એસસી-એસટી એક્ટ હેઠળ માત્ર જાતિના આધારે ગરિમાને ઠેસ પહોંચે ત્યારે કેસ, સુપ્રીમ કોર્ટ

નવીદિલ્હી, સુપ્રીમ કોર્ટે એક નિર્ણયમાં કહ્યું કે એસસી-એસટી એક્ટ હેઠળ કેસ ત્યારે જ દાખલ કરવામાં આવશે જ્યારે જાતિના આધારે ગૌરવનું અપમાન કરવામાં આવ્યું હોય. જસ્ટિસ બી.આર.ગવઈ, જસ્ટિસ પ્રશાંત કુમાર મિશ્રા અને જસ્ટિસ સંદીપ મહેતાની બેંચે એક કેસમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટ અને ટ્રાયલ કોર્ટના આદેશોને રદ કર્યા છે. કોર્ટે કહ્યું કે આ કેસમાં તે સ્પષ્ટ છે કે મહિલા દ્વારા લગાવવામાં આવેલા આરોપો આ કાયદા હેઠળ આરોપી વિરુદ્ધ કેસ નથી બનાવતા કારણ કે તેનો ઈરાદો જાતિના આધારે સન્માનને ઠેસ પહોંચાડવાનો ન હતો. ટ્રાયલ કોર્ટે તેને ઘરમાં પ્રવેશ, છેડતી અને એસસી-એસટી એક્ટ માટે દોષિત ઠેરવ્યો હતો.

આરોપીઓએ ટ્રાયલ કોર્ટના નિર્ણયને બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં પડકાર્યો હતો. હાઈકોર્ટે ઘર તોડફોડ અને છેડતીના કેસમાં આરોપીને નિર્દોષ જાહેર કર્યો હતો, પરંતુ તેને એસસી-એસટી એક્ટ હેઠળ દોષિત ઠેરવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે ટ્રાયલ કોર્ટ અને હાઈકોર્ટના નિર્ણયોને ફગાવી દીધા હતા. કહ્યું કે કેસની યોગ્યતા પર કેસ ચાલતો નથી.

સર્વોચ્ચ અદાલતે જણાવ્યું હતું કે અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિ (અત્યાચાર નિવારણ) અધિનિયમ ૧૯૮૯ (એસસી એસટી એક્ટ) ની કલમ ૩(૧)(ટૈ) હેઠળ સજાપાત્ર અપરાધ માટે દોષિત ઠરાવી શકાય નહીં જો કોઈ વ્યક્તિ સાથે ભેદભાવ થતો હોય. જાતિના આધારે ગરિમાનું અપમાન કરે તેવું કૃત્ય આચરવામાં આવ્યું નથી.

એસસી-એસટી એક્ટની કલમ ૩(૧) ની ભાષા એવી જોગવાઈ કરે છે કે ગુનો અનુસૂચિત જાતિ અથવા અનુસૂચિત જનજાતિની વ્યક્તિ સામે એ હેતુથી કરવામાં આવવો જોઈએ કે તે જાતિના આધારે કરવામાં આવી રહ્યો છે. “જે કોઈ, અનુસૂચિત જાતિ અથવા અનુસૂચિત જનજાતિના સભ્ય ન હોવાને કારણે, અનુસૂચિત જાતિ અથવા અનુસૂચિત જનજાતિની મહિલા પર હુમલો કરે છે અથવા તેણીની નમ્રતાનું અપમાન કરવાના હેતુથી અથવા બળનો ઉપયોગ કરે છે, તેને જેલની સજા કરવામાં આવશે. જેની અવધિ છ મહિનાથી ઓછી નહીં હોય, પરંતુ તેને પાંચ વર્ષ સુધી વધારી શકાય છે અને દંડ પણ લાદવામાં આવી શકે છે.