મહિલા તેના લિવ-ઈન પાર્ટનર પર બળાત્કારનો આરોપ લગાવી શકે નહીં : દિલ્હી હાઇકોર્ટ

લિવ-ઈન રિલેશનશિપને લઈને દિલ્હી હાઈકોર્ટે મહત્વપૂર્ણ ટિપ્પણી કરી છે. કોર્ટે કહ્યું કે પરિણીત મહિલા દાવો કરી શકે નહીં કે તેને લગ્નના બહાને શારીરિક સંબંધ બાંધવા માટે પ્રેરિત કરવામાં આવી હતી. આખરે દિલ્હી હાઈકોર્ટે એક પરિણીત મહિલા પર તેના લિવ-ઈન પાર્ટનર દ્વારા બળાત્કારનો કેસ રદ કર્યો હતો.જસ્ટિસ સ્વર્ણ કાંતા શર્માએ જારી કરેલા આદેશમાં કહ્યું કે આ કેસમાં બે વ્યક્તિઓ સામેલ છે. જેઓ એકબીજા સાથે લગ્ન કરવા કાયદાકીય રીતે અયોગ્ય હતા, પરંતુ લિવ-ઈન રિલેશનશિપમાં સાથે રહેતા હતા. આવી પીડિતાને ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ ૩૫૬ હેઠળ આપવામાં આવતી સુરક્ષા આપી શકાતી નથી.કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે અમે નૈતિકતાનો ઉપદેશ આપતા કાનૂની નૈતિકવાદી તરીકે કામ કરી શકીએ નહીં. જો બે પુખ્ત વયના લોકો વચ્ચે સ્વૈચ્છિક રીતે જાતીય સંબંધો સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હોય, તો તેમની વૈવાહિક સ્થિતિને ધ્યાનમાં લીધા વિના કોઈ ગુનો ગણી શકાય નહીં

જસ્ટિસ શર્માએ કહ્યું હતું કે, અલગ-અલગ લોકો સાથે લગ્ન કરનારા બે પુખ્ત વયના લોકો વચ્ચે લિવ-ઇન રિલેશનશિપને ફોજદારી ગુનો બનાવવામાં આવ્યો નથી. લોકોને તેમની પસંદગી નક્કી કરવાનો અધિકાર છે. પછી તે સ્ત્રી હોય કે પુરુષ. પરંતુ આવા સંબંધોની ખરાબ અસરો વિશે બંનેએ સજાગ રહેવું જોઈએ.કોર્ટે કહ્યું કે જ્યારે ફરિયાદી પોતે કાયદેસર રીતે છૂટાછેડા લીધા ન હતા અને આજદિન સુધી છૂટાછેડા લીધા નથી, ત્યારે અરજદાર કાયદા મુજબ તેની સાથે લગ્ન કરી શકે નહીં. લિવ-ઇન રિલેશનશિપ એગ્રીમેન્ટમાં એ પણ ઉલ્લેખ નથી કે તેઓ કોની સાથે રહેતા હતા અથવા સંબંધ જાળવી રહ્યા હતા.

કોર્ટે કહ્યું કે જ્યારે પીડિતા પોતે અન્ય પાર્ટનર સાથેના લગ્નને કારણે અન્ય કોઈ સાથે લગ્ન કરવા માટે કાયદેસર રીતે લાયક નથી, ત્યારે તે લગ્નના ખોટા બહાના હેઠળ સેક્સ કરવા માટે પ્રેરિત હોવાનો દાવો કરી શકતી નથી. આમ, આઈપીસીની કલમ ૩૭૬ એવી પીડિતાને લાગુ કરી શકાતી નથી કે જે તે વ્યક્તિ સાથે લગ્ન કરવા માટે કાયદેસર રીતે હકદાર ન હોય જેની સાથે તેણી જાતીય સંબંધમાં હતી. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે અમે નૈતિકતાનો ઉપદેશ આપતા કાનૂની નૈતિકવાદી તરીકે કામ કરી શકીએ નહીં. જો બે પુખ્ત વયના લોકો વચ્ચે સ્વૈચ્છિક રીતે જાતીય સંબંધો સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હોય, તો તેમની વૈવાહિક સ્થિતિને ધ્યાનમાં લીધા વિના કોઈ ગુનો ગણી શકાય નહીં. લિવ-ઇન રિલેશનશિપના ઘણા કિસ્સાઓમાં, બંને પક્ષો અપરિણીત હોઈ શકે છે અથવા તેમાંથી કોઈ એક પરિણીત હોઈ શકે છે અથવા બંને પોતપોતાના જીવનસાથી સાથે લગ્ન કરી શકે છે.