી /એસટી કાયદા હેઠળ કોઈ ગુનો નોંધાયો નથી. અરજદારના વકીલે કહ્યું કે એસસી /એસટી એક્ટ હેઠળનો કેસ ત્યારે જ બને છે જ્યારે જાહેરમાં કોઈ વ્યક્તિનું જાણીજોઈને અપમાન કરવામાં આવે છે. તે જ સમયે, સરકારી વકીલે આ દાવા સામે વાંધો વ્યક્ત કર્યો હતો. જો કે, વકીલે કહ્યું કે આ ઘટના ફરિયાદીના ઘરની અંદર બની હોવાથી તેને નકારી શકાય નહીં.

આ મામલે દલીલો સાંભળ્યા બાદ અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે જાણવા મળ્યું કે ફરિયાદીનું નિવેદન અને એફઆઈઆર પરથી જાણવા મળ્યું કે જે જગ્યાએ ઘટના બની હતી ત્યાં કોઈ બહારની વ્યક્તિ હાજર ન હતી. આ પછી કોર્ટે પોતાનો આદેશ આપ્યો અને કહ્યું કે એસસી /એસટી એક્ટની કલમ ૩(૧) હેઠળ, તે જરૂરી છે કે ગુનો સાર્વજનિક સ્થળે કરવામાં આવે. અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે આ કેસને રદબાતલ કરતા કહ્યું કે જો ગુનો સામાન્ય લોકોની સામે કરવામાં આવ્યો હોય તો એસસી /એસટી એક્ટની જોગવાઈઓ લાગુ થશે, પરંતુ હાલના કેસમાં આવું થયું નથી.