નવીદિલ્હી, રાજધાની દિલ્હીના ૪૦ લાખ લોકો માટે આ મોટી રાહતના સમાચાર છે. આગામી ત્રણ વર્ષ સુધી દિલ્હીની ૧,૭૯૭ ઝૂંપડપટ્ટીઓ, ક્લસ્ટરો અને અનધિકૃત કોલોનીઓ પર ડિમોલિશનની કાર્યવાહી કરવામાં આવશે નહીં. લોકોને રાહત આપવા માટે મંગળવારે સંસદના બંને ગૃહોએ નેશનલ કેપિટલ ટેરિટરી ઓફ દિલ્હી લો સ્પેશિયલ પ્રોવિઝન બિલને મંજૂરી આપી દીધી છે.
આ બિલને પહેલા લોક્સભા અને પછી રાજ્યસભાએ મંગળવારે પસાર કર્યું હતું. ચર્ચાના જવાબમાં શહેરી વિકાસ મંત્રી હરદીપ પુરીએ કહ્યું કે રાજધાનીના માસ્ટર પ્લાન ૨૦૪૧ને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવી રહ્યું છે. જ્યાં સુધી ફ્રેમવર્ક નક્કી ન થાય ત્યાં સુધી કાર્યવાહીથી રક્ષણ પૂરું પાડવાની જવાબદારી સરકારની છે. માસ્ટર પ્લાનમાં અનધિકૃત બાંધકામ વિસ્તારમાં વિકાસની રૂપરેખા નક્કી કરવામાં આવી રહી છે.
વિધેયકમાં અનધિકૃત બાંધકામ સામે કાર્યવાહી કરવાની સમયમર્યાદા ૩૧ ડિસેમ્બર ૨૦૨૩થી વધારીને ૩૧ ડિસેમ્બર ૨૦૨૬ કરવાની જોગવાઈ છે. દિલ્હીમાં અનધિકૃત બાંધકામ પર રાહત આપવાની પ્રક્રિયા ૨૦૦૬થી ચાલી રહી છે. પ્રથમ વખત આવા બાંધકામ પર કાર્યવાહી માટે એક વર્ષની રાહત આપવામાં આવી હતી.
કેન્દ્ર સરકારે દિલ્હીની અનધિકૃત કોલોનીઓમાં રહેતા લોકોને મોટી રાહત આપી છે. આ વસાહતોમાં રહેતી લગભગ ૪૦ લાખની વસ્તીને છત કે મકાન તૂટી પડવાનો ભય રહેશે નહીં. નેશનલ કેપિટલ ટેરિટરી ઓફ દિલ્હી લો સ્પેશિયલ એક્ટ હેઠળ સીલ કરવામાંથી રાહતની મુદત ત્રણ વર્ષ લંબાવવાથી અનધિકૃત કોલોનીઓનો વ્યવસ્થિત વિકાસ થશે. આ પહેલ કેન્દ્ર સરકારની ઝૂંપડપટ્ટી અને ઘર યોજનાને પણ વેગ આપશે. સાથે જ લેન્ડ પુલિંગનો રસ્તો પણ સાફ થઈ જશે.
હકીક્તમાં, સામાન્ય રીતે અનધિકૃત વસાહતોમાં મકાનો તોડી પાડવા અથવા સીલ કરવાની ઝુંબેશ ચાલે છે. લગભગ ૧૭૯૭ અનધિકૃત કોલોનીઓ તેમના રહેઠાણ ગુમાવવાની તલવાર હંમેશા લોકોના માથા પર લટક્તી રહે છે. આમાં અનધિકૃત વસાહતોની સાથે ક્લસ્ટરો અને ઝૂંપડપટ્ટીઓનો સમાવેશ થાય છે. તેમાં મોટી સંખ્યામાં મધ્યમ અને ગરીબ વર્ગના લોકો રહે છે. આ મુદ્દો રાજકીય રીતે ખૂબ જ સંવેદનશીલ છે કારણ કે મોટી વસ્તી પ્રભાવિત છે. આ માટે તમામ રાજકીય પક્ષોએ એકબીજાને ભીંસમાં લીધા છે.
લોક્સભા ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને દિલ્હી માટે આ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો હતો. જો વિસ્તરણ ન થાય, તો મોટી વસ્તી તેમના માથા પરની છત ગુમાવવાનો ભય હતો. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે કેન્દ્ર સરકારે આના કરતા પણ મોટી રાજકીય ચાલ કરી છે. અગાઉ, નેશનલ કેપિટલ ટેરિટરી ઓફ દિલ્હી લો સ્પેશિયલ એક્ટ ૩૧ ડિસેમ્બર ૨૦૨૩ ના રોજ સમાપ્ત થવાનો હતો. તેને લંબાવીને લોકોને ૩૧ ડિસેમ્બર ૨૦૨૬ સુધી સીલિંગમાંથી રાહત આપવામાં આવી હતી. દરમિયાન દિલ્હી ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી માસ્ટર પ્લાન ૨૦૪૧ તૈયાર કરશે. આ સાથે દિલ્હીના વ્યવસ્થિત વિકાસ માટે એક એક્શન પ્લાન બહાર આવશે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, ૨૦૦૬ થી, વિવિધ સરકારોએ સીલિંગમાંથી રાહત આપવા માટે આ કાયદાને લંબાવ્યો છે.
ભાજપના સાંસદ પ્રવેશ વર્માએ જણાવ્યું હતું કે ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાનો શીલા દીક્ષિત અને અરવિંદ કેજરીવાલે માત્ર કૌભાંડો કર્યા હતા. અનધિકૃત વસાહતોને પાસ કરાવવાનું તેમનું કામ હતું પરંતુ વસાહતવાસીઓની દુર્દશા તેઓ સમજી શક્યા ન હતા, એ પીડા વડાપ્રધાને જોઈ ન હતી, તેથી તેમણે તાત્કાલિક અસરથી અનધિકૃત વસાહતો પાસ કરાવી અને પાયાની સુવિધાઓ માટે નાણાં પણ આપ્યા.
ભાજપના સાંસદ રમેશ બિધુરીએ કહ્યું હતું કે મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે દિલ્હીમાં દરેકને કાયમી ઘર આપવાની બાંહેધરી આપી હતી, પરંતુ દિલ્હીના લોકોને ઘર આપવાને બદલે તેમણે કોરોનાના સમયગાળા દરમિયાન ૫૦ કરોડ રૂપિયાની કિંમતનો પોતાનો કાચનો મહેલ બનાવ્યો હતો. શહેરી વિકાસ મંત્રાલયે દિલ્હીના ગોવિંદપુરીમાં ૩૦૨૪ ફ્લેટ બનાવ્યા. મહિલાઓને હોમ લોન પર ૨.૫ લાખ રૂપિયાની સબસિડી આપવાનું કામ કર્યું.