ઇસ્લામાબાદ,
ગરીબીની આરે પહોંચેલું પાકિસ્તાન પોતાની હરક્તોથી હટતું નથી. લોટ અને મીઠું માટે ઝંખતું પાકિસ્તાન હવે પાણીને લઈને રાજકારણમાં વ્યસ્ત છે. તે સિંધુ જળ સંધિમાં થયેલા ફેરફારોને સ્વીકારવા તૈયાર નથી. પાકિસ્તાન વારંવાર અડચણો ઉભી કરવામાં લાગેલું છે. આ મામલાને ગંભીરતાથી લઈને ભારતે કડક કાર્યવાહી કરી છે. ભારતે હવે પાકિસ્તાનને નોટિસ પાઠવી છે.
ભારતે સપ્ટેમ્બર ૧૯૬૦ની સિંધુ જળ સંધિમાં સુધારો કરવા માટે પાકિસ્તાનને નોટિસ પાઠવી છે.શુક્રવારે માહિતી આપતાં સરકારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સંધિના અમલીકરણ અંગે ઈસ્લામાબાદના અક્કડ વલણને કારણે આ નોટિસ જારી કરવામાં આવી છે.સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ નોટિસ મોકલવામાં આવી છે. ઈન્ડસ વોટર કમિશનર્સ દ્વારા ૨૫ જાન્યુઆરી.
તેમણે કહ્યું કે ભારત પાકિસ્તાન સાથેની સિંધુ જળ સંધિને પત્ર અને ભાવનાથી લાગુ કરવામાં એક મક્કમ સમર્થક અને જવાબદાર ભાગીદાર છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે, પાકિસ્તાનના પગલાંથી સિંધુ જળ સંધિની જોગવાઈઓ અને તેના અમલીકરણ પર પ્રતિકૂળ અસર પડી છે. તેમાં સુધારા માટે સૂચના.
ઉલ્લેખનીય છે કે, ભારત અને પાકિસ્તાને નવ વર્ષની વાતચીત બાદ ૧૯૬૦માં આ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. આ સંધિના હસ્તાક્ષરોમાં વિશ્ર્વ બેંક પણ સામેલ હતી.આ સંધિ અનુસાર, ભારત કેટલાક અપવાદોને બાદ કરતાં પૂર્વી નદીઓના પાણીનો પ્રતિબંધ વિના ઉપયોગ કરી શકે છે. ભારત સંબંધિત જોગવાઈઓ હેઠળ, ભારતને રાવી, સતલજ અને બિયાસ નદીઓના પાણીનો પરિવહન, વીજળી અને ખેતી માટે ઉપયોગ કરવાનો અધિકાર આપવામાં આવ્યો હતો.
વર્ષ ૨૦૧૫માં, પાકિસ્તાને ભારતીય કિશનગંગા અને રાતલે હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પ્રોજેક્ટ્સ પર ટેકનિકલ વાંધાઓની તપાસ કરવા માટે તટસ્થ નિષ્ણાતની નિમણૂકની વિનંતી કરી હતી. વર્ષ ૨૦૧૬માં, પાકિસ્તાને એકપક્ષીય રીતે આ વિનંતીથી પીછેહઠ કરી અને આ વાંધાઓને આબટ્રેશન કોર્ટમાં લઈ જવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો.
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાનનું આ એકપક્ષીય પગલું સંધિની કલમ ૯માં વિવાદોના સમાધાન માટેની પદ્ધતિનું ઉલ્લંઘન છે.તે મુજબ, ભારતે અલગથી આ મામલો તટસ્થ નિષ્ણાતને મોકલવાની વિનંતી કરી હતી. પ્રક્રિયાની એક સાથે શરૂઆતની શક્યતા અને અસંગત અથવા વિરોધાભાસી પરિણામો એક અભૂતપૂર્વ અને કાયદેસર રીતે અસમર્થ પરિસ્થિતિનું નિર્માણ કરશે જે સિંધુ જળ સંધિને જોખમમાં મૂકશે.
તેમણે કહ્યું કે વિશ્ર્વ બેંકે ૨૦૧૬ માં આને માન્યતા આપી હતી અને ભારત અને પાકિસ્તાનને પરસ્પર સુસંગત માર્ગ શોધવા વિનંતી કરતી વખતે બે સમાંતર પ્રક્રિયાઓ શરૂ કરવાનું બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે પરસ્પર સ્વીકાર્ય માર્ગ શોધવા માટે ભારતના સતત પ્રયાસો છતાં પાકિસ્તાને ૨૦૧૭ થી ૨૦૨૨ સુધીની સ્થાયી સિંધુ કમિશનની પાંચ બેઠકોમાં તેના પર ચર્ચા કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.તેઓએ જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાનના સતત આગ્રહને કારણે વિશ્ર્વ બેંકે તાજેતરમાં તટસ્થ નિષ્ણાત અને મધ્યસ્થી અદાલતની કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે સમાન મુદ્દાની સમાંતર વિચારણા સિંધુ જળ સંધિની જોગવાઈઓના દાયરામાં આવતી નથી.