- બહેનોનો ખેતીમાં ઘણો જ સાથ હોય છે, જેથી બહેનો પણ પ્રાકૃતિક ખેતીને જાણે, સમજે અને અપનાવે તે જરૂરી છે.-ભરત ખપેડ
- દાહોદની સ્વ સહાય જૂથની કૃષિ સખીઓને પ્રાકૃતિક ખેતી અંગેની થિયરીકલ તેમજ પ્રેક્ટિકલ તાલીમ આપી કુદરતી ખેતી અપનાવવા હાકલ કરી
સમગ્ર રાજ્યના ખેડુતો 100 ટકા પ્રાકૃતિક ખેતી અપનાવતા થાય એ માટેના રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રતજીના સંકલ્પને સાકાર કરવા સમગ્ર રાજ્યભરના ખેડુતો પ્રાકૃતિકખેતીએ માટે મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલના નેતૃત્વ તેમજ માર્ગદર્શન હેઠળ રાજયભરમાં પ્રાકૃતિક કૃષિ અભિયાન શરૂ કરવામા આવ્યુ છે. આ અભિયાન જ્યા સુધી રાજ્યના તમામ ખેડુતો કુદરતી ખેતી અપનાવે નહિ ત્યા સુધી અવિરત ચાલશે.આ અભિયાન દરમ્યાન કુદરતી ખેતી અપનાવતા પ્રગતિશીલ ખેડૂતો દ્વારા અન્ય ખેડુતોને પ્રાકૃતિક કૃષિની તાલીમ અને તેની વિવિધ પદ્ધતિઓ અને તેનાથી થતા ફાયદાઓ વિશે માર્ગદર્શન તેમજ જાણકારી આપવામાં આવે છે.
ગાય આધારિત પ્રાકૃતિક કૃષિ અપનવવાથી ખેડૂતોને ખેતી ખર્ચમાં ઘટાડો થયો છે અને આવકમાં વધારો થયો છે. ખેતીની આવક વધતા ખેડૂતો સમૃદ્ધ બની રહ્યાં છે. ત્યારે દાહોદમા ખરેડી ગામનાખેડૂત ભરત ખપેડ પ્રાકૃતિક ખેતી અપનાવી પોતે અન્યોને તાલીમ આપી રહ્યા છે. તેમનુ કહેવુ છે કે, પહેલા જ્યારે હુ રાસાયણિક ખેતી કરતો હતો ત્યારે તેમાં ખર્ચ વધારે અને આવક ઓછી થતી જતી હતી. ચોખ્ખુ નુક્સાન થતુ જણાઇ આવતુ હતું. પછી મને સુભાષ પાલેકરની કુદરતી ખેતીની તાલીમમાં ભાગ લીધા બાદ મને ગાય આધરીત પ્રાકૃતિક કૃષિથી થતાં ફાયદાઓ વિષે જાણ્યું ત્યારબાદ પ્રાકૃતિક ખેતીની મોટેભાગે દરેક તાલીમમા ભાગ લઇને એ અંગેની માહિતી મેળવી હતી. ઉપરાંત આત્મા પ્રોજેક્ટ તેમજ બાગાયતી વિભાગ દ્વારા પણ માર્ગદર્શન મેળવ્યુ હતુ. ત્યારથી મને આ ગાય આધારીત પ્રાકૃતિક કૃષિનો વિચાર આવ્યો જેને મે અપનાવ્યો અને સફળ પણ રહ્યો.
પ્રગતિશીલ ખેડુત ભરત ખપેડનુ માનવુ છે કે,બહેનોનો ખેતીમાં ઘણો જ સાથ હોય છે, જેથી બહેનો પણ પ્રાકૃતિક ખેતીને જાણે, સમજે અને અપનાવે તે જરૂરી છે.તેમણે દાહોદની સ્વ સહાય જૂથની કૃષિ સખીઓને 5 દિવસની પ્રાકૃતિક ખેતી અંગેની થિયરીકલ તેમજ પ્રેક્ટિકલ તાલીમ આપી કુદરતી ખેતી અપનાવવા હાકલ કરી હતી.તેઓએ તાલીમ દરમ્યાન જણાવ્યુ હતુ કે, પ્રાકૃતિક કૃષિ અંતર્ગત પાકની વાવણી પહેલા જમીનમાં ઘન જીવામુતનો ઉપયોગ કરવો, બીજને બીજામૃતનો પટ આપી વાવેતર કરવુ, નિંદામણ નિયંત્રણ માટે આંતર ખેડ તથા હાથથી નિંદામણ કરવુજેથી કરીને અળસિયાની સંખ્યામાં વધારો થવાથી જમીનની નિતાર શક્તિમાં વધારો થશે.
રોગ જીવાત નિયંત્રણ માટે નિમાસ્ત્ર, અગ્નીઅસ્ત્ર, ખાટી છાસ, દશપર્ણીઅર્ક વગેરેનો ઉપયોગ કરવો, આચ્છાદન પણ કરવુ જોઇએ જેથી કરીને જમીનનું તાપમાન પણ જાળવી શકાય છે, જેવી કુદરતી ખેતીમા જરૂરી એવી તમામ બાબતોને એમણે પ્રેક્ટીકલ તેમજ વિસ્તારપુર્વક સમજાવી હતી. તેઓ કહે છે કે, જો આ ખેતીમા દરેક બહેનો પણ સાથ આપશે તો આપણી જમીન અને પાક ખેતરોમા ફરીથી ખીલી ઉઠશે.
પોતાના અનુભવો જણાવતા તેઓ કહે છે કે, પ્રાકૃતિક કૃષિ અપનાવવાથી પાકનુ ઉત્પાદન વધ્યુ, આર્થિકઆવકમાં પણ પહેલા કરતા અનેકગણો વધારો થયો અને ખર્ચમાં ઘટાડો થવા લાગ્યો. પરીવારને ચોખ્ખુ રસાયણ વગરનુ ભોજન મળી રહે છે. જમીન પણ આ ખેતીથી જાણે ફરીથી જીવતી થઇ ગઇ છે. જમીન પોચી બની છે, અળસિયા દેખાવા લાગ્યા છે, ખેતરમા હાલતા-ચાલતા આપણે ચોખ્ખી હવા લઇ શકીએ છીએ. ઘરનુ ચોખ્ખુ શાકભાજીઅનેઅનાજ મળી રહે છે, નથી તો રસાયાણની જરૂર ને નથી તો માસ્કની જરૂર, બધુ જ કુદરતી છે. હવે તો બહેનો પણ કુદરતી ખેતીમા પોતાનો રસ દાખવીને ભાગ લઇ રહી છે એથી રૂડુ બીજુ તો શુ હોઇ શકે..!