ચૂંટણી પંચે ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM) હેક કરવાનો દાવો કરનાર સૈયદ શુજા વિરુદ્ધ FIR દાખલ કરી છે. દક્ષિણ મુંબઈના સાયબર પોલીસ સ્ટેશનમાં 30 નવેમ્બરે ભારતીય ન્યાય સંહિતા (BNS) અને IT એક્ટ હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો.
14 નવેમ્બરે સૈયદ શુજાનો એક વીડિયો વાઇરલ થયો હતો. આમાં તે દાવો કરી રહ્યો હતો કે તે મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણીમાં ઉપયોગમાં લેવાતા EVM હેક કરી શકે છે. તેમણે નેતાઓને એવી ઓફર પણ કરી હતી કે જો તેઓ 53 કરોડ રૂપિયા ચૂકવશે તો તેઓ 63 સીટોના ઈવીએમ હેક કરી દેશે.મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારી (CEO)એ કહ્યું કે EVM હેકિંગના દાવા તદ્દન પાયાવિહોણા અને ખોટા છે.
મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણી દરમિયાન સૈયદ શુજાએ ચૂંટણી જીતવા માટે કેટલાક નેતાઓનો સંપર્ક કર્યો હતો. તેણે દાવો કર્યો હતો કે તે યુએસ ડિફેન્સ ડિપાર્ટમેન્ટની ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ઈવીએમ હેક કરી શકે છે. આ માટે તે પૈસા લેશે. શુજા કહે છે કે તે યુએસ ડિફેન્સ ડિપાર્ટમેન્ટમાં કોન્ટ્રાક્ટ પર કામ કરે છે.
સૈયદ શુજાએ 21 જાન્યુઆરી 2019ના રોજ લંડનમાં ઈન્ડિયન જર્નાલિસ્ટ એસોસિએશન (IJA)ની પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં પણ આવો જ દાવો કર્યો હતો. શુજાએ કહ્યું હતું કે તેણે 2009 થી 2014 સુધી ઈલેક્ટ્રોનિક્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા લિમિટેડ (ICIL) સાથે કામ કર્યું હતું. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ઉપયોગમાં લેવાતા EVM બનાવનારી ટીમનો ભાગ હતો. પછી તેણે કહ્યું હતું કે આ મશીનોમાં ચોક્કસ ફ્રીક્વન્સીઝનો ઉપયોગ કરીને છેડછાડ કરી શકાય છે.
શુજાએ એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ઈવીએમ હેક થયા હતા અને તેના આધારે જ ભાજપ જીતી હતી. કોંગ્રેસના પૂર્વ નેતા કપિલ સિબ્બલે આ દાવાઓને મુદ્દો બનાવ્યો હતો અને ઈવીએમની વિશ્વસનીયતા પર સવાલો ઉઠાવ્યા હતા.
ચૂંટણી પંચે FIR દાખલ કરી હતી 2019માં પણ ચૂંટણી પંચે શુજા વિરુદ્ધ દિલ્હીમાં FIR નોંધાવી હતી, પરંતુ ત્યારપછી આ મામલાની કોઈ સત્તાવાર માહિતી નથી. જોકે, કમિશને કહ્યું હતું કે ઈવીએમ સંપૂર્ણ રીતે સુરક્ષિત છે, જેને વાઈફાઈ કે બ્લૂટૂથ સહિત કોઈપણ નેટવર્ક સાથે કનેક્ટ કરી શકાતું નથી.
મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણી પહેલા EVMને લઈને વિવાદ થયો હતો.
મસ્કે કહ્યું હતું- EVM હેક થઈ શકે છે વિશ્વના સૌથી ધનાઢ્ય ઉદ્યોગપતિ એલોન મસ્કે 15 જૂને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ફોર્મ X પર લખ્યું હતું – EVM નાબૂદ થવી જોઈએ. તે મનુષ્યો અથવા AI દ્વારા હેક થવાનું જોખમ છે. જો કે આ જોખમ ઓછું છે, તે હજુ પણ ઘણું વધારે છે. અમેરિકામાં આના દ્વારા વોટિંગ ન થવું જોઈએ.
રાહુલે પણ ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ મસ્કની પોસ્ટને રીપોસ્ટ કરતા કહ્યું હતું – ભારતમાં EVM બ્લેક બોક્સ જેવું છે. તેની તપાસ કરવાની કોઈને છૂટ નથી. અમારી ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં પારદર્શિતા અંગે ગંભીર ચિંતાઓ વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. જ્યારે સંસ્થાઓમાં જવાબદારીનો અભાવ હોય છે, ત્યારે લોકશાહી ઢોંગી બની જાય છે અને છેતરપિંડીની શક્યતા વધી જાય છે.
પૂર્વ મંત્રીનો જવાબ – ભારતમાં આ શક્ય નથી બીજેપી નેતા અને પૂર્વ આઈટી મંત્રી રાજીવ ચંદ્રશેખરે કહ્યું- મસ્કના કહેવા પ્રમાણે, કોઈ સુરક્ષિત ડિજિટલ હાર્ડવેર બનાવી શકે નહીં, આ ખોટું છે. તેમનું નિવેદન યુએસ અને અન્યત્ર લાગુ થઈ શકે છે – જ્યાં તેઓ ઇન્ટરનેટ-કનેક્ટેડ વોટિંગ મશીનો બનાવવા માટે નિયમિત કમ્પ્યુટ પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરે છે.
ભારતીય EVM સુરક્ષિત છે અને કોઈપણ નેટવર્ક અથવા મીડિયાથી અલગ છે. કનેક્ટિવિટી નહીં, બ્લૂટૂથ, વાઇફાઇ, ઇન્ટરનેટ નહીં. તેનો અર્થ એ કે કોઈ રસ્તો નથી. ફેક્ટરી પ્રોગ્રામ કરેલ નિયંત્રકો કે જે ફરીથી પ્રોગ્રામ કરી શકાતા નથી. ઈવીએમને ભારતની જેમ જ ડિઝાઇન કરી શકાય છે. ભારતમાં તેને હેક કરવું શક્ય નથી. એલોન, અમને ટ્યુટોરીયલ ચલાવવામાં ખુશી થશે.
આ મામલો ભારતમાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ પહોંચ્યો હતો આ વર્ષે એપ્રિલમાં, ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM) વોટ અને વોટર વેરિફાઈબલ પેપર ઓડિટ ટ્રેલ (VVPAT) સ્લિપના 100% ક્રોસ ચેકિંગની માંગ અંગે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે આ માંગ સાથે જોડાયેલી અરજીઓ ફગાવી દીધી હતી. આ સિવાય અનેક રાજકીય પક્ષો સાથે જોડાયેલા લોકો ઈવીએમ પર સવાલ ઉઠાવી રહ્યા છે. જો કે સુપ્રીમ કોર્ટે અનેક વખત ઈવીએમ પર વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો છે.