લખનૌ, લોક્સભાની ચૂંટણી ૨૦૨૪ બહુ દૂર નથી. જો કોંગ્રેસ કેન્દ્રમાં સત્તા પર પાછા ફરવા માંગે છે, તો તેણે યુપીમાં પોતાના પગ પર ઊભા રહેવું પડશે. ગયા સોમવારે દિલ્હીમાં યુપી કોંગ્રેસના પ્રમુખ અજય રાયની એઆઈસીસીના અગ્રણી નેતાઓ સાથે બેઠક યોજાઈ હતી. બેઠકમાં એઆઇસીસીએ યુપીમાં લોક્સભા ચૂંટણી ૨૦૨૪ની તૈયારીઓની સમીક્ષા કરી.
આ બેઠકમાં યુપી કોંગ્રેસના નેતાઓએ કેન્દ્રીય નેતૃત્વ સમક્ષ બે મોટી સમસ્યાઓ રજૂ કરી હતી. યુપી કોંગ્રેસે કેન્દ્રીય નેતૃત્વ પાસે માંગ કરી છે કે પહેલાની જેમ ગાંધી પરિવારે યુપીમાં સક્રિય ભૂમિકા ભજવવી જોઈએ. આ ઉપરાંત બેઠકમાં સપા સાથે બેઠકોની વહેંચણીમાં વાજબી ભાગીદારી અંગે પણ ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી. યુપી કોંગ્રેસની આ માંગ પણ વાજબી છે કારણ કે તાજેતરના ચૂંટણી પરિણામોમાં કોંગ્રેસને એમપી, રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢમાં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો અને અખિલેશ સીટ વહેંચણીના પ્રશ્ર્ન પર આક્રમક લાગે છે.
યુપી કોંગ્રેસના સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધી દ્વારા રાજ્યમાં શરૂ કરવામાં આવી રહેલી ‘ભારત જોડો યાત્રા’માં સક્રિય ભૂમિકા ભજવવા માટે કેન્દ્રીય નેતૃત્વને વિનંતી કરવામાં આવી છે. કેન્દ્રીય નેતૃત્વએ કહ્યું છે કે તેમની વિનંતી પર વિચાર કરવામાં આવશે.છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી એવું લાગી રહ્યું છે કે રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધી યુપી કોંગ્રેસની રાજનીતિથી દૂર છે, જેના કારણે રાજ્યના નેતાઓનું માનવું છે કે લોક્સભા ચૂંટણી ૨૦૨૪નો પ્રચાર તેમણે પોતે જ સંભાળવો પડી શકે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે યુપી દાયકાઓથી કોંગ્રેસ પાર્ટીની રાષ્ટ્રીય રાજનીતિનો આધાર રહ્યો છે. અહીં, ગાંધી પરિવારના સભ્યો કાં તો રાજ્યમાં વિવિધ ચૂંટણીઓમાં આગેવાની લેતા અથવા લડતા જોવા મળ્યા હતા. માત્ર ઈન્દિરા ગાંધી અને રાજીવ ગાંધી જ નહીં, સોનિયા ગાંધીએ પણ ૧૯૯૯માં અમેઠીથી ચૂંટણી લડવાનું શરૂ કર્યું હતું, ત્યારબાદ રાહુલ ગાંધીએ પણ ૨૦૦૪માં અમેઠીથી ચૂંટણી લડવાનું શરૂ કર્યું હતું.
આ પછી રાહુલ ગાંધીએ લોક્સભા ચૂંટણી અને યુપીમાં વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પણ મોટી ભૂમિકા ભજવી હતી. ૨૦૧૭ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં રાહુલ ગાંધીએ યુપીમાં ‘ખાત સભાઓ’ કરી હતી. આ ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે પહેલા શીલા દીક્ષિતને આગળ કર્યા અને પછી સપા સાથે ગઠબંધન કરવાનો નિર્ણય કર્યો. જો કે તેમને બીજેપીના હાથે હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
પ્રિયંકા ગાંધી વર્ષ ૨૦૧૯થી યુપીમાં સક્રિય થયા હતા. તેમને પૂર્વ યુપી માટે એઆઇસીસી મહાસચિવ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમણે ૨૦૨૨ની ચૂંટણી પહેલા યુપીમાં જોરદાર પ્રચાર કર્યો હતો. ત્યારે કોંગ્રેસની પ્રચાર થીમ ‘હું છોકરી છું, હું લડી શકું છું’ અને પ્રિયંકા ગાંધી તેનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા હતા. જો કે આ ચૂંટણીમાં પણ કોંગ્રેસને ભારે હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધી યુપી કોંગ્રેસના કોઈપણ કાર્યક્રમમાં જોવા મળ્યા નથી. આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં રાહુલ ગાંધીની ભારત જોડો યાત્રા યુપીના નાના ભાગમાંથી પસાર થઈ હતી. સૂત્રોનું કહેવું છે કે એઆઇસીસીની બેઠકમાં રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું કે યુપીમાં ‘સ્વ-પ્રેરિત નેતાઓ’ની અછત છે. તેલંગાણાનો ઉલ્લેખ કરતાં તેમણે કહ્યું કે ત્યાંના પાર્ટી યુનિટે લાંબા સમય સુધી સત્તાની બહાર રહીને પણ સત્તામાં પાછા ફરવાનો પૂરો પ્રયાસ કર્યો.
સૂત્રએ જણાવ્યું કે જ્યારે બેઠક પૂરી થવાની હતી ત્યારે રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું કે યુપીની સમસ્યા એ છે કે ત્યાં ત્રણ એવા નેતા નથી કે જેઓ મુખ્યમંત્રી બનવાની મહત્વાકાંક્ષા ધરાવે છે અને તે દિશામાં સખત મહેનત કરી રહ્યા છે. તેલંગાણા વિશે વાત કરતા તેમણે કહ્યું કે ત્યાં ચાર નેતાઓ એવા હતા જેઓ સીએમ બનવા માંગતા હતા અને આ માટે તેઓએ સખત મહેનત કરી હતી અને પાર્ટીના કાર્યકરોએ જીત માટે મેદાન તૈયાર કર્યું હતું.
કોંગ્રેસના અન્ય એક નેતાએ કહ્યું કે યુપી કોંગ્રેસના નેતાઓ ઈચ્છે છે કે ગાંધી પરિવાર રાજ્યમાં પ્રચારનું નેતૃત્વ કરે પરંતુ તેઓ નથી જાણતા કે તેઓ ૨૦૨૪ની લોક્સભા ચૂંટણીમાં કેટલા સક્રિય હશે. તેમણે કહ્યું કે ઘણા નેતાઓએ કહ્યું કે મુસ્લિમ સમુદાય કોંગ્રેસ પાર્ટી તરફ જોઈ રહ્યો છે પરંતુ પાર્ટીએ એ પણ સુનિશ્ચિત કરવું પડશે કે તે સીટોની વહેંચણીમાં સપા પાસેથી મળેલી સીટો પર મજબૂત ઉમેદવારો ઉભા કરે. બેઠકમાં કેટલાકને લાગ્યું કે તેઓ બસપા સાથે જઈ શકે છે પરંતુ તેમને કહેવામાં આવ્યું કે માયાવતી સાથે કોઈ વાતચીત થઈ નથી.