નવીદિલ્હી, એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ… તે તપાસ એજન્સી જેના નામથી જ લોકોને પરસેવો છૂટી જાય છે. કોઈપણ રાજ્યના મુખ્યમંત્રી હોય કે પ્રખ્યાત ઉદ્યોગપતિ, ઈડીના રડાર પર આવતાની સાથે જ તે ગભરાઈ જાય છે. બુધવારે ઈડીએ ઝારખંડના સીએમ હેમંત સોરેનની ધરપકડ કરી હતી. આ ધરપકડ મની લોન્ડરિંગ સંબંધિત કેસમાં થઈ છે જેની તપાસ ઈડી દ્વારા કરવામાં આવી રહી છે. સોરેનની ધરપકડના કારણે અનેક રાજકીય નેતાઓના હૃદયના ધબકારા વધી ગયા છે. કેમ નહીં, ઈડીએ રાજકારણના ઘણા અગ્રણી ચહેરાઓ સામે તપાસ શરૂ કરી છે. આ ચહેરાઓમાં કેટલાક સીટીંગ સીએમ છે તો કેટલાક પૂર્વ સીએમ છે.
એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટે બુધવારે દિલ્હીના સીએમ અરવિંદ કેજરીવાલને પાંચમું સમન્સ મોકલ્યું હતું. કેજરીવાલને એક્સાઇઝ પોલિસી મામલામાં પૂછપરછ માટે બોલાવવામાં આવ્યા છે. સેન્ટ્રલ ઇન્વેસ્ટિગેશન એજન્સીનો આરોપ છે કે નવી એક્સાઇઝ પોલિસી દ્વારા ખાનગી ખેલાડીઓને ફાયદો થયો હતો. ઈડી અનુસાર, આ ખાનગી ખેલાડીઓએ ૧૦૦ કરોડ રૂપિયાની લાંચ પણ આપી હતી. અત્યાર સુધી કેજરીવાલ ઈડીના સમન્સની અવગણના કરી રહ્યા છે.
ઈડી છત્તીસગઢના પૂર્વ સીએમ ભૂપેશ બઘેલ વિરુદ્ધ ઓછામાં ઓછા ત્રણ કેસની તપાસ કરી રહી છે. આ મામલા કોલસાના પરિવહન, દારૂની દુકાનોના સંચાલન અને મહાદેવ ગેમિંગ એપ સાથે સંબંધિત છે. બિહારના પૂર્વ સીએમ લાલુ પ્રસાદ યાદવ અને રાબડી દેવી, તેમના પુત્ર અને પૂર્વ ડેપ્યુટી સીએમ તેજસ્વી યાદવ પણ ઈડીના સ્કેનર હેઠળ છે. આ ત્રણેય કથિત આઇઆરસીટીસી કૌભાંડ અને લેન્ડ ફોર જોબ્સ કેસમાં મુખ્ય આરોપી છે. ૨૦૧૭નો આઈઆરસીટીસી કેસ એ સમયગાળા સાથે સંબંધિત છે જ્યારે લાલુ રેલવે પ્રધાન હતા. આરોપ છે કે આઇઆરસીટીસીની બે હોટલના સંચાલન માટે એક કંપનીને લાભ આપવામાં આવ્યો હતો. ૨૦૨૨માં લાલુ પરિવાર સામે નોંધાયેલ નોકરી માટે જમીનનો કેસ રેલવેમાં નોકરીના બદલામાં પ્લોટ લેવા સંબંધિત છે.
રાજસ્થાનના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અશોક ગેહલોત, તેમના નાયબ સચિન પાયલટ અને કોંગ્રેસના સાંસદ કાત ચિદમ્બરમનું નામ ’રાજસ્થાન એમ્બ્યુલન્સ કૌભાંડ’ કેસમાં સામે આવ્યું છે. આ મામલો ૧૦૮ એમ્બ્યુલન્સ ચલાવવા માટે ૨૦૧૦માં ઝિકિત્ઝા હેલ્થકેરને ગેરકાયદેસર રીતે આપવામાં આવેલા કોન્ટ્રાક્ટ સાથે સંબંધિત છે. પાયલોટ અને ચિદમ્બરમ આ કંપનીના ડિરેક્ટર રહી ચૂક્યા છે.
ઈડીએ માનેસર જમીન સોદા કેસમાં હરિયાણાના પૂર્વ સીએમ ભૂપિન્દર સિંહ હુડ્ડાને રડાર પર રાખ્યા છે. આ ઉપરાંત, પંચકુલામાં એસોસિએટેડ જર્નલ્સ લિમિટેડને જમીન ફાળવણીમાં પણ ગેરરીતિનો મામલો સામે આવ્યો છે. એજેએલ કેસમાં ઈડીએ હુડ્ડા અને કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા મોતીલાલ વોરા વિરુદ્ધ કાર્યવાહીની ફરિયાદ દાખલ કરી છે.
ઉત્તર પ્રદેશના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને સમાજવાદી પાર્ટીના વડા અખિલેશ યાદવ પણ સીબીઆઇ અને ઈડીની તપાસનો સામનો કરી રહ્યા છે. માઈનિંગ કોન્ટ્રાક્ટ સિવાય અખિલેશ પર ગોમતી રિવર ફ્રન્ટ પ્રોજેક્ટમાં ગેરરીતિનો આરોપ છે. પૂર્વ યુપી સીએમ અને બીએસપી ચીફ માયાવતી સીધા ઈડી તપાસના દાયરામાં નથી. જો કે તેમના કાર્યકાળ દરમિયાનની તમામ યોજનાઓ અને યોજનાઓની તપાસ ચાલી રહી છે.
