જો રાજ્યપાલ સ્પષ્ટતા માંગે તો સરકાર જવાબ આપવા બંધાયેલી છે : સુપ્રીમ કોર્ટ

  • પંજાબના રાજ્યપાલને કાયદાકીય સલાહ લેવાની કોઈ મોકો ન હતો, કારણ કે તેઓ મંત્રીઓને મદદ કરવા અને મદદ કરવાની ફરજથી બંધાયેલા છે.

ચંડીગઢ,

પંજાબની આમ આદમી પાર્ટી સરકાર અને રાજ્યપાલ બનવારીલાલ પુરોહિત વચ્ચે ચાલી રહેલા ઝઘડા પર, સુપ્રીમ કોર્ટે બંનેને બંધારણીય સંવાદમાં સજાવટ અને પરિપક્વ રાજ્યકળાની જવાબદારી યાદ અપાવી. સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે, રાજ્યપાલ દ્વારા માંગવામાં આવેલી માહિતી પ્રદાન કરવાની જવાબદારી સરકારની છે અને રાજ્યપાલની ફરજ છે કે તે વિધાનસભા સત્ર બોલાવવા માટે કેબિનેટની ભલામણોને સ્વીકારે.સર્વોચ્ચ અદાલત પંજાબ સરકારની અરજી પર સુનાવણી કરી રહી હતી જેમાં આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો હતો કે રાજ્યપાલે ૩ માર્ચે વિધાનસભાનું બજેટ સત્ર બોલાવવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.

સીજેઆઇ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડની બેંચ સમક્ષ રાજ્યપાલ વતી હાજર થયેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ જણાવ્યું કે રાજ્યપાલે સોમવારે જ ૩ માર્ચે વિધાનસભા સત્ર બોલાવવાનો આદેશ જારી કર્યો છે. તેમણે ક્યારેય ના પાડી નથી, માત્ર એટલું જ કહ્યું કે તે કાનૂની સલાહ લઈ રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં પંજાબ સરકારની અરજીનો કોઈ આધાર નથી. આના પર સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે, પંજાબના રાજ્યપાલને કાયદાકીય સલાહ લેવાની કોઈ મોકો ન હતો, કારણ કે તેઓ મંત્રીઓને મદદ કરવા અને મદદ કરવાની ફરજથી બંધાયેલા છે.

બેન્ચમાં સામેલ જસ્ટિસ પી.એસ. નરસિમ્હાએ કહ્યું હતું કે, જો કે આ કોર્ટ વાણી અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતામાં માને છે, પરંતુ પદાધિકારીઓ શિષ્ટાચાર અને પરિપક્વ રાજનીતિની ભાવનાથી બંધારણીય સંવાદ કરવો જરૂરી છે. લોક્તાંત્રિક રાજનીતિમાં રાજકીય મતભેદો સ્વીકાર્ય છે, પરંતુ તે સંયમથી થવું જોઈએ. જો આ સિદ્ધાંતોને યાનમાં રાખવામાં નહીં આવે તો બંધારણીય મૂલ્યોનું અસરકારક અમલીકરણ જોખમમાં મુકાશે.

અભિષેક મનુ સિંઘવીએ કહ્યું કે, રાજ્યપાલે સરકારને વિધાનસભા સત્ર બોલાવવા માટે સુપ્રીમ કોર્ટમાં આવવા દબાણ કર્યું છે. તેમણે (રાજ્યપાલ) બંધારણ મુજબ કામ કરવું જોઈએ. જો રાજ્યપાલ વિરોધમાં આવશે તો બજેટ સત્ર શરૂ નહીં થાય. રાજ્યપાલ બંધારણનું અપહરણ કરી રહ્યા છે. તે બંધારણીય જોગવાઈઓની અવગણના કરી રહ્યા છે. સિંઘવીએ પૂછ્યું, શું તેઓ બજેટ સત્રનો અર્થ સમજે છે? શું તેઓએ આ કરવું જોઈએ?

સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ કહ્યું કે, મુખ્યમંત્રી ભગવંત માને રાજ્યપાલને લખેલા પત્રમાં અત્યંત અપમાનજનક ભાષાનો ઉપયોગ કર્યો છે. મહેતાએ કોર્ટ સમક્ષ માનના પત્રનો કેટલોક ભાગ વાંચી સંભળાવ્યો અને કહ્યું, તમે વાતચીતની રીત જુઓ, શેરી ભાષાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.

બેન્ચે પંજાબ સરકારના વકીલ અભિષેક મનુ સિંઘવીને કહ્યું કે બંધારણની કલમ ૧૬૭ હેઠળ, જો રાજ્યપાલ સરકાર પાસેથી કોઈ માહિતી માંગે છે, તો સરકાર તે માહિતી આપવા માટે બંધાયેલી છે. સરકારે તેના એક સચિવને આ કાર્ય પર નિયુક્ત કરવું જોઈએ.મુખ્ય ન્યાયાધીશે રાજ્યપાલ વતી હાજર રહેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાને કહ્યું કે જો રાજ્ય કેબિનેટે કહ્યું કે બજેટ સત્રનું આયોજન કરવું છે તો સત્રનું આયોજન કરવું પડશે. રાજ્યપાલ આનાથી બંધાયેલા છે અને આ અંગે કાયદાકીય સલાહ લઈ શક્તા નથી.

પંજાબના ગવર્નર બનવારીલાલ પુરોહિત અને મુખ્યમંત્રી ભગવંત માન વચ્ચેનો ઝઘડો ગયા અઠવાડિયે વધી ગયો હતો. પુરોહિતે સૂચવ્યું હતું કે તેઓ વિધાનસભાનું બજેટ સત્ર બોલાવવાની કોઈ ઉતાવળમાં નથી. રાજભવનના એક પત્રમાં મુખ્યમંત્રીને તેમની અપમાનજનક ટિપ્પણીની યાદ અપાવી હતી. ૧૩ ફેબ્રુઆરીના આ પત્રમાં રાજ્યપાલે સીએમ માન પાસેથી સિંગાપોરમાં સેમિનાર માટે ૩૬ સરકારી શાળાઓના આચાર્યોની પસંદગીની પ્રક્રિયા અંગે માહિતી માંગી હતી. આ સિવાય પત્રમાં અન્ય મુદ્દાઓ પણ ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા.