- કાલીગંડકી નદીના શાલિગ્રામને શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તાના માનવામાં આવે છે.
ભગવાન રામના સાસરી પક્ષ એટલે કે નેપાળના જનકપુરનું જાનકી મંદિર અયોધ્યામાં બની રહેલા ભવ્ય રામ મંદિરના નિર્માણમાં મોટું યોગદાન આપવા જઈ રહ્યું છે. ભગવાન રામની મૂર્તિ ના નિર્માણ માટે શાલિગ્રામ શિલાના બે મોટા ટુકડા નેપાળની કાલિગંડકી નદીમાંથી અયોધ્યા લાવવામાં આવી રહ્યા છે. નેપાળની કાલીગંડકી નદીમાંથી ૩૧ જાન્યુઆરીએ ૩૫૦-૪૦૦ ટન વજનનો વિશાળ શાલિગ્રામ ખડકનો ટુકડો અયોધ્યા મોકલવામાં આવશે. આ પથ્થરની પરીક્ષા ૩૦મી જાન્યુઆરીએ જનકપુરમાં થશે. ત્યાર બાદ તેને રોડ માર્ગે અયોધ્યા મોકલવામાં આવશે. એટલું જ નહીં નેપાળના જનકપુરના જાનકી મંદિર સાથે જોડાયેલા લોકોએ ભગવાન રામને ધનુષ્ય ચઢાવવાની ઓફર પણ કરી હતી. આ સંદર્ભમાં ૩૦ જુલાઈએ નેપાળી કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા વિમલેન્દ્ર નિધિ અને જાનકી મંદિર જનકપુરના મહંત રામતાપેશ્ર્વર દાસના નેતૃત્વમાં એક પ્રતિનિધિમંડળ નેપાળી લોકો વતી અયોધ્યા ગયું હતું અને ચંપત રાય, સ્વામી ગોવિંદદેવ ગિરી અને બાંધકામ સમિતિને મળ્યું હતું. નૃપેન્દ્ર મિશ્રાને મળ્યા પછી તેમણે ઈચ્છા વ્યક્ત કરી હતી.
નેપાળની જનતાની ભાવનાઓને માન આપીને શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્રે જાનકી મંદિરને પત્ર લખીને કાલીગંડકી નદીમાંથી ખડક મેળવવા માટે આગોતરી કાર્યવાહી કરવા વિનંતી કરી હતી. ભારતવર્ષને મળેલા પત્રમાં, શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્રના મહાસચિવ ચંપત રાયે જાનકી માતા મંદિરને બે પત્ર લખ્યા છે, જેમાં કાલીગંડક નદીની શિલા અને શ્રી રામનું ધનુષ્ય રજૂ કરવાની તેમની વિનંતી સ્વીકારી છે. ચંપત રાય દ્વારા કાલિગંડકીના પ્રવાહમાંથી ખડક મોકલવા માટેનો પ્રથમ પત્ર ૫મી નવેમ્બરે લખવામાં આવ્યો હતો, જ્યારે જાનકી મંદિર જનકપુરને શ્રીરામ માટે ધનુષ્ય આપવાનો પત્ર ૭મી નવેમ્બરે મોકલવામાં આવ્યો હતો.
હવે નેપાળની કાલીગંદકી નદીમાંથી ખડક શોધવાનું કામ પૂર્ણ થઈ ગયું છે. કાલીગંડકી નદીના કિનારે પૂર્ણ વિધિ સાથે મંત્રોના જાપના અવાજ વચ્ચે તેને અયોયા લાવવા માટે પથ્થરની પૂજા કરવામાં આવી હતી. તે પ્રાંતના રાજ્યપાલ, મુખ્યમંત્રી, જાનકી મંદિરના પૂજારી અને અયોધ્યાથી નેપાળ પહોંચેલા વરિષ્ઠ અધિકારી રાજેન્દ્ર પંકજ કાલીગંડકી નદીના કિનારે પૂજા કાર્યમાં જોવા મળ્યા હતા.
નેપાળના પૂર્વ ગૃહમંત્રી વિમલેન્દ્ર નિધિ અયોધ્યામાં રામ મંદિરના નિર્માણ માટે નેપાળ તરફથી શિલા અને ભગવાન રામના ધનુષની ભેટથી સંતુષ્ટ છે. તેમનું માનવું છે કે આનાથી બંને દેશો વચ્ચે પહેલાથી અસ્તિત્વમાં રહેલા ઐતિહાસિક સંબંધો અને સંબંધો વધુ મજબૂત બનશે.
શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્રથી નેપાળની કાલીગંડકી નદીમાંથી નીકળતો પથ્થર મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે સનાતન ધર્મમાં ભગવાન વિષ્ણુના પ્રતીક તરીકે પૂજવામાં આવતો શાલિગ્રામ એ જ નદીમાંથી નીકળે છે. કાલીગંડકી નદીના શાલિગ્રામને શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તાના માનવામાં આવે છે અને કહેવાય છે કે તે એટલા મજબૂત છે કે તેમને કોઈપણ કુદરતી આફતથી નુક્સાન થઈ શક્તું નથી. શાલિગ્રામ સાથેનો ખડક કોઈપણ આરસપહાણ કરતાં વધુ મજબૂત છે. માર્ગ દ્વારા, શાલિગ્રામ પણ ભારતમાં નર્મદા નદીમાંથી નીકળે છે.
જો કે, કાલીગંડકીના પથ્થરના બ્લોકને અયોધ્યા મોકલવામાં આવનાર છે, પરંતુ હજુ સુધી એ સ્પષ્ટ નથી થયું કે આ પથ્થરના બ્લોકનો ઉપયોગ કયા હેતુ માટે કરવામાં આવશે. શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્રના નીતિ ઘડવૈયાઓનું માનવું છે કે તેઓએ પોતાના તરફથી કોઈ પહેલ કરી નથી પરંતુ નેપાળના કરોડો હિન્દુઓની આસ્થાને ધ્યાનમાં રાખીને તેઓએ જાનકી મંદિર સાથે વાતચીત કરી છે. પરંતુ હજુ સુધી એ નક્કી નથી થયું કે ભગવાન રામની મૂર્તિ કયા પથ્થરમાંથી બનાવવામાં આવશે અને તેમનું ધનુષ્ય શું હશે અને તેનો આકાર અને કદ શું હશે, કઈ ધાતુનું હશે, પરંતુ નેપાળી લોકોની ભાવનાઓનું સન્માન કરવામાં આવે છે.