પટણા,\ વિપક્ષી પાર્ટીઓના ગઠબંધન ઇન્ડિયાની મંગળવારે (૧૯ ડિસેમ્બર) યોજાનારી બેઠકમાં બેઠકોની વહેંચણીનો મુદ્દો મુખ્ય રહેશે. બેઠકનો એજન્ડા નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. ચર્ચા બાદ તેમને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવશે. જોકે એવું માનવામાં આવે છે કે વિપક્ષી ગઠબંધન માટે સીટોની વહેંચણી સૌથી મુશ્કેલ કામ છે. મહાગઠબંધનમાં બે ડઝનથી વધુ પાર્ટીઓ સામેલ છે. જો મામલો ઉકેલાય તો કેટલાક વધુ પક્ષોને પણ મહાગઠબંધનમાં સામેલ કરી શકાય છે.
જ્યારે બિહારના સીએમ નીતિશ કુમાર વિપક્ષી પાર્ટીઓને એક કરવા માટે બંગાળના સીએમ મમતા બેનર્જીને મળ્યા ત્યારે તેમણે બે સૂચનો આપ્યા હતા. પહેલો એ છે કે વિપક્ષી પાર્ટીઓની પ્રથમ બેઠક પટનામાં યોજવામાં આવે અને બેઠકોની વહેંચણીનું કામ રાજ્યમાં મજબૂત હોય તેવા પક્ષોને સોંપવામાં આવે. આ ક્રમમાં મમતાએ ખાસ કરીને ત્રણ રાજ્યોનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમાં બંગાળ, દિલ્હી અને પંજાબનો સમાવેશ થાય છે. મમતાની દલીલ હતી કે ત્રણેય રાજ્યોમાં બિનકોંગ્રેસી વિરોધ પક્ષો સરકાર ચલાવી રહ્યા છે. મમતાનો સ્પષ્ટ સંકેત હતો કે જે રાજ્યોમાં બિનકોંગ્રેસી વિપક્ષી દળો સત્તામાં છે, તે રાજ્યોને જ લોક્સભા ચૂંટણીમાં સીટોની વહેંચણીની જવાબદારી સોંપવામાં આવે.
જ્યારે મમતાએ આ કહ્યું તો કોંગ્રેસ નારાજ થઈ ગઈ. પરંતુ, કોંગ્રેસ અત્યારે જે સ્થિતિમાં છે, તેમાં મમતાની સલાહ માનવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી. કોંગ્રેસે સમજદારીપૂર્વક થોડા દિવસો માટે ગઠબંધનની ગતિવિધિઓ અટકાવી દીધી હોવાથી હવે પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. કોંગ્રેસનું માનવું હતું કે કર્ણાટક, રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ અને હિમાચલ પ્રદેશમાં તેની સરકારો છે. મધ્યપ્રદેશ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને સત્તા પરિવર્તનની પ્રબળ આશા હતી. બીજું, જે રાજ્યોમાં ચૂંટણી યોજાઈ ત્યાં કોંગ્રેસની સીધી સ્પર્ધા ભાજપ સાથે હતી. પરંતુ, વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામો કોંગ્રેસની અપેક્ષાઓથી વિપરીત આવ્યા. તેણીને છત્તીસગઢ અને રાજસ્થાનમાં સત્તા ગુમાવવી પડી હતી, જ્યારે તેણી મધ્યપ્રદેશમાં જીતેલી લડાઈ હારી ગઈ હતી.
