પાકિસ્તાનમાં મોંઘવારીની સ્થિતિ એવી છે કે દેશ વ્યાજ દર ઘટાડવામાં સક્ષમ નથી

ઇસ્લામાબાદ, પાકિસ્તાનમાં ફુગાવાની સ્થિતિ એવી છે કે ત્યાંની સેન્ટ્રલ બેંક વ્યાજદર ઘટાડવાની હિંમત કરી શક્તી નથી જે રેકોર્ડ ઊંચાઈએ પહોંચી ગઈ છે. પાકિસ્તાનની સેન્ટ્રલ બેંકે તેની પોલિસી મીટિંગમાં સતત છઠ્ઠી વખત ચાવીરૂપ ધિરાણ દરમાં કોઈ ફેરફાર કર્યા વિના કી ધિરાણ દરને ૨૨ ટકાના રેકોર્ડ ઉચ્ચ સ્તરે રાખ્યો છે. દરમિયાન, પડોશી દેશની નવી ચૂંટાયેલી સરકાર રાહત પેકેજનો આગામી તબક્કો મેળવવા માટે ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ સાથે ચર્ચા કરી રહી છે.

આઇએમએફે નક્કી કરવાનું છે કે પાકિસ્તાને ઇં૧.૧ બિલિયનની આગામી હપ્તા મેળવવા માટે જરૂરી શરતો પૂરી કરી છે કે કેમ. સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાને સતત છઠ્ઠી પોલિસી મીટિંગ માટે તેનો મુખ્ય નીતિ દર ૨૨ ટકા રાખ્યો છે. એસબીપીએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે કેન્દ્રીય બેંકની મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ મળીને વર્તમાન આથક વૃદ્ધિની સમીક્ષા કરી હતી. યથાસ્થિતિ જાળવવા અંગે,એમપીસીએ જણાવ્યું હતું કે ફુગાવો નોંધપાત્ર રીતે ઘટ્યો હોવા છતાં, તે હજુ પણ ઘણો ઊંચો છે અને તેથી કેન્દ્રીય બેંક જોખમો પ્રત્યે સંવેદનશીલ રહે છે. સમિતિએ કહ્યું કે ડેટા આથક ગતિવિધિઓમાં થોડો વધારો દર્શાવે છે.

જ્યારે બજારમાં પુરવઠો ઓછો અને માંગ વધુ હોય ત્યારે ફુગાવો વધે છે. ફુગાવાને રોકવાનો એક માર્ગ બજારમાંથી તરલતા ઘટાડવાનો છે. તેનો અર્થ એ કે લોકો પાસે ખર્ચ કરવા માટે વધારાના પૈસા નહીં હોય, તેથી તેઓ ઓછા ઉત્પાદનો ખરીદશે, જેનાથી માંગ ઘટશે અને મોંઘવારી નિયંત્રણમાં આવશે. સેન્ટ્રલ બેંકો મુખ્ય વ્યાજ દર વધારીને આ કરે છે. આ કારણે અન્ય કોમશયલ બેંકો વ્યાજદરમાં વધારો કરે છે, જેના કારણે લોન મોંઘી થાય છે. લોકો ઓછી લોન લે છે અને ઓછા પૈસા ખર્ચે છે. આ તરલતા ઘટાડે છે.

આથક સંકટ વચ્ચે લોનની ચુકવણીને કારણે પાકિસ્તાનના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. ૨૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૪ના રોજ, પાકિસ્તાનની વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ૮.૨૧ બિલિયન નોંધાયું હતું. જો વાણિજ્યિક બેંકોના અનામતનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવે તો પાકિસ્તાનનો કુલ પ્રવાહી વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ૧૩.૨૬ બિલિયન છે. વાણિજ્ય બેંકો પાસે ઇં૫.૦૪ બિલિયનની અનામત છે.