નવીદિલ્હી, દેશને શરમજનક બનાવનાર મણિપુરની બે મહિલાઓના મામલામાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી શરૂ થઈ ગઈ છે. તમને જણાવી દઈએ કે, ટોળા દ્વારા બે મહિલાઓ પર હુમલા સાથે જોડાયેલા કેસની સુનાવણી ટ્રાન્સફર કરવાની કેન્દ્ર સરકારની વિનંતી પર સુપ્રીમ કોર્ટ વિચારણા કરી રહી છે.
સર્વોચ્ચ અદાલતમાં સુનાવણી દરમિયાન પીડિત મહિલાઓ તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ કપિલ સિબ્બલે કહ્યું કે મહિલાઓ આ મામલાની સીબીઆઈ તપાસ અને કેસને આસામમાં ટ્રાન્સફર કરવાની વિરુદ્ધ છે. સિબ્બલે વધુમાં કહ્યું કે પીડિત મહિલામાંથી એકના પિતા અને ભાઈની હત્યા કરવામાં આવી હતી. તેમના મૃતદેહ હજુ સુધી મળ્યા નથી. તેમણે કહ્યું કે ૧૮ મેના રોજ ઝીરો એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી હતી. જ્યારે કોર્ટે સંજ્ઞાન લીધું ત્યારે કંઈક થયું. તો પછી આપણે શેનો ભરોસો રાખવો? તેમણે કહ્યું કે આવી ઘણી ઘટનાઓ હશે. એટલા માટે અમે એક એજન્સી ઈચ્છીએ છીએ જે મામલાની તપાસ કરવા માટે સ્વતંત્ર હોય. સરકાર તરફથી હાજર રહેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ કહ્યું કે અમે ક્યારેય આસામમાં ટ્રાયલ ટ્રાન્સફર કરવાની વિનંતી કરી નથી. અમારી માંગ છે કે આ કેસને મણિપુરની બહાર ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે.
મહિલાઓની નગ્ન પરેડ કરવાના મામલામાં સીજેઆઇ ડીવાય ચંદ્રચુડે કહ્યું કે આ ઘટનાનો વીડિયો સામે આવ્યો છે, પરંતુ આ એકમાત્ર ઘટના નથી કે જ્યાં મહિલાઓ પર હુમલો થયો હોય કે ઉત્પીડન થયો હોય, અન્ય મહિલાઓ પણ છે. તેમણે કહ્યું કે આપણે મહિલાઓ વિરુદ્ધ હિંસાના વ્યાપક મુદ્દાને જોવા માટે એક મિકેનિઝમ પણ બનાવવું પડશે. આ તંત્રએ સુનિશ્ર્ચિત કરવું જોઈએ કે આવા તમામ કેસોની કાળજી લેવામાં આવે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે તે બંને પક્ષોને ટૂંકમાં સાંભળશે અને પછી યોગ્ય પગલાં અંગે નિર્ણય લેશે. કોર્ટે કહ્યું કે હાલમાં કોઈ પુરાવા રજૂ કરવામાં આવ્યા નથી. ઝ્રત્નૈંએ કહ્યું કે તેઓ પહેલા અરર્જીક્તાઓને સાંભળશે, પછી એટર્ની જનરલ અને સોલિસિટર જનરલને સાંભળવામાં આવશે.
કપિલ સિબ્બલે સુપ્રીમ કોર્ટને કહ્યું કે તે સ્પષ્ટ છે કે પોલીસ બે મહિલાઓ પર હિંસા કરનારાઓ સાથે મળીને કામ કરી રહી છે અને પોલીસ આ મહિલાઓને ટોળામાં લઈ ગઈ હતી અને ટોળાએ જે કર્યું તે કર્યું. તે જ સમયે, સરકાર તરફથી હાજર રહેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાનું કહેવું છે કે જો સુપ્રીમ કોર્ટ આ મામલાની દેખરેખ રાખે તો કેન્દ્રને કોઈ વાંધો નથી.
સુનાવણી દરમિયાન સીજેઆઇ ચંદ્રચુડે પૂછ્યું કે ૩ મેના રોજ મણિપુરમાં હિંસા શરૂ થયા બાદ આવી કેટલી એફઆઇઆર નોંધવામાં આવી છે. આ અંગે વરિષ્ઠ વકીલ ઈન્દિરા જયસિંગે કહ્યું કે કેન્દ્રના સ્ટેટસ રિપોર્ટ મુજબ ૫૯૫ એફઆઇઆર નોંધવામાં આવી છે. આમાંથી કેટલી જાતીય હિંસા સાથે સંબંધિત છે, કેટલી આગચંપી અને હત્યા સાથે સંબંધિત છે તે અંગે કોઈ સ્પષ્ટતા નથી.
