ભારત વિશે વાત કરીએ તો, દેશમાં વર્ષ 2022માં કેન્સરના દર્દીઓની સંખ્યા લગભગ 14.6 લાખ હતી, જે 2025માં વધીને 15.7 લાખ થવાની ધારણા છે. સંશોધકોના મતે, આનુવંશિક પરિબળો (Genetic factors) આમાં ભૂમિકા ભજવી શકે છે, પરંતુ આહારમાં લાલ માંસ અને મીઠાનું વધુ પ્રમાણ, આલ્કોહોલ અને તમાકુનું સેવન 50 વર્ષથી ઓછી વયના લોકોમાં કેન્સર થવાના સામાન્ય કારણો છે.
દેશ સહિત વિશ્વમાં કેન્સરના (Cancer cases) વધતા જતા કેસોએ આરોગ્ય વિભાગની ચિંતા સાથે પડકાર પણ વધાર્યો છે. બ્રિટિશ મેડિકલ જર્નલ (Oncology)માં તાજેતરમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસ મુજબ, છેલ્લા ત્રણ દાયકામાં 50 વર્ષથી ઓછી વયના લોકોમાં કેન્સરના નવા કેસોની સંખ્યામાં 79 ટકાનો વધારો થયો છે. આ સંખ્યા વર્ષ 1990 માં 1.82 મિલિયન (18.20 લાખ) થી વધીને 2019 માં 3.82 મિલિયન (38.20 લાખ) થઈ ગઈ છે. એટલું જ નહીં, જીવલેણ માનવામાં આવતા કેન્સરને કારણે મૃત્યુની સંખ્યામાં પણ આ સમયગાળા દરમિયાન લગભગ 28 ટકાનો વધારો થયો છે. રિપોર્ટ અનુસાર, વર્ષ 2030 સુધીમાં વિશ્વમાં પ્રાથમિક તબક્કાના કેન્સરના કેસોની સંખ્યામાં 31 ટકાનો વધારો થઈ શકે છે. કેન્સરને કારણે મૃત્યુ પામનારાઓની સંખ્યામાં 21 ટકાનો વધારો થઈ શકે છે.
આ અભ્યાસ ભારત સહિત વિશ્વના 204 દેશોમાં 29 પ્રકારના કેન્સરને આવરી લેતા ગ્લોબલ બર્ડન ઓફ ડિસીઝના 2019ના અહેવાલ પર આધારિત છે. ભારતની વાત કરીએ તો, દેશમાં કેન્સરના દર્દીઓની સંખ્યા વર્ષ 2022માં લગભગ 14.6 લાખ હતી, જે 205માં વધીને 15.7 લાખ થવાની ધારણા છે. સંશોધકોના મતે, આમાં આનુવંશિક પરિબળો (Genetic factors) ભૂમિકા ભજવી શકે છે, પરંતુ રેડ મીટ અને ખોરાકમાં વધુ પડતું મીઠું, આલ્કોહોલ અને તમાકુનું સેવન 50 વર્ષથી ઓછી વયના લોકોમાં કેન્સર થવાના સામાન્ય કારણો છે.
કોષોમાં પરિવર્તન થવાનું શરૂ થાય છે: જ્યારે વ્યક્તિના શરીરમાં કોષો એટલે કે કોષોના જનીનોમાં કોઈપણ પ્રકારનો ફેરફાર થવા લાગે છે, ત્યારે કેન્સર શરૂ થાય છે. કેન્સર જાતે જ થઈ શકે છે અથવા ગુટખા, તમાકુ કે કોઈપણ નશાના સેવનથી પણ તે થઈ શકે છે. અલ્ટ્રાવાયોલેટ કિરણો અને રેડિયેશન પણ આ માટે જવાબદાર હોઈ શકે છે. કેન્સરને સામાન્ય રીતે અસાધ્ય રોગ માનવામાં આવે છે પરંતુ એવું નથી. જો કેન્સર તેના પ્રારંભિક તબક્કામાં જોવા મળે છે, તો તેને નિયંત્રિત કરી શકાય છે.