નવીદિલ્હી, આઠ મહિના પહેલા પટનામાં ૨૮ વિપક્ષી પાર્ટીઓએ મળીને ’ઇન્ડિયા એલાયન્સ’ની રચના કરી હતી. પરંતુ જેમ જેમ લોક્સભાની ચૂંટણી નજીક આવી રહી છે તેમ તેમ વિપક્ષનું જૂથ પણ વિખેરાઈ રહ્યું છે. નીતીશ કુમાર અને મહેબૂબા મુતી પછી હવે ઘણા સહયોગીઓ ભારત સાથેના સંબંધો તોડી રહ્યા છે. આ રીતે, વિપક્ષી પાર્ટીઓનું ભારત ગઠબંધન માત્ર યુપીએ પૂરતું મર્યાદિત ન રહી શકે. પીએમ મોદીને સત્તાની હેટ્રિક લેતા રોકવા માટે, ૨૮ વિપક્ષી દળોએ મળીને આઠ મહિના પહેલા પટનામાં ’ભારત ગઠબંધન’નો પાયો નાખ્યો હતો, પરંતુ જેમ જેમ ચૂંટણીનો ઉત્તેજના વધી રહી છે તેમ તેમ વિપક્ષનું જૂથ વિખેરાઈ રહ્યું છે. વિપક્ષી પાર્ટીઓને સાથે લાવવા માટે નીતિશ કુમાર પહેલા જ ઈન્ડિયા એલાયન્સથી અલગ થઈ ચૂકયા છે અને ત્યારથી તેઓ એક પછી એક સાથી પક્ષોને છોડી રહ્યા છે. નેશનલ કોન્ફરન્સ બાદ પીડીપી ચીફ મહેબૂબા મુફ્તીએ પણ ૨૦૨૪ની ચૂંટણી એકલા હાથે લડવાની જાહેરાત કરી છે. આ રીતે, વિપક્ષી પાર્ટીઓનું ભારત ગઠબંધન કદાચ યુપીએ સુધી મર્યાદિત ન રહી શકે.
જેડીયુથી આરએલડી, ભારત ગઠબંધનથી અલગ થઈ ગયું છે. અખિલેશ યાદવથી લઈને મમતા બેનર્જી અને અરવિંદ કેજરીવાલ સુધી કોંગ્રેસ સંકલન જાળવી શકી નથી. આ રીતે, સાથી પક્ષો ભલે ગમે તેટલા દાવો કરે કે અમે ગઠબંધનની સાથે છીએ, પરંતુ પક્ષો વચ્ચે ચાલી રહેલી આંતરકલહ અને અમર્યાદ મહત્વકાંક્ષાઓને કારણે એક પછી એક વિકેટો પડી રહી છે. આ રીતે કોંગ્રેસની સાથે આવેલા તમામ નવા વિરોધ પક્ષો તેને છોડી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, જે રીતે ભારત ગઠબંધનનો આકાર દેખાઈ રહ્યો છે, તેમાં ફક્ત આરજેડી, જેએમએમ, ડીએમકે અને ડાબેરી પક્ષો જ રહેવા જોઈએ. રસપ્રદ વાત એ છે કે, વિપક્ષી પાર્ટીઓને એક કરવાની શરૂઆત કરનાર નીતિશ કુમાર હવે એનડીએનો હિસ્સો છે. નીતીશ કુમાર જ હતા જેમણે ૨૩ જૂન ૨૦૨૩ના રોજ તમામ વિપક્ષી પાર્ટીઓ સાથે વાતચીત કરી અને તેમને પટનામાં એક મંચ પર લાવ્યા. પરંતુ હવે તેણે ખુદ ભાજપના નેતળત્વ હેઠળના એનડીએ સાથે હાથ મિલાવ્યા છે. તેમનું એનડીએમાં અચાનક જોડાવું વિપક્ષી ગઠબંધન માટે મોટો ફટકો હતો. નીતિશ પછી, ઉત્તર પ્રદેશમાં ભારતના ગઠબંધનના મુખ્?ય સાથી આરએલડીના વડા જયંત ચૌધરીએ પણ પોતાને દૂર કરી લીધા છે અને તેમનું દ્ગડ્ઢછમાં જોડાવું એ ગઠબંધન માટે એક મોટા ફટકાથી ઓછું નથી.