જયસિંગે વધુમાં કહ્યું કે જ્યાં સુધી કાયદાનો સવાલ છે, બળાત્કાર પીડિતા તેના વિશે વાત કરતી નથી. તેઓ આગળ આવતા નથી. એટલા માટે પહેલા આત્મવિશ્ર્વાસ પેદા કરવો જરૂરી છે. આજે અમને ખબર નથી કે સીબીઆઈ તપાસ શરૂ કરશે તો મહિલાઓ આગળ આવશે કે નહીં. તેમણે કહ્યું કે પોલીસને બદલે પીડિત મહિલાઓને ઘટના અંગે મહિલાઓ સાથે વાત કરવી અનુકૂળ રહેશે. સિવિલ સોસાયટીની મહિલાઓનો સમાવેશ કરતી ઉચ્ચ સત્તાવાળી સમિતિ હોવી જોઈએ જેમને વ્યવહાર કરવાનો અનુભવ હોય.
તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે હાઈ પાવર કમિટીમાં સૈયદા હમીદ, ઉમા ચક્રવર્તી, રોશની ગોસ્વામી વગેરેનો સમાવેશ થઈ શકે છે, જે તમામ સમુદાયમાં આ મુદ્દા સાથે સંકળાયેલા છે. તેમને રિપોર્ટ બનાવીને આ કોર્ટમાં લાવવા દો. તે જ સમયે, ગ્રોવરે સુપ્રીમ કોર્ટને કહ્યું કે રાહત શિબિરોની સ્થિતિ શું છે તે અંગે સ્વતંત્ર, નિષ્પક્ષ રિપોર્ટ આવવા દો.
મણિપુર હિંસા કેસમાં કુકી પક્ષ માટે હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ કોલિન ગોન્સાલ્વેસે સીબીઆઈ તપાસનો વિરોધ કર્યો હતો અને નિવૃત્ત ડીજીપીનો સમાવેશ કરતી એસઆઈટી દ્વારા તપાસની માંગ કરી હતી. તેમણે સુપ્રીમ કોર્ટને મણિપુરના કોઈ અધિકારીને સામેલ ન કરવાની માંગ કરી છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે મણિપુર હિંસા પર દાખલ કરવામાં આવેલી નવી પીઆઈએલને ધ્યાનમાં લેવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. આ અરજીમાં, રાજ્યમાં જાતિ હિંસા ઉપરાંત, કથિત ખસખસની ખેતી અને નાર્કો-ટેરરિઝમ સહિતના અન્ય મુદ્દાઓની તપાસ કરવા માટે વિશેષ તપાસ ટીમ ને વિનંતી કરવામાં આવી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે આ મામલે ’વધુ ચોક્કસ’ પિટિશન દાખલ કરવાની મંજૂરી આપી હતી. તેણે કહ્યું કે આ પીઆઈએલનું મનોરંજન કરવું ’ખૂબ જ મુશ્કેલ’ છે કારણ કે માત્ર એક સમુદાયને દોષી ઠેરવવામાં આવ્યો છે.
વરિષ્ઠ વકીલ માધવી દિવાને, અરજદાર મયંગલમ્બમ બોબી મીટી માટે હાજર રહીને અરજી પાછી ખેંચવાની વિનંતી કરી હતી, જેને સુપ્રીમ કોર્ટે સ્વીકારી હતી. ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ જે.બી. પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેન્ચે કહ્યું
કે પીઆઈએલ પર ધ્યાન આપવું ખૂબ જ મુશ્કેલ છે કારણ કે માત્ર એક જ સમુદાયને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યો છે. બેન્ચે કહ્યું કે તમે વધુ ચોક્કસ અરજી સાથે આવી શકો છો. પિટિશનમાં હિંસાથી લઈને ડ્રગ્સ અને વૃક્ષો કાપવા સુધીના તમામ મુદ્દાઓને આવરી લેવામાં આવ્યા છે.
દિવાને મણિપુરમાં તાજેતરની હિંસા માટે રાજ્યમાં સરહદ પારના આતંકવાદ અને ખસખસની ખેતીને જવાબદાર ઠેરવી હતી. અરજીમાં નાર્કોટિક્સ કંટ્રોલ બ્યુરો, નેશનલ ઇન્વેસ્ટિગેશન એજન્સી અને નેશનલ હ્યુમન રાઇટ્સ કમિશન સહિત રાજ્ય સરકારને પક્ષકાર બનાવ્યા હતા. મણિપુર હિંસાના વિવિધ પાસાઓને લગતી અન્ય અરજીઓ પણ બેન્ચ સમક્ષ પેન્ડિંગ છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, ૪ મેની ઘટનાનો વીડિયો વાયરલ થયા બાદથી દેશભરમાં આક્રોશ જોવા મળી રહ્યો છે. સંસદમાં ચોમાસુ સત્રની શરૂઆતથી જ હોબાળો ચાલુ છે. ભાજપે આ ઘટનાની સખત નિંદા કરી છે, પરંતુ સાથે જ વીડિયો વાયરલ કરવાના સમયને લઈને પણ સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે. ૨૦ જુલાઈએ ચોમાસુ સત્ર શરૂ થવાના એક દિવસ પહેલા આ વીડિયો વાયરલ થયો હતો.
