વોશિગ્ટન, યુએસ એસોસિયેટ એટર્ની જનરલ ભારતીય-અમેરિકન વનિતા ગુપ્તાએ તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું છે. તે આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં પદ પરથી હટી જશે. ન્યાય મંત્રાલયમાં ત્રીજા ક્રમનું પદ સંભાળનાર તે પ્રથમ અશ્ર્વેત મહિલા છે. તેણે વર્ષ ૨૦૨૧માં આ ઈતિહાસ રચ્યો હતો.
- ભારતીય-અમેરિકન વનિતા ગુપ્તાએ તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું.
- ન્યાય મંત્રાલયમાં ત્રીજા ક્રમનું પદ સંભાળનાર તે પ્રથમ અશ્ર્વેત મહિલા
- તેણે વર્ષ ૨૦૨૧માં આ ઈતિહાસ રચ્યો હતો.
ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ જસ્ટિસ અનુસાર, વનીતાને વર્ષ ૨૦૨૧માં એસોસિયેટ એટર્ની જનરલ તરીકે ચૂંટવામાં આવ્યા હતા. હવે તે આવતા વર્ષે આ પદ પરથી હટી જશે. ગારલેન્ડે તેમની પ્રશંસા કરતા કહ્યું કે ગુપ્તાએ હિંસક અપરાધ અને બંદૂકની હિંસાનો સામનો કરવા અને ગુનાનો ભોગ બનેલાઓને સમર્થન આપવા વિભાગના પ્રયાસોમાં અભિન્ન ભૂમિકા ભજવી હતી. આ સિવાય તેમણે ઘણા મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો પણ લીધા હતા. એટર્ની જનરલ મેરિક બી. ગારલેન્ડે કહ્યું કે વનિતા ગુપ્તાએ ફેડરલ કાયદા દ્વારા સંરક્ષિત પ્રજનન સ્વતંત્રતાના બચાવ માટે પ્રજનન અધિકાર ટાસ્ક ફોર્સની આગેવાની કરી હતી.
ગુપ્તાની સેવા પર ધ્યાન આપીએ તો તેમણે ઘણા વિભાગોમાં કામ કર્યું છે. તેમણે ડિપાર્ટમેન્ટના સિવિલ લિટીગેશન ડિવિઝન, ગ્રાન્ટમેકિંગ કમ્પોનન્ટ્સ, ઑફિસ ફોર એક્સેસ ટુ જસ્ટિસ, ઑફિસ ઑફ ઇન્ફર્મેશન પોલિસી, કોમ્યુનિટી રિલેશન્સ સર્વિસ , યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ટ્રસ્ટી પ્રોગ્રામ અને ફોરેન ક્લેમ સેટલમેન્ટ કમિશનમાં પણ સેવા આપી છે.
વનિતા ગુપ્તાએ યેલ યુનિવર્સિટીમાંથી સ્નાતક થયા છે. ત્યારબાદ તેણે ન્યૂ યોર્ક યુનિવર્સિટી સ્કૂલ ઓફ લોમાંથી કાયદાની ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી, જ્યાં તેણે પછીથી કેટલાક વર્ષો સુધી સિવિલ રાઇટ્સ લિટિગેશન ક્લિનિક શીખવ્યું. ૪૯ વર્ષીય ગુપ્તાએ લગ્ન કર્યા નથી.
ગુપ્તા, અમેરિકાના સૌથી જાણીતા અને સૌથી પ્રતિષ્ઠિત નાગરિક અધિકાર વકીલોમાંના એક, વિભાગના પ્રજનન અધિકારો અને ઓપિયોઇડ એપિડેમિક સિવિલ લિટિગેશન ટાસ્ક ફોર્સના અધ્યક્ષ છે. તે ગેરકાયદેસર દંડ અને ફી પ્રથા સામે પણ લડી રહી છે.
વનિતા ગુપ્તાએ નાગરિક અને માનવ અધિકારો પર લીડરશીપ કોન્ફરન્સના પ્રમુખ અને મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી તરીકે સેવા આપી છે. તે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં બિનપક્ષીય નાગરિક અધિકાર સંસ્થાઓનું સૌથી જૂનું અને સૌથી મોટું ગઠબંધન છે. વધુમાં, તેણીએ અમેરિકન સિવિલ લિબર્ટીઝ યુનિયન ખાતે નાયબ કાનૂની નિયામક અને સેન્ટર ફોર જસ્ટિસના નિયામક તરીકે સેવા આપી છે.
ઉત્તર પ્રદેશનું અલીગઢ શહેર, જે તેના તાળાઓ અને તાલીમ માટે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે, હવે વનિતા ગુપ્તા સાથેના તેના કનેક્શનને કારણે ફરી એકવાર હેડલાઇન્સમાં છે. વનિતાના પિતા રાજીવ લોચન લગભગ ચાર દાયકા પહેલા અલીગઢથી અમેરિકા ગયા હતા. વનિતાનો જન્મ ૧૫ નવેમ્બર, ૧૯૭૪ના રોજ ફિલાડેલ્ફિયા, પેન્સિલવેનિયામાં થયો હતો અને તેનો ઉછેર ત્યાં થયો હતો. તેમણે યેલ યુનિવર્સિટીમાંથી બી.એ.ની ડિગ્રી મેળવી અને ન્યુયોર્ક યુનિવર્સિટીમાંથી જ્યુરીસ ડોક્ટર તરીકે અભ્યાસ કર્યો.
૨૮ વર્ષની ઉંમરે અભ્યાસ પૂરો કર્યા પછી, વનિતાએ એલડીએફ ન્યૂ યોર્ક સ્થિત નાગરિક અધિકાર સંગઠન અને કાયદાકીય પેઢી સાથે કાયદાકીય કારકિર્દી શરૂ કરી, ટેક્સાસમાં અશ્ર્વેત અમેરિકનોને સંડોવતા ડ્રગ કેસમાં તેના ગ્રાહકોનો બચાવ કર્યો. આરોપીઓને નિર્દોષ જાહેર કરવામાં સફળ રહી. . ૨૦૦૭ માં અમેરિકન સિવિલ લિબર્ટીઝ યુનિયન માટે સ્ટાફ એટર્ની બન્યા પછી, તેણીએ આશ્રય શોધનારાઓની અટકાયત અંગે દેશના ઇમિગ્રેશન અને કસ્ટમ્સ એન્ફોર્સમેન્ટ સામે કેસ દાખલ કર્યો અને જીત્યો અને નાગરિક અધિકારો માટે અવાજ ઉઠાવનાર હિમાયતી તરીકે ઉભરી આવી. પોતાનું કદ વધાર્યું.
આનું પરિણામ એ આવ્યું કે ૨૦૧૪માં તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામાએ વનિતાને માનવ અધિકાર માટે સહાયક એટર્ની જનરલની જવાબદારી આપી અને તેમને ન્યાય વિભાગમાં માનવ અધિકાર વિભાગના વડા બનાવ્યા. તે ૨૦૧૭ સુધી આ પદ પર રહી હતી. નાગરિક અધિકારોના ક્ષેત્રમાં અમેરિકામાં વધુ સારા વાતાવરણની હિમાયત કરનાર વનિતાના નેતૃત્વમાં ઘણા શહેરોમાં પોલીસની કામગીરીમાં સમીક્ષા અને સુધારાનો સમયગાળો શરૂ થયો. આ સમયગાળા દરમિયાન, તેમણે અપ્રિય ગુનાઓ અને માનવ તસ્કરી સંબંધિત કેસોમાં સજા પૂરી પાડવા, વિકલાંગોને વધુ સારા અધિકારો પ્રદાન કરવા તેમજ શિક્ષણ, રોજગાર, રહેઠાણ અને મતદાનમાં ભેદભાવ સમાપ્ત કરવા તરફ નોંધપાત્ર કામ કર્યું હતું.
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિનું પદ સંભાળ્યા પછી, જો બિડેને જાન્યુઆરી ૨૦૨૧માં વનિતાને દેશના સહાયક એટર્ની જનરલ તરીકે નિયુક્ત કર્યા. જો કે, તેમની નિમણૂક સેનેટની મંજૂરી માટે બાકી હતી. તાજેતરમાં, સેનેટે તેમની નિમણૂકને મંજૂરી આપી હતી. અહીં એ જાણવું રસપ્રદ રહેશે કે સેનેટમાં ડેમોક્રેટ અને રિપબ્લિકન સભ્યોની સંખ્યા ૫૦-૫૦ હોવા છતાં, તેણીને ૫૧ વોટ મળ્યા કારણ કે મહિલા રિપબ્લિકન સેનેટરએ પાર્ટી લાઇન ઓળંગીને વનિતાને મત આપ્યો હતો.