- ઉત્તરાખંડ સરકારે ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિની રચના કરી.
દેહરાદૂન, ઉત્તરાખંડ સરકારે કેદારનાથ મંદિરના ગર્ભગૃહમાં સોનું ચઢાવવામાં ૧.૨૫ અબજ રૂપિયાના કૌભાંડના આરોપોની તપાસ માટે એક ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિની રચના કરી છે. રાજ્યના પર્યટન, ધર્મ અને સંસ્કૃતિ મંત્રી સતપાલ મહારાજે શુક્રવારે કહ્યું કે તપાસ સમિતિ મામલાના તળિયે જશે. સંસ્કૃતિ અને ધાર્મિક બાબતોના સચિવ હરિચંદ્ર સેમવાલ, ગઢવાલ કમિશનરને અયક્ષ બનાવવામાં આવ્યા છે. આ સમિતિમાં નિષ્ણાતોની સાથે સુવર્ણકારો પણ હશે. સતપાલ મહારાજે કહ્યું કે રાજ્ય સરકાર આ મામલે ખૂબ જ સંવેદનશીલ છે. જે પણ દોષિત હશે તેની સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
સતપાલે જણાવ્યું હતું કે શ્રી બદ્રીનાથ-કેદારનાથ મંદિર સમિતિ અધિનિયમ, ૧૯૩૯ ની જોગવાઈઓ અનુસાર દાન લેવામાં આવ્યું હતું અને ગોલ્ડ પ્લેટિંગ માટે રાજ્ય સરકાર પાસેથી પરવાનગી પણ લેવામાં આવી હતી.વિવાદ વધતાં સતપાલે કહ્યું કે ગોલ્ડ પ્લેટિંગ ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણના નિષ્ણાતોની દેખરેખ હેઠળ કરવામાં આવ્યું હતું. એક દાતાએ સોનું ખરીદ્યું અને તેને ગર્ભગૃહની દિવાલો પર ઠીક કરાવ્યું. મંદિર સમિતિની આમાં કોઈ સીધી ભૂમિકા નહોતી. કામ પૂર્ણ થયા બાદ તેનું બિલ અને અન્ય દસ્તાવેજો દાતા દ્વારા મંદિર સમિતિને સુપરત કરવામાં આવ્યા હતા.વિરોધી પક્ષો બળજબરીથી મામલો ઉઠાવીને ચારધામ યાત્રામાં ખલેલ પહોંચાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
અગાઉ, બદ્રીનાથ-કેદારનાથ મંદિર સમિતિએ એક નિવેદનમાં કહ્યું હતું કે મંદિરના ગર્ભગૃહમાં ૨૩,૭૭૭.૮૦૦ ગ્રામ સોનાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. તેની વર્તમાન કિંમત અંદાજે રૂ. ૧૪.૩૮ કરોડ હતી, જ્યારે ગિલ્ડિંગના કામમાં વપરાતી કોપર પ્લેટ્સનું કુલ વજન ૧,૦૦૧.૩૦૦ કિગ્રા હતું, જેની કુલ કિંમત રૂ. ૨૯ લાખ હતી.
વાયરલ થયેલા વીડિયોમાં કેટલાક કારીગરો ગર્ભગૃહમાં સોનાને પોલિશ કરતા જોવા મળ્યા હતા. વીડિયો બનાવનાર વ્યક્તિ આ લોકોને પોલિશ કરવાનું કારણ પૂછતો જોવા મળ્યો હતો. આ સાથે તેમણે કારીગરોને પણ સવાલ કર્યો હતો કે મંદિર બંધ થયા બાદ રાત્રે આ કામ શા માટે કરવામાં આવે છે.વીડિયો સામે આવ્યા બાદ તીર્થ પુરોહિતોએ ફરી મોરચો ખોલ્યો. તે પહેલેથી જ ગોલ્ડ પ્લેટિંગની વિરુદ્ધ હતો. સંતોષ ત્રિવેદીનો આરોપ છે કે કેદારનાથ ધામમાં લગાવેલું ૨૩ કિલો સોનું ચોરાઈ ગયું છે. કારણ કે જ્યારે સોનાની પ્લેટનો ઉપયોગ થતો હતો ત્યારે પોલિશ કરવાની શું જરૂર હતી.ગર્ભગૃહની દિવાલો પર કેમિકલનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ કામ ગુપ્ત રીતે કરવામાં આવી રહ્યું છે. જેની જાણ ન તો પુરાતત્વ વિભાગને હતી કે ન તો યાત્રાધામના પૂજારીઓને. હવે તેની તપાસ જરૂરી બની છે.
