નવીદિલ્હી,આ દિવસોમાં દેશ સહિત સમગ્ર વિશ્વની નજર ૪ જૂને જાહેર થનારા ચૂંટણી પરિણામો પર છે. ચૂંટણીના પરિણામો જાહેર થતાં જ ભારતમાં નવી સરકાર બનાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ જશે. એવી અપેક્ષા છે કે નવી સરકાર ૮ જૂને શપથ લેશે. તે જ સમયે, ચૂંટણી પ્રચાર પૂરો થયા પછી જે પણ વડાપ્રધાન બનશે તેના માટે આગામી કેટલાક મહિનાઓ ખૂબ જ વ્યસ્ત રહેવાના છે. તેમને માત્ર દેશમાં જ નહીં વિદેશમાં પણ અનેક પડકારોનો સામનો કરવો પડશે. તેમના વિદેશ પ્રવાસનું શેડ્યૂલ પણ ખૂબ જ ચુસ્ત રહેશે.
વિદેશ મંત્રાલયના સૂત્રોનું કહેવું છે કે છેલ્લા ૧૦ વર્ષમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું યાન આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તર પર ભારતની છબીને મજબૂત કરવા પર રહ્યું છે. કેટલાક અપવાદોને બાદ કરતાં સમગ્ર વિશ્વ વડાપ્રધાન મોદીની વિદેશ નીતિથી પ્રભાવિત છે. દેશમાં જ નહીં વિદેશમાં પણ પીએમ મોદીની છબી મજબૂત નેતા તરીકેની રહી છે. તેમના નેતૃત્વમાં ભારતે ગ્લોબલ સાઉથનું લીડર બનવા તરફ પણ પગલાં ભર્યા છે. જી-૨૦ની યજમાનીમાં ભારતનો મહિમા આખી દુનિયાએ જોયો છે. વિદેશ મંત્રાલયમાં કહેવાયું છે કે પીએમ મોદીના ૧૦ વર્ષના કાર્યકાળમાં ભારતીય વિદેશ વિભાગ ભાગ્યે જ આરામથી બેસી શકશે.
વિદેશ મંત્રાલયના સૂત્રોનું કહેવું છે કે નવી સરકારની રચનાને લઈને આગામી કેટલાક મહિના નવા વડાપ્રધાન માટે થોડા વ્યસ્ત રહેવાના છે. જેના કારણે નવા વડાપ્રધાને વારંવાર વિદેશ પ્રવાસ કરવો પડશે. સૂત્રોનું કહેવું છે કે આ વર્ષે નવા વડાપ્રધાન માટે આઠ ફરજિયાત વિદેશ પ્રવાસની શક્યતા છે. વડાપ્રધાન મોદીએ આ વર્ષે ચૂંટણી પહેલા આમાંથી બે પ્રવાસ પૂર્ણ કરી લીધા છે, જેમાં યુએઈ-ક્તાર અને ભૂટાનનો પ્રવાસ સામેલ છે. પ્રથમ મુલાકાત ઇટાલીની હોઈ શકે છે. કારણ કે આ વર્ષે ઈટાલી ૧૩ થી ૧૫ જૂન સુધી ય્૭ દેશોની મેજબાની કરી રહ્યું છે. ઈટાલીના વડાપ્રધાન જ્યોજયા મેલોનીએ ખુદ વડાપ્રધાન મોદીને એપ્રિલના અંતમાં ઈટાલીની મુલાકાત લેવા આમંત્રણ આપ્યું હતું. તે જોવું રસપ્રદ રહેશે કે જો મોદી ફરીથી દેશના વડાપ્રધાન તરીકે ચૂંટાય છે તો તેઓ ઈટાલીની મુલાકાત લઈ શકે છે. જ્યોજયા મેલોની અને વડાપ્રધાન મોદી વચ્ચેની કેમેસ્ટ્રી પણ ઘણી ચર્ચાનો વિષય રહી છે.
