મધ્યપ્રદેશમાં વિક્રમ સંવત ફરી સત્તાવાર કેલેન્ડર બનશે તેમાં કોઈ શંકા નથી, પૂર્વ PM નેહરુએ 68 વર્ષ પહેલા અંગ્રેજી પ્રણાલી લાગુ કરી હતી. મધ્યપ્રદેશમાં ડૉ.મોહન યાદવની નવી રચાયેલી સરકારે ફરી એકવાર સત્તાવાર કેલેન્ડરમાં વિક્રમ સંવતને માન્યતા આપી છે.
મધ્યપ્રદેશમાં સદીઓથી વિક્રમ સંવતની માન્યતા છે, પરંતુ આઝાદી પછી પ્રથમ વડાપ્રધાન પંડિત જવાહર લાલ નેહરુએ જૂની વ્યવસ્થા બદલીને અંગ્રેજી પ્રણાલી લાગુ કરી હતી. આ પ્રણાલી હેઠળ વિક્રમ સંવતની પણ અવગણના કરવામાં આવી હતી અને શક સંવતનો અમલ કરવામાં આવ્યો હતો.
ડૉ.મોહન યાદવની સરકારે શપથ લીધા બાદ આ સિસ્ટમ બદલવાનો નિર્ણય કર્યો અને હવે નવા કેલેન્ડર છપાઈને તૈયાર થઈ ગયા છે. મધ્યપ્રદેશ સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલા આદેશ પત્ર મુજબ હવે નવું સરકારી કેલેન્ડર અંગ્રેજી કેલેન્ડર મુજબ નહીં હોય. તેના બદલે, તે વિક્રમ સંવત હેઠળ તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે.
તેમાં વિક્રમ સંવતની તારીખો અને વ્રત અને તહેવારો પણ આપવામાં આવ્યા છે. તમને જણાવી દઈએ કે ઉજ્જૈનના રાજા સમ્રાટ વિક્રમાદિત્યએ વિક્રમ સંવતની શરૂઆત કરી હતી. સેંકડો વર્ષોથી સમગ્ર દેશ આ સંવતમાં માનતો હતો.
મધ્યપ્રદેશનું સરકારી કેલેન્ડર પણ વિક્રમ સંવત મુજબ છપાયું હતું. આ પ્રણાલી આઝાદી પછી 1949 સુધી ચાલુ રહી હતી. વર્ષ 1955માં દેશના તત્કાલિન વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુએ એક આદેશ હેઠળ વિક્રમ સંવતને હટાવી દીધી હતી. તે સ્થળોએ, અંગ્રેજો દ્વારા પોષવામાં આવેલા શક સંવતને મહત્વ આપવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી આજે 68 વર્ષ પછી આજ કેલેન્ડર પ્રકાશિત થયું છે. હવે મુખ્ય પ્રધાન ડૉ. યાદવે ફરી એકવાર સમ્રાટ વિક્રમાદિત્યના વિક્રમ સંવતને મધ્ય પ્રદેશના સત્તાવાર કૅલેન્ડર તરીકે લાગુ કરવાના આદેશ આપ્યા છે.
અધિકારીઓના જણાવ્યા મુજબ, મુખ્યમંત્રીના ઇરાદા મુજબ, સંસ્કૃતિ વિભાગે નવા કેલેન્ડર છાપ્યા છે. તમને જણાવી દઈએ કે મુખ્યમંત્રી ડૉ. મોહન યાદવ પોતે ન્યાય પ્રેમી રાજા સમ્રાટ વિક્રમાદિત્યથી ખૂબ પ્રેરિત છે. ઉચ્ચ શિક્ષણ પ્રધાન હોવા છતાં, તેમણે રાજા વિક્રમાદિત્યના ઇતિહાસ સાથે સંબંધિત સંદર્ભો પર ઘણું કામ કર્યું છે. તેમણે વિક્રમાદિત્યનું નાટક મંચન પણ યોજ્યું હતું, જેની સમગ્ર દેશમાં ખૂબ પ્રશંસા કરવામાં આવી હતી. તેમના પ્રયાસોને કારણે રાજા વિક્રમાદિત્યને મધ્યપ્રદેશના અભ્યાસક્રમમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે.
તે જ સમયે, રાજા વિક્રમાદિત્ય સંબંધિત પુરાવાઓને મજબૂત કરવા માટે, સમયાંતરે, ઉજ્જૈનના પુરાતત્વવિદો, ડૉ. શ્યામ સુંદર નિગમ, ડૉ. ભગવતીલાલ રાજપુરોહિત, ડૉ. રમણ સોલંકી, ડૉ. નારાયણ વ્યાસ, ડૉ. આર.સી. ઠાકુર સતત. ઉજ્જૈન સહિત અનેક સ્થળોની મુલાકાત લીધી.
આ અંગે અત્યાર સુધીમાં 18 પુસ્તકો પ્રકાશિત થયા છે. નોંધનીય છે કે પ્રાચીન સમયમાં ઉજ્જૈન સમયની ગણતરીનું કેન્દ્ર રહ્યું છે, જ્યોતિષ સાથે સંબંધિત તમામ ગ્રંથોમાં ઉજ્જૈનને પ્રમાણભૂત ગણવામાં આવ્યું છે.