કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળોમાં ’જૂનું પેન્શન’ લાગુ કરવાનો અને તેમને ’ભારતના સંઘના સશસ્ત્ર દળો’ તરીકે માનવાનો મુદ્દો હવે સંસદના ચોમાસુ સત્રમાં ગુંજવા લાગ્યો છે. બુધવારે સમાજવાદી પાર્ટીના લોક્સભા સાંસદ ધર્મેન્દ્ર યાદવે ગૃહમાં કહ્યું, અર્ધલશ્કરી દળોના જવાનો સરહદ પર શહીદીનો સામનો કરી રહ્યા છે, તેમને જૂનું પેન્શન આપો. ગુરુવારે રોહતકના લોક્સભા સાંસદ દીપેન્દ્ર હુડ્ડાએ કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળો માટે જૂના પેન્શનની માંગ ઉઠાવી હતી. તેમણે કહ્યું, આ દળો દેશની રક્ષા કરે છે, સંસદ ભવનની સુરક્ષાની જવાબદારી પણ નિભાવે છે. તેમને ૧૦૦ દિવસની રજા મળવી જોઈએ. સૈનિક કલ્યાણ બોર્ડની તર્જ પર દરેક રાજ્યમાં ’સ્ટેટ પેરામિલિટરી બોર્ડ’ની રચના કરવી જોઈએ.
સપાના સાંસદ ધર્મેન્દ્ર યાદવે કહ્યું, જ્યારે ભાજપ વિપક્ષમાં હતો ત્યારે તે ઓપીએસની વાત કરતી હતી. આ સરકાર હવે ૧૧મું બજેટ રજૂ કરી રહી છે. દેશના સરકારી કર્મચારીઓ તેમના જૂના પેન્શનને લઈને ચિંતિત છે. સરકાર ઓપીએસની ચર્ચા પણ નથી કરી રહી. ધર્મેન્દ્ર યાદવે લોક્સભામાં કહ્યું, તમે મહાન દેશભક્ત બનો. સરહદ પર જવાનો શહીદીનો સામનો કરી રહ્યા છે. કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળોના જવાનોને જૂનું પેન્શન મળવું જોઈએ.
સાંસદ દીપેન્દ્ર હુડ્ડાએ કહ્યું કે, નક્સલ પ્રભાવિત વિસ્તારો, સરહદો, બંદરો અને એરપોર્ટની જ નહીં પરંતુ સંસદ ભવનની પણ સુરક્ષાની જવાબદારી કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળોના ખભા પર છે. આ દળોમાં સીઆરપીએફ, બીએસએફ, આઇટીબીપી, સીઆઇએસએફ, એસએસબી, એનએસજી અને આસામ રાઇફલ્સનો સમાવેશ થાય છે. આ દળોમાં લાંબા સમયથી ’જૂનું પેન્શન પુન:સ્થાપિત’ કરવાની માંગ કરવામાં આવી રહી છે. જ્યારે દેશમાં નવી પેન્શન યોજના લાગુ કરવામાં આવી ત્યારે કહેવામાં આવ્યું હતું કે ’આર્મ્ડ ફોસસ ઑફ ધ યુનિયન ઑફ ઈન્ડિયા’ સિવાય અન્ય તમામ કર્મચારીઓને નવી પેન્શન યોજના હેઠળ આવરી લેવામાં આવશે. ત્યારબાદ સેનાના ત્રણેય ભાગોને ’ભારતના સંઘના સશ દળો’ તરીકે ગણવામાં આવ્યા. તેમને જૂના પેન્શનના દાયરામાં રાખવામાં આવ્યા હતા.
હુડ્ડા અનુસાર, આ સારી વાત છે કે સેનામાં હજુ પણ જૂનું પેન્શન લાગુ છે. આ પછી ગૃહ મંત્રાલયે સ્પષ્ટતા કરી કે અર્ધલશ્કરી દળો પણ ’ભારતના સંઘના સશ દળો’ છે. આ પણ સશ દળોની વ્યાખ્યા હેઠળ આવવું જોઈએ. તેમના ભવિષ્યનું રક્ષણ કરવાનું કામ સરકારનું છે. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું હતું કે આ દળોમાં ૧૦૦ દિવસની રજા સુનિશ્ર્ચિત કરવામાં આવશે. તેના દ્વારા આ દળોમાં ગોળીબારની ઘટનાઓને રોકી શકાય છે. અત્યાર સુધી આ દિશામાં કોઈ પહેલ કરવામાં આવી નથી. આ દળોના જવાનોને હાલમાં ૬૦ દિવસની રજા મળી રહી છે. સો દિવસની રજાની ખાતરી કરવી જોઈએ. તેમના હિતોની રક્ષા માટે તમામ રાજ્યોમાં ’પેરામિલિટરી વેલ્ફેર બોર્ડ’ની રચના કરવી જોઈએ.