ઈડીએ એપ્રિલ ૨૦૨૧માં કેરળના મુખ્યમંત્રી પિનરાઈ વિજયન સામે પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ હેઠળ તપાસ શરૂ કરી હતી. આ કેસ ૧૯૯૫ના કથિત કેરળ હાઇડ્રોપાવર કૌભાંડ સાથે સંબંધિત છે. તે સમયે વિજયન રાજ્યના ઉર્જા મંત્રી હતા. સીબીઆઈએ ૨૦૦૮માં વિજયન વિરુદ્ધ આ કેસમાં ચાર્જશીટ દાખલ કરી હતી.
તેલંગાણાના નવા સીએમ રેવંત રેડ્ડી પણ મની લોન્ડરિંગ માટે ઈડીની તપાસનો સામનો કરી રહ્યા છે. રેડ્ડી પર ૨૦૧૫માં એમએલસી ચૂંટણી દરમિયાન નામાંક્તિ ધારાસભ્યના મત મેળવવા માટે ૫૦ લાખ રૂપિયાની લાંચ આપવાનો આરોપ છે. તે સમયે રેડ્ડી વિધાનસભામાં ટીડીપીના લોર લીડર હતા.આંધ્રપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી વાયએસ જગન મોહન રેડ્ડી યુપીએના સમયથી ઘણા કેસોમાં તપાસ હેઠળ છે. ૨૦૧૫માં, ઈડીએ તેમની વિરુદ્ધ પીએમએલએ હેઠળ કેસ નોંયો હતો. આ મામલો વૈશ્ર્વિક કંપની ભારતી સિમેન્ટ્સની નાણાકીય બાબતો સાથે સંબંધિત છે.
એનસીપીના વડા શરદ પવાર અને ભત્રીજા અજિત પવાર પણ મની લોન્ડરિંગ કેસમાં ઇડીની તપાસનો સામનો કરી રહ્યા છે. અજિત પવાર હાલ મહારાષ્ટ્રના ડેપ્યુટી સીએમ છે. બંને પર મહારાષ્ટ્રની સહકારી બેંક ચલાવવામાં ગેરરીતિનો આરોપ છે.જમ્મુ અને કાશ્મીરના પૂર્વ સીએમ બીસીસીઆઇ દ્વારા જમ્મુ અને કાશ્મીર ક્રિકેટ એસોસિએશનને આપવામાં આવેલી ગ્રાન્ટમાં કથિત અનિયમિતતા સંબંધિત ફારુક અબ્દુલ્લા વિરુદ્ધ તપાસ ચાલી રહી છે.અબ્દુલ્લાના પુત્ર અને પૂર્વ જમ્મુ કાશ્મીરના સીએમ ઓમર અબ્દુલ્લાની પણ ૨૦૨૨ માં ઈડી દ્વારા મની લોન્ડરિંગના સંબંધમાં પૂછપરછ કરવામાં આવી હતી. તે કેસ જમ્મુએન્ડકાશ્મીર બેંકની નાણાકીય બાબતો અને તેના ડિરેક્ટરોની નિમણૂક સાથે સંબંધિત છે.ઉમરની જેમ જમ્મુ-કાશ્મીરના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી મહેબૂબા મુતી પણ જમ્મુએન્ડકાશ્મીર બેંક કેસમાં તપાસ હેઠળ છે. દરોડા દરમિયાન મળી આવેલી બે ડાયરીઓમાં કથિત રીતે મુતી પરિવારને ચૂકવણીનો ઉલ્લેખ છે. ૨૦૧૯માં સીબીઆઇએ અરુણાચલ પ્રદેશના પૂર્વ સીએમ નબામ તુકી સામે કથિત ભ્રષ્ટાચારનો કેસ નોંયો હતો.સીબીઆઇ એફઆઇઆરના આધારે ઈડી હવે મની લોન્ડરિંગના આરોપોની તપાસ કરી રહી છે.
નવેમ્બર ૨૦૧૯માં સીબીઆઈએ મણિપુરના પૂર્વ સીએમ ઓકરામ ઈબોબી સિંહના ઘરે દરોડા પાડ્યા હતા. આ મામલો મણિપુર ડેવલપમેન્ટ સોસાયટીમાં ૩૩૨ કરોડ રૂપિયાના કથિત ભ્રષ્ટાચાર સાથે સંબંધિત છે. તે સમયે ઇબોબી સોસાયટીના ચેરમેન હતા.સીબીઆઇ કેસના આધારે ઈડીએ પીએમએલએ હેઠળ કેસ નોંયો હતો અને તપાસ ચાલી રહી છે.
વિપક્ષ સતત પીએમ નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર પર કેન્દ્રીય એજન્સીઓના દુરુપયોગનો આરોપ લગાવી રહ્યો છે. બુધવારે સોરેનની ધરપકડ બાદ કોંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કર્યું હતું કે, ઈડી સીબીઆઇ વગેરે હવે સરકારી એજન્સીઓ નથી રહી, હવે તેઓ ભાજપની ’વિરોધી સેલને ખતમ’ કરી નાખે છે. ભાજપ પોતે જ ભ્રષ્ટાચારમાં ડૂબેલી છે, સત્તાથી ગ્રસ્ત છે. લોકશાહીનો નાશ કરવાની ઝુંબેશ ચલાવી રહી છે.