ડ્રેગન હિંદ મહાસાગરનો ‘બોસ’ બનવા માંગે છે ! ૧૯ દેશો સાથેની બેઠક, ભારતને અલગ રાખ્યું

બીજીંગ,

યુક્તિબાજ ચીન હિંદ મહાસાગરમાં સતત પોતાની હાજરી વધારી રહ્યું છે. તે આ વિસ્તારનો ‘બોસ’ બનવા માંગે છે. આ અઠવાડિયે ડ્રેગન હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રના ૧૯ દેશો સાથે બેઠક કરી હતી. પરંતુ ભારત આ બેઠકમાં સામેલ નહોતું. કારણ કે તેને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું ન હતું. ચીનના વિદેશ મંત્રાલય સાથે જોડાયેલી સંસ્થા ચાઈના ઈન્ટરનેશનલ ડેવલપમેન્ટ કોઓપરેશન એજન્સીએ આ માહિતી આપી છે. .

સીઆઇડીસીએ જણાવ્યું હતું કે ૨૧ નવેમ્બરે વિકાસ સહકાર પર ચીન-ભારત મહાસાગર ક્ષેત્રીય મંચની બેઠકમાં ૧૯ દેશોએ ભાગ લીધો હતો. આ બેઠકમાં દરિયાઈ અર્થતંત્રના સિદ્ધાંતો અને પદ્ધતિઓ અંગે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આ બેઠકનું આયોજન યુનાન પ્રાંતના કુનમિંગમાં ઓનલાઈન કરવામાં આવ્યું હતું.

ઇન્ડોનેશિયા, પાકિસ્તાન, મ્યાનમાર, શ્રીલંકા, બાંગ્લાદેશ, માલદીવ, નેપાળ, અફઘાનિસ્તાન, ઈરાન, ઓમાન, દક્ષિણ આફ્રિકા, કેન્યા, મોઝામ્બિક, તાન્ઝાનિયા, સેશેલ્સ, મેડાગાસ્કર, મોરેશિયસ, જીબુટી અને ઓસ્ટ્રેલિયા સહિત ૧૯ દેશો અને ત્રણ આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓના પ્રતિનિધિઓએ હાજરી આપી હતી. બેઠકમાં ભાગ લીધો સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ભારતને કથિત રીતે આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું ન હતું. ગયા વર્ષે, ચીને ભારતની ભાગીદારી વિના કોવિડ-૧૯ રસી સહયોગ પર દક્ષિણ એશિયાના કેટલાક દેશો સાથે બેઠક યોજી હતી.

આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં શ્રીલંકાની મુલાકાત દરમિયાન, ચીનના વિદેશ પ્રધાન વાંગ યીએ હિંદ મહાસાગરના ટાપુ દેશોના વિકાસ પર એક મંચ સ્થાપવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું સીઆઈડીસીએની બેઠક વાંગ દ્વારા પ્રસ્તાવિત સમાન છે. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે મીડિયાને સ્પષ્ટતા કરી છે કે ૨૧ નવેમ્બરની બેઠક તેનો ભાગ ન હતી. ચીન પાકિસ્તાન અને શ્રીલંકા સહિત અનેક દેશોમાં બંદરો અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં રોકાણ સાથે વ્યૂહાત્મક હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં પ્રભાવ વધારવા માટે પ્રયત્નશીલ છે.

ચીનના પ્લેટફોર્મનો હેતુ સ્પષ્ટપણે હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં ભારતના મજબૂત પ્રભાવનો સામનો કરવાનો છે, જ્યાં ઇન્ડિયન ઓશન રિમ એસોસિએશનજેવા ભારત તરફી સંગઠનો, જેમાં ૨૩ દેશો સભ્યો છે, મજબૂત મૂળિયા ધરાવે છે. આ ઉપરાંત, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રના દરિયાકાંઠાના દેશો વચ્ચે સક્રિય સહયોગ માટે ૨૦૧૫માં ૨૦૧૫માં સિક્યોરિટી એન્ડ ગ્રોથ ફોર ઓલ ઇન ધ રિજન પહેલનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.

સીઆઇડીસીએની અધિકૃત વેબસાઇટ જણાવે છે કે સંસ્થાનો હેતુ વિદેશી સહાય માટે વ્યૂહાત્મક દિશાઓ, યોજનાઓ અને નીતિઓ નક્કી કરવા, મુખ્ય વિદેશી સહાય મુદ્દાઓ પર સંકલન અને સલાહ આપવા, વિદેશી સહાય સંબંધિત બાબતોમાં દેશના સુધારાઓને આગળ વધારવા અને મુખ્ય કાર્યક્રમોને ઓળખવા અને તેમના અમલીકરણનું મૂલ્યાંકન કરવાનો છે. સીઆઇડીસીએનું નેતૃત્વ લુઓ ઝાઓહુઈ, ભૂતપૂર્વ ઉપ વિદેશ મંત્રી અને ભારતમાં રાજદૂત કરે છે. સંસ્થાની અધિકૃત વેબસાઈટ અનુસાર, ઝાઓહુઈ સીઆઈડીસીએના સીપીસી (ચાઈના શાસક કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી)ના નેતૃત્વ જૂથના સચિવ છે.