એપ્રિલમાં શરૃ થયેલી ઉચ્ચ દાવની વાટાઘાટો અને પટના,બેંગલુરુમાં બે મુખ્ય બેઠકો પછી, બે રાષ્ટ્રીય અને ૨૪ પ્રાદેશિક પક્ષો સહિત દેશના ૨૬ વિપક્ષી પક્ષો ઇન્ડિયન નેશનલ ડેવલપમેન્ટલ ઇક્ધ્લુઝિવ એલાયન્સ -ઇન્ડિયા નામથી ભારતીય જનતા પાર્ટીના નેતૃત્વમાં નેશનલ ડેમોક્રેટિક એલાયન્સ ( એનડીએ) સામે ૨૦૨૪ની સામાન્ય ચૂંટણી લડવા માટે એક્સાથે જૂથબંધી કરવામાં સફળ થયા છે. ઇન્ડિયન નેશનલ ડેવલપમેન્ટલ ઇક્ધ્લુઝિવ એલાયન્સ (ભારત) નામના આ જોડાણમાં સાત રાજ્યોના મુખ્યમંત્રીઓની પાર્ટીઓ અને લોક્સભામાં કુલ ૧૪૨ સભ્યો શરૃઆતમાં હતા. આ જૂથ ઇન્ડિયા માટે વિવાદ એ છે કે, જ્યારે પક્ષો ભાજપ વિરોધી મોરચા તરીકે એક્સાથે આવ્યા છે, ત્યારે રચનાના ઘણા ઘટકો ઘણા પ્રદેશોમાં સૌથી મોટા વિરોધ પક્ષ, ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ સાથે સીધી હરીફાઈમાં છે. બીજી રાષ્ટ્રીય પાર્ટી, આપ એ કોંગ્રેસ સાથે અસંગત સંબંધ ધરાવે છે. પશ્ર્ચિમ બંગાળ, પંજાબ અને કેરળમાં, ભારતના ઘટકો એકબીજા સાથે લડતા રહે છે. એક્સાથે આવેલા નાના પ્રાદેશિક પક્ષોની વાત કરીએ તો કેરળ કોંગ્રેસના બે જૂથોને કટ્ટર હરીફ તરીકે જોવામાં આવે છે. દરમિયાન, ગઠબંધનને હજુ પણ મુખ્ય રાજ્યોમાં સીટ-વહેંચણી કરારો કરવાની ચેલેન્જ યથાવત છે. વિપક્ષના ઇન્ડિયા ગઠબંધનમાં ૨૬ પક્ષોની સ્થિતિ ખુબ વિવાદસ્પદ રહેતી આવી છે. વિપક્ષી જૂથની સૌથી મોટી પાર્ટી ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ પાસે સંસદમાં કુલ ૮૦ સાંસદો સાથે લોક્સભામાં ૪૯ અને રાજ્યસભામાં ૩૧ બેઠકો હતી.
વર્ષ ૨૦૨૩ની કર્ણાટક વિધાનસભા ચૂંટણીમાં તેની સૌથી તાજેતરની જીત સાથે, પાર્ટી કેટલાક રાજ્યોમાં શાસનમાં ભાગીદારી કરી રહી છે. તે કેટલાક રાજ્યોમાં શાસક ગઠબંધનનો પણ એક ભાગ છે. ૨૦૧૪ની લોક્સભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસનો વોટ શેર ૧૯.૫% હતો અને ૨૦૧૯ની સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં થોડો વધીને ૧૯.૭% થયો હતો. આ એટલા માટે છે કારણ કે ૨૦૧૯ માં, તેણે ૫૦ થી થોડી વધુ બેઠકો જીતી હતી, તેના ૨૦૧૪ ના પ્રદર્શન કરતા થોડો સુધારો જ્યારે તે માત્ર ૪૪ જીતી હતી, જે સર્વકાલીન નીચી સંખ્યા છે. વર્ષ ૨૦૨૨ માં, તેણે ઉત્તર પ્રદેશ, પંજાબ, ઉત્તરાખંડ, મણિપુર અને ગોવામાં યોજાયેલી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ૬૯૦ બેઠકોમાંથી માત્ર ૫૫ અને ગુજરાતની ૧૮૨ સભ્યોની વિધાનસભામાં માત્ર ૧૭ બેઠકો જીતી હતી. ૨૦૨૩ માં, જ્યારે તેણે ૧૩૫ બેઠકો મેળવી અને કર્ણાટકમાં સત્તા પર આવી, તે ત્રિપુરામાં ૬૦ માંથી માત્ર ત્રણ, મેઘાલયમાં ૬૦ માંથી પાંચ, અને નાગાલેન્ડમાં એક પણ બેઠક જીતી શકી. છતાં આજે પણ કૉંગેસ સૌથી મોટી વિપક્ષી પાર્ટી તો છે જ અને ઇન્ડિયા ગઠબંધનનું નેતૃત્વ કરી રહી છે.
