આઇસલેન્ડના રેકયેન્સ પેનિનસુલામાં રવિવારે સવારે વધુ એક જ્વાળામુખી ફાટ્યો હતો. અગાઉ 18મી ડિસેમ્બરે પણ અહીં જ્વાળામુખી ફાટ્યો હતો. ‘ધ ગાર્ડિયન’ના અહેવાલ મુજબ 13 જાન્યુઆરીએ જ્વાળામુખીની આસપાસ ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. આ પછી આઈસલેન્ડમાં ઈમરજન્સી લાદવામાં આવી હતી.
જ્વાળામુખી ફાટ્યા પછી, તેનો લાવા હવે સૌથી વધુ વસ્તીવાળા શહેર ગ્રિંડાવિક તરફ વહી રહ્યો છે. સાવચેતીના ભાગરૂપે પ્રશાસને શહેરમાં રહેતા લગભગ 4 હજાર લોકોને જગ્યા ખાલી કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. આઇસલેન્ડમાં 33 સક્રિય જ્વાળામુખી છે, જે યુરોપમાં સૌથી વધુ છે.
2021 થી રેકજેનેસ દ્વીપકલ્પમાં ફાટનાર આ ચોથો જ્વાળામુખી છે. માર્ચ 2021માં એક મોટો જ્વાળામુખી ફાટ્યો હતો. ત્યારબાદ લગભગ 6 મહિના સુધી લાવા તિરાડમાંથી વહેતો રહ્યો. આ પછી ઓગસ્ટ 2022 માં વિસ્ફોટ થયો, જેનો લાવા ત્રણ અઠવાડિયા સુધી વહેતો રહ્યો. ડિસેમ્બર 2023માં ફાટી નીકળેલા જ્વાળામુખીના કારણે ગ્રિંડાવિક શહેરમાં જમીનમાં તિરાડ પડી હતી. શહેરમાં 3.5 કિલોમીટર લાંબી તિરાડ પણ પડી હતી.
આઇસલેન્ડની વસ્તી લગભગ 4 લાખ છે અને તેની પાસે 140 જ્વાળામુખી છે. તેમાંથી, લગભગ 33 સક્રિય જ્વાળામુખી છે. દેશ બે ટેક્ટોનિક પ્લેટ પર સ્થિત છે. આ પ્લેટો પોતે સમુદ્રની નીચે હાજર પર્વતમાળા દ્વારા વિભાજિત છે. આ પર્વતમાંથી મેગ્મા સતત બહાર નીકળે છે.
રાહતની વાત એ છે કે છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં આઈસલેન્ડમાં આવેલા ભૂકંપની અહીંના સૌથી મોટા કટલા જ્વાળામુખી પર કોઈ અસર થઈ નથી. ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સ અનુસાર, વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે આ જ્વાળામુખી પણ જલ્દી ફાટી શકે છે. 1721 થી કટલામાં 5 વિસ્ફોટ થયા છે. આ 34-78 વર્ષના અંતરાલમાં થાય છે. કતલામાં છેલ્લો વિસ્ફોટ 1918માં નોંધાયો હતો.
જ્વાળામુખી એ પૃથ્વીની સપાટી પર હાજર કુદરતી તિરાડો છે. આના દ્વારા, મેગ્મા, લાવા, રાખ વગેરે જેવા પીગળેલા પદાર્થો વિસ્ફોટ સાથે પૃથ્વીના આંતરિક ભાગમાંથી બહાર આવે છે. પૃથ્વી પર હાજર 7 ટેક્ટોનિક પ્લેટ્સ અને 28 સબ-ટેક્ટોનિક પ્લેટ્સની અથડામણને કારણે જ્વાળામુખીની રચના થાય છે. વિશ્વનો સૌથી સક્રિય જ્વાળામુખી, માઉન્ટ એટના, ઇટાલીમાં છે.