કોંગ્રેસ દ્વારા બનાવવામાં આવેલી યોજનામાં તે રાજ્યોમાં સીટોની વહેંચણીનું કામ કરશે જ્યાં તેની સીધી સ્પર્ધા ભાજપ સાથે છે. ઉદાહરણ તરીકે, કોંગ્રેસ કર્ણાટક, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ, હિમાચલ પ્રદેશ, ગુજરાત, હરિયાણા, ઉત્તરાખંડ અને તેલંગાણાની કમાન પોતાના હાથમાં રાખવા માંગે છે. રાજસ્થાનમાં લોક્સભાની ૨૫ અને કર્ણાટકમાં ૨૮ બેઠકો છે. મધ્યપ્રદેશમાં ૨૯, છત્તીસગઢમાં ૧૧, હિમાચલ પ્રદેશમાં ૦૪, ગુજરાતમાં ૨૬, હરિયાણામાં ૧૦, ઉત્તરાખંડમાં ૦૫ અને તેલંગાણામાં ૧૭ બેઠકો છે. મતલબ કે કોંગ્રેસ આ રાજ્યોમાં કુલ ૧૩૮ સીટો પર પોતાનું સીધુ વર્ચસ્વ જાળવી રાખવા માંગે છે. જો સામાન્ય ઉમેદવારને મેદાનમાં ઉતારવા પર સહમતિ સધાય તો તે કોંગ્રેસના હિતમાં રહેશે.
મહારાષ્ટ્ર, બિહાર, ઝારખંડ, ઉત્તર પ્રદેશ, પંજાબ અને દિલ્હીમાં કુલ ૨૦૨ લોક્સભા બેઠકો છે, જ્યાં કોંગ્રેસ ગઠબંધનમાં છે. કોંગ્રેસને આશા છે કે ગઠબંધનમાં તેને આ રાજ્યોમાં ૫૦ થી ૭૫ સીટો મળી શકે છે. આ ગઠબંધનમાં ડાબેરી પક્ષો અને ટીએમસી પણ સામેલ છે. કોંગ્રેસ આનાથી સૌથી વધુ ડરે છે. મમતા બેનર્જીનું વલણ હંમેશા કોંગ્રેસ અને ડાબેરી પક્ષો વિરોધી રહ્યું છે. કેરળમાં ડાબેરી પક્ષો કોંગ્રેસ પર ધ્યાન આપતા નથી. કોઈપણ રીતે, સીપીએમના જનરલ સેક્રેટરી સીતારામ યેચુરી કહે છે કે તેમની પાર્ટી બંગાળમાં કોંગ્રેસથી વિરોધી નથી, પરંતુ તેના માટે ટીએમસી ભાજપ જેવી દુશ્મન પાર્ટી છે. સીપીએમે પણ લોક્સભા ચૂંટણીમાં ભાજપ અને ટીએમસી સામે ઉમેદવારો ઉભા રાખવાની જાહેરાત કરી છે. જો કે, યેચુરીનું નિવેદન વિપક્ષી ગઠબંધનની બેઠક પહેલા આવ્યું છે, તેથી અપેક્ષા છે કે જ્યારે બેઠક થશે ત્યારે તેના પર ચર્ચા થશે.
માત્ર ટીએમસી અને ડાબેરી પક્ષો જ નહીં પરંતુ સમાજવાદી પાર્ટી અને આમ આદમી પાર્ટી પણ સીટોની વહેંચણીમાં મુશ્કેલી ઊભી કરી શકે છે. આમ આદમી પાર્ટી અને કોંગ્રેસના પંજાબ અને દિલ્હી યુનિટના નેતાઓ એકબીજાને પસંદ નથી કરતા. તાજેતરની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં આપ અને એસપીએ પણ કોંગ્રેસ સામે પોતાના ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા હતા. જેડીયુએ પણ પોતાનું નસીબ અજમાવ્યું. એ અલગ વાત છે કે આ પક્ષોના ઉમેદવારોને સફળતા ન મળી, પરંતુ આનાથી તેમના દિલમાં રહેલો ગુસ્સો ચોક્કસ બહાર આવ્યો. જો કે, ગઠબંધનના નેતાઓએ બેઠક માટે દિલ્હી પહોંચવાનું શરૂ કરી દીધું છે. મમતા બેનર્જી તેમના સાંસદ ભત્રીજા અભિષેક બેનર્જી સાથે ગયા છે જ્યારે નીતિશ કુમાર પણ આજે દિલ્હી પહોંચી રહ્યા છે. બેઠકમાં લાલુ પ્રસાદ યાદવ પણ આરજેડીનું પ્રતિનિધિત્વ કરશે.