સૂત્રોએ જણાવ્યું કે ઈટાલી બાદ વડાપ્રધાન સ્વિત્ઝરલેન્ડ પણ જઈ શકે છે. ’સમિટ ઓફ પીસ ઇન યુક્રેન’ ૧૫ થી ૧૬ જૂન સુધી સ્વિટ્ઝર્લેન્ડના બર્ગેનસ્ટોકમાં યોજાઈ રહી છે, જેના માટે ઔપચારિક આમંત્રણ આવી ગયું છે. જેનો હેતુ યુક્રેનમાં સ્થાયી શાંતિની પુન:સ્થાપના માટે રાજ્યોના વડાઓ સાથે મુલાકાત કરવાનો અને સર્વસંમતિ બનાવવાનો છે. ભારતે હંમેશા રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષ માટે શાંતિ સૂત્રનું સમર્થન કર્યું છે, વડાપ્રધાન મોદીએ પોતે કહ્યું હતું કે, આ યુદ્ધનો યુગ નથી અને સંવાદ અને મુત્સદ્દીગીરી દ્વારા શાંતિની પ્રક્રિયા પર ભાર મૂકે છે. જોકે, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ બંને મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ છે અને તેમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ હોવું જોઈએ. આ અંગે કોઈ નિર્ણય નવી સરકાર આવ્યા બાદ જ લેવામાં આવશે.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આ દિવસોમાં કઝાકિસ્તાનમાં શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (ર્જીઝ્રં)ની બેઠક ચાલી રહી છે. જેમાંથી એસીઓ વિદેશ મંત્રીઓ, રક્ષા મંત્રીઓ અને પર્યાવરણ મંત્રીઓની પરિષદની બેઠક અસ્તાનામાં મળી છે, જેમાં વિદેશ મંત્રીના સ્થાને સંરક્ષણ મંત્રાલયમાં સચિવ (આથક સંબંધો) દમ્મુ રવિ અને સંરક્ષણ સચિવ ગિરધર અરમાને ભાગ લીધો હતો. એસસીઓ હેડ ઓફ સ્ટેટ કાઉન્સિલની બેઠક જુલાઈના પ્રથમ સપ્તાહમાં યોજાશે. આ બેઠકમાં ભારતના વડાપ્રધાનની હાજરી જરૂરી રહેશે.
આ પછી રશિયામાં ૧૬મી બ્રિક્સ સમિટ યોજાવા જઈ રહી છે, જે ૨૨ થી ૨૪ ઓક્ટોબર ૨૦૨૪ દરમિયાન યોજાશે. બ્રાઝિલ ઉપરાંત રશિયા, ભારત, ચીન, દક્ષિણ આફ્રિકા પણ તેમાં ભાગ લેશે. ગયા વર્ષે ઇજિપ્ત, ઇથોપિયા, ઇરાન, સાઉદી અરેબિયા અને યુએઇ નવા સભ્ય બન્યા હતા. જે બાદ તેમની કુલ સંખ્યા વધીને ૧૦ થઈ ગઈ છે. આ સમિટમાં આ તમામ દેશોના રાષ્ટ્રાયક્ષો ભાગ લેશે. આ પછી ૧૮-૧૯ નવેમ્બરે બ્રાઝિલના રિયો ડી જાનેરોમાં ય્૨૦ લીડર્સ સમિટ યોજાવા જઈ રહી છે. જેમાં ભારત સહિત ૧૯ દેશોના રાષ્ટ્રધ્યક્ષો ભાગ લેશે. ગયા વર્ષે ભારતે જી૨૦ કોન્ફરન્સનું આયોજન કર્યું હતું.
આ ઉપરાંત આ વર્ષે ઇથોપિયામાં ભારત-આફ્રિકા સમિટ પણ યોજાશે, જેની અયક્ષતા ભારતના વડાપ્રધાન કરશે. ભારત અને આફ્રિકન દેશો વચ્ચેના સંબંધોને જોતા આ સમિટ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ ઉપરાંત, દેશના વડા પ્રધાન જાપાનના વડા પ્રધાન ફ્યુમિયો કિશિદા સાથે વાર્ષિક સમિટમાં ભાગ લેવા માટે આ વર્ષના અંતમાં ટોક્યો જવાની યોજના પણ પ્રસ્તાવિત છે. એવી અપેક્ષા છે કે વડાપ્રધાન આ સમિટમાં ભાગ લેશે. આ ઉપરાંત, ’સમિટ ઓફ ધ ફ્યુચર’ અંતર્ગત ૨૨-૨૩ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૪ના રોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં ’મલ્ટીલેટરલ સોલ્યુશન્સ ફોર એ બેટર ટુમોરો’ પર એક સમિટ પણ યોજાવાની છે. આમાં ભારતને પણ આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે. તેના મહત્વને જોતાં એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે