બ્રિટન સહિત વિશ્ર્વના ઘણા દેશો હાલમાં મંદીની ઝપેટમાં છે. જાપાન આનાથી થોડું બચી ગયું, પરંતુ હવે કેનેડા મંદીમાં ફસાઈ જવાના ભયમાં છે. દેશમાં નાદારી માટે અરજી કરનાર કંપનીઓની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. માત્ર જાન્યુઆરીમાં જ ૮૦૦થી વધુ કંપનીઓએ નાદારી નોંધાવી છે. અગાઉ ૨૦૨૩માં દેશમાં નાદારી નોંધાવવામાં લગભગ ૪૦ ટકાનો વધારો થયો હતો.
હાલમાં નાદારી માટે અરજી કરતી કંપનીઓની સંખ્યા ૧૩ વર્ષમાં સૌથી વધુ છે. કોરોના સમયગાળા દરમિયાન, કંપનીઓને ૪૫,૦૦૦ની વ્યાજમુક્ત લોન આપવામાં આવી હતી, જેની ચુકવણીની અંતિમ તારીખ જાન્યુઆરીમાં સમાપ્ત થઈ હતી. નાની કંપનીઓ કેનેડાના જીડીપીમાં લગભગ ૩૩ ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. સવાલ એ થાય છે કે શું કેનેડા મંદી તરફ આગળ વધી રહ્યું છે?
કેનેડા સરકારના આંકડાઓ અનુસાર દેશનું અર્થતંત્ર મજબૂત બનેલી છે. પરંતુ નાની કંપનીઓ અને ઘણા ગ્રાહકો સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે. કેનેડાની અર્થવ્યવસ્થા ડિસેમ્બરમાં ૦.૩ ટકા વધવાની ધારણા છે. આમ, ચોથા ક્વાર્ટરમાં ૧.૨ ટકા વૃદ્ધિની સંભાવના છે. ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં દેશના જીડીપીમાં ૧.૧ ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો હતો. સતત બે ક્વાર્ટરમાં આવકમાં ઘટાડો થવાને મંદી કહેવામાં આવે છે.આ રીતે જોવામાં આવે તો કેનેડા હાલમાં મંદીના મારથી બચી ગયું છે. પરંતુ જાન્યુઆરીમાં જે રીતે એક પછી એક ૮૦૦ કંપનીઓએ નાદારી માટે અરજી કરી હતી, તેનાથી મંદીનો ભય ફરી એકવાર માથું ઉંચકવા લાગ્યો છે.
કેનેડાના રાષ્ટ્રપતિ જસ્ટિન ટૂડોએ ગયા વર્ષે ભારત સાથે દુશ્મની કરી હતી. ટૂડોએ ખાલિસ્તાની આતંકવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યામાં ભારતની સંડોવણી હોવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. આ પછી બંને દેશો વચ્ચે તણાવ ઘણો વધી ગયો હતો. બંને દેશોએ એકબીજાના ટોચના રાજદ્વારીઓને હાંકી કાઢ્યા હતા. સપ્ટેમ્બરમાં નવી દિલ્હીમાં જી-૨૦ દેશોની કોન્ફરન્સથી બંને દેશો વચ્ચે વિવાદ શરૂ થયો હતો. આ કોન્ફરન્સ દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ટૂડો વચ્ચે મુલાકાત થઈ હતી. જેમાં મોદીએ ટૂડોને કેનેડામાં ખાલિસ્તાની ગતિવિધિઓને રોકવા માટે પૂરતા પગલા ભરવા જણાવ્યું હતું.
જી-૨૦ બાદ ટૂડો બે દિવસ ભારતમાં રોકાયા હતા. પ્લેનમાં ટેક્નિકલ ખામીના કારણે તેને ભારતમાં જ રોકાવું પડ્યું હતું. કેનેડા પરત ફર્યા બાદ તેની ખૂબ જ બદનામી થઈ હતી. ટૂડો પોતાના દેશ પરત ફરતાની સાથે જ આક્રમક દેખાતા હતા. તેમણે ભારત પર કેનેડાની સ્થાનિક રાજનીતિમાં હસ્તક્ષેપ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. ટૂડોએ ખાલિસ્તાની આતંકવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યાનો મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે હરદીપ સિંહ નિજ્જર કેનેડાનો નાગરિક હતો અને તેની હત્યા ભારત દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આ પછી બંને દેશો વચ્ચે વિવાદ ઘણો વધી ગયો હતો.
હાલમાં બ્રિટન સહિત વિશ્ર્વના ૮ દેશો મંદીમાં ફસાયા છે. બ્રિટન ઉપરાંત તેમાં ડેનમાર્ક, એસ્ટોનિયા, ફિનલેન્ડ, લક્ઝમબર્ગ, મોલ્ડોવા, પેરુ અને આયર્લેન્ડનો સમાવેશ થાય છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે આમાંથી છ દેશો યુરોપના છે. આ યાદીમાં આફ્રિકા અને ઉત્તર અમેરિકાનો કોઈ દેશ નથી.
જાપાન મંદીમાંથી માંડ-માંડ રીતે બચ્યું છે. અન્ય ઘણા દેશોમાં પણ મંદીનું જોખમ છે. આમાં જર્મની પણ સામેલ છે. યુરોપની આ સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા ઘણા મોરચે સંઘર્ષ કરી રહી છે. ચીનમાં પણ સ્થિતિ સતત વણસી રહી છે. અમેરિકાનું દેવું પણ સતત વધી રહ્યું છે અને તે જીડીપીના ૧૨૫ ટકાથી વધુ પર પહોંચી ગયું છે.