કેદારનાથ મંદિરમાં સોનું ચડાવવાના વિવાદ પર કોંગ્રેસ નેતા નવપ્રભાતનું કહેવું છે કે કોઈ દાતા પર સોનું દાન કરવામાં આવ્યું હોવાની શંકા છે. મેં કેટલાક લોકો સાથે વાત કરી જેઓ મેનેજમેન્ટ કમિટી સાથે જોડાયેલા હતા. દાનમાં કેટલું સોનું મળ્યું? સોનાને તાંબા સાથે કેમ ભેળવવામાં આવતું હતું? આવા અનેક પ્રશ્ર્નો છે. માત્ર કેદારનાથમાં જ નહીં બદ્રીનાથમાં પણ આ ઘટના બની હોવાની માહિતી મળી રહી છે.
કેદારનાથમાં ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરથી ઓક્ટોબર વચ્ચે ગોલ્ડ પ્લેટિંગનું કામ પૂર્ણ થયું હતું. અગાઉ મુંબઈના એક વેપારીએ મંદિર સમિતિને ૨૩ કિલો સોનું દાન કર્યું હતું. જે બાદ ગર્ભગૃહની દિવાલો અને છતને ૫૫૦ સોનાની પ્લેટોથી ઢાંકી દેવામાં આવી હતી. ગોલ્ડ પ્લેટિંગનું કામ ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણના બે અધિકારીઓની દેખરેખ હેઠળ કરવામાં આવ્યું હતું. ૧૯ જેટલા કારીગરોએ આ કામ પૂર્ણ કર્યું. શ્રી બદ્રીનાથ કેદારનાથ મંદિર સમિતિના પ્રમુખ અજેન્દ્ર અજયનો આ ફોટો વાયરલ થયા બાદ પણ શ્રદ્ધાળુઓએ તેને પરંપરાનું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું હતું. ગોલ્ડ પ્લેટિંગ પહેલા ,આઇઆઇટી રૂરકી, સેન્ટ્રલ બિલ્ડીંગ રિસર્ચ રૂરકી અને એએસઆઇની ૬ સભ્યોની ટીમે કેદારનાથની મુલાકાત લીધી હતી અને ગર્ભગૃહનું નિરીક્ષણ કર્યું હતું. તેમના રિપોર્ટ બાદ જ ગોલ્ડ પ્લેટિંગનું કામ શરૂ થયું હતું.શ્રી બદ્રીનાથ કેદારનાથ મંદિર સમિતિના પ્રમુખ અજેન્દ્ર અજયના જણાવ્યા અનુસાર, આ કામ ૩ દિવસમાં પૂર્ણ થયું હતું.
સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૨માં જ્યારે સમાચાર આવ્યા કે કેદારનાથ ધામને સોનાનો ઢોળ ચઢાવવાનો છે, ત્યારે તેનો ઉગ્ર વિરોધ થયો હતો. તીર્થપુરોહિત આચાર્ય સંતોષ ત્રિવેદીએ કહ્યું કે કેદારનાથ મોક્ષધામ છે અને મોક્ષધામમાં સોનું વાવવામાં આવતું નથી. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે લેયર લગાવવા માટે ડ્રિલ મશીનનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, જેના કારણે ગર્ભગૃહની પાંડવ-યુગની દિવાલોને નુક્સાન થયું હતું.