અમેરિકામાં ૫ નવેમ્બરે રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી યોજાવા જઈ રહી છે. આવી સ્થિતિમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ રિપબ્લિકન તરફથી મેદાનમાં છે અને ડેમોક્રેટ્સ તરફથી કમલા હેરિસ મેદાનમાં છે. બંને હરીફો એકબીજાને સખત સ્પર્ધા આપી રહ્યા છે. દરમિયાન, રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેને ટ્રમ્પ વિરુદ્ધ આપવામાં આવેલા તાજેતરના આદેશને લઈને દેશની ન્યાયતંત્રની અખંડિતતા અને સ્વતંત્રતા પર ગંભીર પ્રશ્ર્નો ઉઠાવ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે અમેરિકાની સુપ્રીમ કોર્ટ નૈતિક્તાના સંકટમાં ફસાયેલી છે.
ઓસ્ટિન, ટેક્સાસમાં લિન્ડન બી. જ્હોન્સન પ્રેસિડેન્શિયલ લાઇબ્રેરી ખાતે નાગરિક અધિકાર અધિનિયમની ૬૦મી વર્ષગાંઠ પર ભાષણ આપતી વખતે ૮૧ વર્ષીય બિડેને સોમવારે સર્વોચ્ચ અદાલતની આકરી ટીકા કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે તેના આત્યંતિક નિર્ણયો સિવાય, કોર્ટ નૈતિક સંકટમાં અટવાયેલી છે.તેમણે કહ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટે તાજેતરમાં જ ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ વિરુદ્ધ અમેરિકા કેસમાં એક ખતરનાક દાખલો બેસાડ્યો છે, જે એકદમ ચોંકાવનારો છે. બિડેને કહ્યું કે જેમ તમે જાણો છો, કોર્ટે ચુકાદો આપ્યો હતો કે રાષ્ટ્રપતિ પદ પર હોય ત્યારે સંભવિત ગુનાઓ માટે કાર્યવાહી કરી શકાતી નથી.
નોંધનીય છે કે આ મહિનાની શરૂઆતમાં અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી મોટી રાહત મળી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે ચુકાદો આપ્યો હતો કે ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ તેમના કાર્યકાળના અંતિમ દિવસોમાં લેવામાં આવેલા કેટલાક પગલાં માટે ફોજદારી કાર્યવાહીથી મર્યાદિત પ્રતિરક્ષાનો દાવો કરી શકે છે. આનાથી ચૂંટણી છેતરપિંડીના ફેડરલ આરોપો પર તેના ચાલુ ટ્રાયલમાં વધુ વિલંબની આશા ઊભી થઈ. આનાથી નવેમ્બરમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી પહેલા પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ સામે કાર્યવાહી થઈ શકે તેવી શક્યતા ખતમ થઈ ગઈ. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પર ૨૦૨૦ની રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં પોતાની હારને પલટાવવાનું કાવતરું ઘડવાનો આરોપ છે.
બિડેને કહ્યું, ’આ નિર્ણય એ મૂળભૂત અપેક્ષાઓનું સંપૂર્ણ અપમાન છે કે જેઓ આ દેશમાં સત્તા ધરાવે છે તેઓ કાયદા હેઠળ સંપૂર્ણ રીતે જવાબદાર હોવાની અપેક્ષા છે. રાષ્ટ્રપતિ હવે કાયદાથી બંધાયેલા નથી અને સત્તાના દુરુપયોગ પર મર્યાદા ફક્ત રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા જ લાદવામાં આવશે. આ મૂળભૂત રીતે ખોટો અભિગમ છે અને મૂળભૂત રીતે ખોટો સિદ્ધાંત છે, ખતરનાક સિદ્ધાંત છે.’તેમણે કહ્યું, ’જજોને સંડોવતા આ કૌભાંડોને કારણે કોર્ટની નિષ્પક્ષતા અને સ્વતંત્રતા અંગે લોકોના અભિપ્રાયમાં સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે. કાયદા હેઠળ સમાન ન્યાય આપવાની જરૂર છે.
ન્યાયતંત્રમાં ત્રણ સુધારાઓ પર ભાર મૂક્તા બિડેને કહ્યું, ’કોર્ટ દ્વારા ઉતાવળે લીધેલા નિર્ણયોને કારણે જનતાનો વિશ્ર્વાસ ઘટી રહ્યો છે. તો સૌથી પહેલા હું ’કોઈ રડવું એ કાયદાના સુધારાથી ઉપર નથી’ નામના બંધારણીય સુધારાની માંગ કરી રહ્યો છું. આનો અર્થ એ છે કે તે ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા ઓફિસમાં હોય ત્યારે કરવામાં આવેલા ગુનાઓ માટે કોઈ પ્રતિરક્ષા પ્રદાન કરતું નથી.તેમણે ઉમેર્યું, ’બીજી વસ્તુ જે હું પૂછું છું તે એ છે કે હું માનું છું કે આપણે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સની સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશો માટે પણ મુદતની મર્યાદા નક્કી કરવી જોઈએ. હકીક્તમાં, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ એકમાત્ર મુખ્ય બંધારણીય લોકશાહી છે જે તેની ઉચ્ચ અદાલતમાં આજીવન બેઠકો આપે છે.’બિડેને કહ્યું, ’હું સુપ્રીમ કોર્ટ માટે બંધનર્ક્તા આચારસંહિતાની માંગ કરી રહ્યો છું. હું જે સુધારાની દરખાસ્ત કરું છું તે હેઠળ, ન્યાયાધીશે ભેટ જાહેર કરવાની, જાહેર રાજકીય પ્રવૃત્તિને ટાળવાની, તે અથવા તેના જીવનસાથીને નાણાકીય અથવા અન્ય હિતોના સંઘર્ષમાં હોય તેવા કેસોમાં પોતાને માફ કરવાની જરૂર પડશે.’