સર્વોચ્ચ અદાલતે આ મામલામાં સુઓ મોટુ સંજ્ઞાન લીધું હતું અને તેને બંધારણીય અધિકારોનું ઘોર ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું હતું. આગામી સુનાવણી ૨૮ જુલાઈના રોજ નક્કી કરતાં, સર્વોચ્ચ અદાલતે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો પાસેથી ખુલાસો માંગ્યો હતો અને તેમને આવી ઘટનાઓનું પુનરાવર્તન ન થાય તેની ખાતરી કરવા જણાવ્યું હતું. તે જ સમયે, મણિપુરમાં વંશીય હિંસા સંબંધિત અનેક અરજીઓ પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં ૨૮ જુલાઈએ સુનાવણી થવાની હતી. જોકે, ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડની ખરાબ તબિયતને કારણે સુનાવણી મોકૂફ રાખવામાં આવી હતી. જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રા પણ આ બેન્ચમાં સામેલ છે. તે એક નવી અરજી પર પણ સુનાવણી કરશે જે મણિપુરમાં ૪ મેની ઘટના સાથે સીધી રીતે સંબંધિત છે.
જો કે, આ કેસમાં અરજદારોની ઓળખ (તેઓ ટ અને અ તરીકે ઉલ્લેખિત છે) અટકાવવામાં આવી છે. રેકોર્ડ દર્શાવે છે કે અરજી ફર્સ્ટ ઇન્ફોર્મેશન રિપોર્ટ નંબર (૧૧૦)(૬)(૨૦૨૩)ના સંદર્ભમાં છે. કાંગપોકપી જિલ્લાના સૈકુલ પોલીસ સ્ટેશનમાં આ ઘટના અંગે ઝીરો એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી હતી. બાદમાં તેને થોબલ જિલ્લાના નોંગપોક સેકમાઈ પોલીસ સ્ટેશનમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યું હતું. આ એફઆઈઆરમાં, જે ગામની ઘટના બની હતી તે ગામના વડાએ હુમલાખોરોની ઓળખ મેઇતેઈ જૂથના લોકો તરીકે કરી છે. તે જણાવે છે કે ત્રણ કુકી મહિલાઓને છીનવી લેવામાં આવી હતી, નગ્ન પરેડ કરવામાં આવી હતી, હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો, તેમાંથી એક પર સામૂહિક બળાત્કાર કરવામાં આવ્યો હતો અને પરિવાર પર હુમલો કર્યા પછી તેના પિતા અને ભાઈની ટોળા દ્વારા હત્યા કરવામાં આવી હતી. સાથે જ આરોપીઓને પોલીસ ટીમની કસ્ટડીમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.
તમને જણાવી દઈએ કે આ ઘટના રાજ્યની રાજધાની ઈમ્ફાલથી લગભગ ૩૫ કિલોમીટર દૂર કંગપોકપી જિલ્લાના ગામ બીમાં બની હતી. ફેનોમમાં થયું. ગામના વડાએ નોંધાવેલી ફરિયાદ મુજબ, ૪ મેના રોજ બપોરે ૩ વાગ્યાની આસપાસ વિવિધ સંસ્થાઓ સાથે જોડાયેલા ૯૦૦-૧૦૦૦ લોકો બી. ફેનોમ બળપૂર્વક ગામમાં પ્રવેશી. તેમની પાસે એકે રાઇફલ્સ, એસએલઆર ઇન્સાસ અને ૩૦૩ રાઇફલ્સ જેવા અત્યાધુનિક શો હતા. હિંસક ટોળાએ તમામ ઘરોમાં તોડફોડ કરી અને રોકડ સહિત ફર્નિચર, ઈલેક્ટ્રોનિક સામાન, વાસણો, કપડાં, અનાજની લૂંટ કર્યા બાદ તમામ જંગમ મિલક્તોને આગ ચાંપી દીધી હતી.
આ ઉપરાંત પાંચ ગ્રામજનો જીવ બચાવવા જંગલ તરફ ભાગી ગયા હતા. બાદમાં નોનપાક સેકમાઈ પોલીસ ટીમ દ્વારા તેઓને બચાવી લેવામાં આવ્યા હતા અને તેઓ નોંગપોહ સેકમાઈ પોલીસ સ્ટેશન જવાના રસ્તે હતા. દરમિયાન, તેઓને રસ્તામાં એક ટોળાએ અટકાવ્યા હતા અને નોંગપોક સેકમાઈ પોલીસ સ્ટેશનથી લગભગ બે કિલોમીટર અને ૩૩ એઆર સોમરેઈ ચોકીથી લગભગ ત્રણ કિલોમીટર દૂર પોલીસ ટીમની સુરક્ષાથી તેઓને છીનવી લીધા હતા. આ ઉપરાંત ૫૬ વર્ષના એક વ્યક્તિનું ઘટનાસ્થળે જ મોત થયું હતું.