- કોંગ્રેસ કરતાં ભાજપમાં ગુનાહિત કેસ ધરાવતા ધારાસભ્યોનો હિસ્સો વધુ રહ્યો છે.
બેંગ્લુરુ,કર્ણાટકમાં ભાજપ અને કોંગ્રેસ સૌથી મોટા રાજકીય પક્ષો છે. જો તમે છેલ્લી બે વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ પર નજર નાખો તો કોંગ્રેસ કરતાં ભાજપમાં ગુનાહિત કેસ ધરાવતા ધારાસભ્યોનો હિસ્સો વધુ રહ્યો છે. કર્ણાટકના રાજકારણમાં છેલ્લા ૧૦ વર્ષથી એક ટ્રેન્ડ ચાલી રહ્યો છે. જેમાં રાજકીય પક્ષો એવા ઉમેદવારોને ચૂંટણી લડવા માટે ટિકિટ આપી રહ્યા છે, જેમની સામે અનેક ગુનાહિત કેસ નોંધાયેલા છે.
આશ્ર્ચર્યની વાત એ છે કે આ ઉમેદવારો પણ ચૂંટણી જીતી રહ્યા છે, જેના કારણે તેમની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. આવા ઉમેદવારોની સંખ્યામાં વધારો ચિંતાનો વિષય છે. આ સાથે તે ઉમેદવારોને લઈને રાજકીય પક્ષોની પસંદગી પ્રક્રિયા પર પણ પ્રશ્ર્નાર્થ ચિહ્ન મૂકે છે. ચાલો આ ’ગુનેગાર’ ઉમેદવારો વિશે આંકડાઓમાં જાણીએ.
ભાજપ અને કોંગ્રેસ કર્ણાટક રાજ્યમાં સૌથી મોટા રાજકીય પક્ષો છે. જો તમે છેલ્લી બે વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ પર નજર નાખો તો કોંગ્રેસ કરતાં ભાજપમાં ગુનાહિત કેસ ધરાવતા ધારાસભ્યોનો હિસ્સો વધુ રહ્યો છે. બીજી તરફ, જો આપણે છેલ્લી ત્રણ વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ પર નજર કરીએ તો, ફોજદારી કેસ ધરાવતા ઉમેદવારોનો હિસ્સો ૫% વધ્યો છે. ઉપરાંત, કર્ણાટકમાં જીતના આંકડામાં લગભગ ૧૫%નો વધારો થયો છે. તદુપરાંત, ચૂંટણી જીતનારા ’ગુનેગાર’ ઉમેદવારોની સંખ્યા ૨૦૦૮ માં ૨૦% થી વધીને ૩૪% અને ૨૦૧૩ થી ૨૦૧૮ ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ૩૫% થઈ. તે જ સમયે, વર્ષ ૨૦૦૪ થી સંસદ અને વિધાનસભાની ચૂંટણી લડનારા ૨૦ માંથી ૩ ઉમેદવારોએ પણ તેમના ’ગુનાહિત’ પૃષ્ઠભૂમિ વિશે યોગ્ય માહિતી આપી હતી. આમાંથી એક ઉમેદવાર નીતિ નિર્માતા તરીકે ચૂંટાયા હતા.
કર્ણાટકમાં ચૂંટણી જીતનારા ’ગુનેગાર’ ઉમેદવારોનો ગ્રાફ ઝડપથી વધ્યો છે. વર્ષ ૨૦૧૮માં ૨૨૧માંથી ૭૭ ધારાસભ્યો એવા હતા જેમણે તેમની સામેના ગુનાહિત કેસોની માહિતી આપી હતી. તે સમયે તે માત્ર ૩૫% હતું. ૨૦૧૩ની વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન ૨૧૮ માંથી ૭૪ ધારાસભ્યો એવા હતા જેમણે તેમની સામે ફોજદારી કેસ હોવાનું જણાવ્યું હતું. તે સમયે તે માત્ર ૩૪% હતો.
છેલ્લી ચૂંટણીઓમાં ભાજપે ફોજદારી કેસ ધરાવતા ઉમેદવારોની સંખ્યામાં વધારો કર્યો છે અને પક્ષમાં ચૂંટણી જીતનારા ઉમેદવારોની સંખ્યામાં પણ ઝડપથી વધારો થયો છે. એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ (એડીઆર)ના અહેવાલ મુજબ, વર્ષ ૨૦૧૩માં ચૂંટાયેલા ભાજપના લગભગ ૩૩% ધારાસભ્યો પર ફોજદારી કેસ ચાલી રહ્યા હતા. વર્ષ ૨૦૧૮માં આ આંકડો વધીને ૪૧% થયો હતો. તે જ સમયે, વર્ષ ૨૦૧૮ માં ચૂંટાયેલા કોંગ્રેસના ૩૦% ધારાસભ્યો ફોજદારી કેસોનો સામનો કરી રહ્યા હતા. બીજી તરફ, જેડીએસના ૩૦% ધારાસભ્યોએ પણ તેમના સોગંદનામામાં પોતાની સામેના અપરાધિક કેસોની માહિતી આપી હતી.
આ રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે તમામ ઉમેદવારોની પૃષ્ઠભૂમિ ગુનાહિત છે. આમાંથી ઘણા ઉમેદવારો રાજ્યની વિધાનસભામાં ચૂંટાયા છે. ૨૦૦૮ અને ૨૦૧૮ ની વચ્ચે ફોજદારી કેસ ધરાવતા ઉમેદવારોની સંખ્યામાં વધારો થયો હોવા છતાં, કર્ણાટક અન્ય રાજ્યોની તુલનામાં ખૂબ જ ઓછું છે. પરંતુ, ફોજદારી કેસ ધરાવતા ઉમેદવારોની ચૂંટણી જીતવી એ રાજ્ય માટે ચિંતાનો વિષય છે.
વોશિંગ્ટનમાં કાર્નેગી એન્ડોવમેન્ટ ફોર ઈન્ટરનેશનલ પીસના વરિષ્ઠ ફેલો મિલન વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે ’રાજકીય પક્ષો માટે ભંડોળ એક મહત્વપૂર્ણ પરિબળ છે. ચૂંટણીઓ વધુને વધુ ખર્ચાળ બની રહી છે, જ્યારે પક્ષના સંગઠનો નબળા પડ્યા છે. પક્ષો એવા ઉમેદવારો માટે ભયાવહ છે જેમના ખિસ્સા ઊંડા હોય છે જેઓ માત્ર તેમના પ્રચાર માટે ભંડોળ જ નહીં પરંતુ અન્ય ઉમેદવારોને સબસિડી આપવાના વિશેષાધિકાર માટે પાર્ટીઓને ચૂકવણી પણ કરી શકે છે.
તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, એડીઆર અને કર્ણાટક ઇલેક્શન વોચે ૨૦૦૪થી વિધાનસભા/લોક્સભાની ચૂંટણી જીતેલા ૮૦૧ સાંસદો/ધારાસભ્યોના નાણાકીય ઘોષણાઓ અને પેન્ડિંગ ફોજદારી કેસોનું વિશ્લેષણ કર્યું હતું. તે બહાર આવ્યું છે કે ૨૩૯ સાંસદો/ધારાસભ્યો (૩૦%) એ પોતાની વિરુદ્ધ ફોજદારી કેસ જાહેર કર્યા હતા. જ્યારે, ૧૫૦ સાંસદો/ધારાસભ્યો (૧૯%) સામે ગંભીર ફોજદારી કેસ પેન્ડિંગ હતા.