નેશનલ કોન્ફરન્સના પ્રમુખ અને પૂર્વ મુખ્યમંત્રી ડો.ફારૂક અબ્દુલ્લાએ કહ્યું છે કે તેઓ એકલા હાથે ચૂંટણી લડશે. તેમણે કહ્યું કે તેમની પાર્ટી કોઈપણ પાર્ટી સાથે ચૂંટણી પહેલા ગઠબંધન કરશે નહીં. જોકે, બાદમાં તેમના પુત્ર ઓમર અબ્દુલ્લાએ સ્પષ્ટતા કરી હતી કે અમે ભારત ગઠબંધનથી અલગ નથી થઈ રહ્યા. પીડીપીના વડા મહેબૂબા મુતીએ પણ એકલા હાથે ચૂંટણી લડવાના સંકેત આપ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે તેઓ ટૂંક સમયમાં રાજ્યની તમામ બેઠકો પર તેમના ઉમેદવારોની જાહેરાત કરશે. મહેબૂબા મુતીએ આ સ્ટેન્ડ ત્યારે લીધું છે જ્યારે નેશનલ કોન્ફરન્સે એકલા હાથે ચૂંટણી લડવાની વાત કરી હતી. આ રીતે જમ્મુપ્રકાશ્મીરની બંને પ્રાદેશિક પાર્ટીઓ ઈન્ડિયા એલાયન્સથી અલગ થવાને કારણે કોંગ્રેસ એકલી પડી ગઈ છે.
મમતા બેનર્જીથી લઈને અરવિંદ કેજરીવાલ અને અખિલેશ યાદવ સુધી, કોંગ્રેસ ભારતના જોડાણમાં સીટ વહેંચણી અંગે સંકલન જાળવી શકી નથી. બંગાળમાં, ટીએમસી પ્રમુખ અને મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જી પહેલેથી જ કહી ચૂકયા છે કે તેમની પાર્ટી લોક્સભા ચૂંટણી એકલા હાથે લડશે. પંજાબમાં પણ સત્તારૂઢ આમ આદમી પાર્ટી કોંગ્રેસ સાથે બેઠકોની વહેંચણીને લઈને કોઈ નક્કર પરિણામ પર પહોંચી શકી નથી. અરવિંદ કેજરીવાલની આમ આદમી પાર્ટીએ દિલ્હીમાં કોંગ્રેસને એક સીટ આપવાનો વિકલ્પ આપ્યો છે. જ્યારે, તે આસામથી લઈને ગુજરાત અને હરિયાણા સુધી તેના ઉમેદવારોના નામની જાહેરાત કરી રહી છે.
ઉત્તર પ્રદેશમાં સીટ વહેંચણી પર કોંગ્રેસ હજુ પણ સપા સાથે તાલમેલ સાધી શકી નથી. જેના કારણે અખિલેશ યાદવે રાહુલ ગાંધીની ભારત જોડો ન્યાય યાત્રામાં સામેલ થવાથી પીછેહઠ કરી છે. સપાએ કોંગ્રેસને ૧૭ સીટો ઓફર કરી છે. જ્યારે કોંગ્રેસની માંગ ૧૯ સીટોની છે. કોંગ્રેસ મુરાદાબાદ ક્ષેત્રમાંથી બે બેઠકોની માંગ કરી રહી છે, જેના પર અખિલેશ સહમત નથી. એ જ રીતે, તમિલનાડુમાં પણ સીટ વહેંચણીની ફોર્મ્યુલા ડીએમકે સાથે અટવાયેલી છે. ડીએમકે ૮ સીટો આપી રહી છે જ્યારે કોંગ્રેસ ૧૨ સીટો માંગી રહી છે. જે રીતે મમતા બેનર્જી, અખિલેશ યાદવ અને અરવિંદ કેજરીવાલ સીટની વહેંચણી પર અડગ છે, તે કહેવું મુશ્કેલ છે કે તેઓ કેટલો સમય કોંગ્રેસ સાથે રહેશે જ્યારે ડીએમકે સાથે તાલમેલની શકયતા છે.