બંગાળના મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જીની આગેવાની હેઠળની ઓલ ઈન્ડિયા તૃણમૂલ કોંગ્રેસ, ૩૫ સાંસદો (લોક્સભામાં ૨૩ અને રાજ્યસભામાં ૧૨) સાથે સંસદીય તાકાતની દ્રષ્ટિએ દેશમાં ત્રીજા નંબરે છે. તે પશ્ર્ચિમ બંગાળમાં ૨૦૧૧થી સત્તામાં છે જ્યારે તેણે રાજ્યમાં લાંબા સમયથી શાસિત ડાબેરી મોરચાને તોડી પાડયો હતો. જો કે, ઓલ ઈન્ડિયા તૃણમૂલ કોંગ્રેસએ તેનો રાષ્ટ્રીય પક્ષનો દરજ્જો ગુમાવ્યો હતો અને હાલમાં પશ્ર્ચિમ બંગાળ ઉપરાંત માત્ર એક અન્ય રાજ્ય મેઘાલયમાં રાજ્ય પક્ષ તરીકે ઓળખાય છે. બે રાજ્યો દિલ્હી અને પંજાબમાં સત્તારૃઢ સરકારો અને ગોવા અને ગુજરાતમાં રાજ્ય પક્ષની માન્યતા સાથે, આ વર્ષની શરૃઆતમાં આમ આદમી પાર્ટીએ રાષ્ટ્રીય પક્ષનો દરજ્જો મેળવ્યો. પાર્ટીના ૧૧ સાંસદો છે, એક લોક્સભામાં અને ૧૦ ઉપલા ગૃહમાં. પાર્ટીનો કોંગ્રેસ સાથે જટિલ સંબંધ રહ્યો છે, પરંતુ દિલ્હી સેવાઓ વટહુકમ મુદ્દે સંસદમાં આપ માટે બાદમાં સમર્થનથી તેને વિપક્ષી ગઠબંધન સાથે જોડાવા અને બેંગલુરુમાં તેની તાજેતરની બેઠકમાં હાજરી આપવા માટે ગઠબંધન કરવામાં સફળતા મળી છે.
ભૂતપૂર્વ કેન્દ્રીય પ્રધાન અને મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય પ્રધાન શરદ પવાર દ્વારા સ્થપાયેલી, રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી પટનામાં વિરોધ પક્ષોની પ્રથમ બેઠકથી વિભાજિત થઈ છે. શરદ પવારના ભત્રીજા અજિત પવારની આગેવાની હેઠળનો જૂથ મહારાષ્ટ્ર સરકારમાં ભાજપ અને એકનાથ શિંદેના નેતૃત્વવાળી શિવસેના સાથે જોડાયો છે. શરદ પવાર જૂથ હાલમાં કોંગ્રેસ અને શિવસેના સાથે રાજ્યમાં વિપક્ષનો ભાગ છે. પૂર્વ-વિભાજીત રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટીએ ૨૦૧૯ની લોક્સભા ચૂંટણીમાં પાંચ બેઠકો જીતી હતી, જે તેની ૨૦૧૪ની તુલનામાં એક ઓછી હતી. હાલમાં લોક્સભામાં ત્રણ સાંસદો છે, જેમાં પવારની પુત્રી સુપ્રિયા સુલે અને ઉપલા ગૃહમાં બે સભ્યો છે.