ઉદયપુર: દુષ્ટતા અને અભિમાનના પ્રતીક રાવણના પાત્ર વિના દશેરાની કલ્પના કરવી અર્થહીન છે. પરંતુ મથુરામાં એક મુસ્લિમ પરિવાર છે જે પેઢીઓથી રાવણ બનાવવાનું કામ કરે છે અને દેશના વિવિધ ભાગોમાં તેમને ખાસ કરીને રાવણ, મેઘનાથ અને કુંભકરણના પૂતળા બનાવવા માટે બોલાવવામાં આવે છે.
લગભગ 35 વર્ષથી મથુરાથી રાજસ્થાનના ઉદયપુર શહેરમાં આવી રહેલા શાકિર અલીએ જણાવ્યું કે તે દર વર્ષે દશેરાના અવસર પર પરિવાર સાથે ઉદયપુર આવે છે અને રામલીલા માટે ખાસ ઝાંખી તૈયાર કરે છે. તેઓ રાવણ, કુંભકરણ અને મેઘનાથના પૂતળા તૈયાર કરે છે. તેને બનાવવા માટે દિવસ-રાત મહેનત કરવામાં આવે છે. મોડેલ જેટલું મોટું હોય છે, તેટલો વધુ સમય લાગે છે.
શાકિર અલી જણાવે છે કે તેમનો પરિવાર પેઢીઓથી આ જ કામ કરી રહ્યો છે. મુસ્લિમ હોવા છતાં તે ભગવાન અગ્રસેનને પોતાના ગુરુ માને છે. તેમના દ્વારા જ તેમના પરિવારને આ યુક્તિ શીખી હતી, આજે દેશના દરેક ખૂણામાં પરિવારના અન્ય સભ્યોને દશેરા માટે ઝાંખી બનાવવા માટે બોલાવવામાં આવે છે. આ પરિવાર ઘણા વર્ષોથી આ વ્યવસાય સાથે જોડાયેલો છે. અમારા બાળકોને આ કાર્ય વિશે શીખવવામાં આવે છે.
રાવણ બનાવતા પહેલા આસ્થાના દેવતા સમક્ષ વાંસ અને ઓજારોની પૂજા કરવામાં આવે છે, તો જ કામ શરૂ થાય છે. વાંસ અને આસનની પૂજા કરવામાં આવે છે. રાવણનું બંધારણ તૈયાર થયા બાદ તેના પર પતંગનો કાગળ મુકવામાં આવે છે. દશેરાના દિવસે લગભગ 3 વાગ્યાની આસપાસ મેદાનમાં પૂતળા લગાવવા એક પડકાર સમાન છે.