બજેટ રજૂ કરતી વખતે કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે કર્મચારીઓને ’જૂનું પેન્શન’ આપવાનો કોઈ વિચાર નથી. સરકાર એનપીએસમાં સુધારા કરી રહી છે. આ અંગે કર્મચારી સંગઠનોનો અભિપ્રાય લેવામાં આવ્યો છે. તે પહેલા નાણા રાજ્ય મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ સંસદમાં કહ્યું હતું કે કર્મચારીઓ માટે જૂની પેન્શન પુન:સ્થાપિત કરવાનો કોઈ પ્રસ્તાવ કેન્દ્ર સરકારની વિચારણા હેઠળ નથી. તમને જણાવી દઈએ કે ભારતીય સેનાના કાયદા કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળોમાં લાગુ છે, દળના નિયંત્રણનો આધાર સશ દળો પણ છે. આ દળો માટે જે સેવા નિયમો તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે તે પણ સેના પર આધારિત છે. આ બધી બાબતો છતાં કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળોને ’જૂનું પેન્શન’થી વંચિત રાખવામાં આવ્યા છે.
દિલ્હી હાઈકોર્ટે એવું પણ ઠરાવ્યું છે કે કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળો સીએપીએફ એ ’ભારતના સંઘના સશસ્ત્ર દળો’ છે. કોર્ટે આ દળોમાં લાગુ એનપીએસ’ને હડતાલ કરવાનું કહ્યું છે. એટલે કે સીએપીએફ જૂના પેન્શન માટે હકદાર છે. અલાયન્સ ઓફ ઓલ એક્સ-પેરામિલિટરી ફોર્સીસ વેલ્ફેર એસોસિએશનના અયક્ષ ભૂતપૂર્વ એડીજી એચઆર સિંહ કહે છે કે, તે દુર્ભાગ્યપૂર્ણ છે કે કેન્દ્ર સરકાર કોર્ટમાં જીતેલી લડાઈને હારમાં ફેરવવા માંગે છે. સુપ્રીમ કોર્ટમાં સરકાર તરફથી સ્ટે લીધો હતો. આ મામલો હજુ પૂરો થયો નથી. આ મામલામાં જવાબ આવતા મહિને સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવશે.સીએપીએફમાં ઓપીએસ માટેની લડાઈ ચાલુ રહેશે.
કેન્દ્ર સરકાર, ઘણા કિસ્સાઓમાં, કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળોને સશસ્ત્ર દળો તરીકે માન્યતા આપવા તૈયાર નથી. આ મામલે સીએપીએફમાં જૂના પેન્શનનો મુદ્દો પણ અટવાઈ ગયો હતો. ૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૪ પછી, કેન્દ્ર સરકારની નોકરીઓમાં ભરતી થયેલા તમામ કર્મચારીઓને જૂના પેન્શનના દાયરાની બહાર કાઢીને એનપીએસમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા. એ જ તર્જ પર,સીએપીએફ સૈનિકોને સિવિલ કર્મચારી ગણીને, તેમને એનપીએસ આપવામાં આવે છે. ત્યારે સરકાર માનતી હતી કે દેશમાં આર્મી, નેવી અને એરફોર્સ જ ’સશસ્ત્ર દળો’ છે.
બીએસએફ એક્ટ ૧૯૬૮ એ પણ જણાવે છે કે આ દળની રચના ’ભારતના સંઘના સશ દળો’ તરીકે કરવામાં આવી છે. એ જ રીતે,સીએપીએફના બાકી રહેલા દળોની પણ ભારત સંઘના સશસ્ત્ર દળો તરીકે રચના કરવામાં આવી છે. ૬ ઓગસ્ટ ૨૦૦૪ના રોજ કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય, ભારત સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલા એક પત્રમાં જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું કે કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયના વહીવટી નિયંત્રણ હેઠળના કેન્દ્રીય દળો ’કેન્દ્રના સશસ્ત્ર દળો’ છે.સીએપીએફ સૈનિકો અને અધિકારીઓનું કહેવું છે કે કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળોમાં લશ્કરી વિભાગોના તમામ કાયદા લાગુ પડે છે. સરકારે પોતે સ્વીકાર્યું છે કે આ દળો ભારત સંઘના સશ દળો છે. તેમને સશસ્ત્ર દળોની જેમ ભથ્થા પણ મળે છે. આ દળોમાં કોર્ટ માર્શલની પણ જોગવાઈ છે.
સરકાર આ મામલે બેવડા ધોરણો અપનાવી રહી છે. જો તેમને નાગરિક માનવામાં આવે છે તો સેનાની તર્જ પર અન્ય જોગવાઈઓ શા માટે છે. દળના નિયંત્રણનો આધાર પણ સશ દળો છે. સેવા નિયમો પણ લશ્કરી દળોની તર્જ પર બનાવવામાં આવે છે. હવે તેમને નાગરિક દળો માની રહ્યા છે, તો પછી આ દળો તેમની સેવા કેવી રીતે કરશે. આ દળોને શપથ આપવામાં આવ્યા હતા કે તેમને જળ, જમીન અને હવામાં જ્યાં મોકલવામાં આવશે, તેઓ ત્યાં કામ કરશે. સિવિલ વિભાગના કર્મચારીઓ આવા શપથ લેતા નથી.