અલ્હાબાદ, અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટમાં મથુરાની શ્રી કૃષ્ણ જન્મભૂમિ સાથે જોડાયેલા કેસની સુનાવણી થઈ હતી. કોર્ટે વિવાદિત જગ્યામાં સર્વેની પદ્ધતિઓ અંગે પોતાનો નિર્ણય અનામત રાખ્યો છે. સુનાવણી દરમિયાન, મુસ્લિમ પક્ષ દ્વારા સુપ્રીમ કોર્ટમાં એસએલપી દાખલ કરવાનો ઉલ્લેખ કરીને દલીલ આપવામાં આવી હતી. કોર્ટે આ એંગલ પર પણ પોતાનો ચુકાદો અનામત રાખ્યો છે.
સુપ્રીમ કોર્ટમાં કેસ પેન્ડિંગ છે તે પછી હાઈકોર્ટ આદેશ જારી કરી શકે છે કે કેમ તે અંગે કોર્ટે હજુ નિર્ણય લીધો નથી. મથુરા સંબંધિત તમામ ૧૮ કેસોની એક સાથે સુનાવણીની માંગ પર પણ નિર્ણય સુરક્ષિત રાખવામાં આવ્યો છે.
મથુરામાં શ્રી કૃષ્ણના જન્મસ્થળ અને શાહી ઈદગાહને લઈને વિવાદ ૩૫૦ વર્ષ જૂનો છે. શાહી ઇદગાહની જમીન શ્રી કૃષ્ણના જન્મસ્થળની છે કે કેમ તે અંગે સર્વે પુરાવા આપશે. આ સર્વેમાં શાહી ઈદગાહમાં મંદિર સંબંધિત પુરાવાઓ પણ સામે આવશે.
આ વિવાદ ૩૫૦ વર્ષ જૂનો છે. આ વિવાદ ૧૩.૩૭ એકર જમીનના હિસ્સાને લઈને છે. શ્રી કૃષ્ણના જન્મસ્થળ પર ૧૧ એકરમાં મંદિર બનાવવામાં આવ્યું છે. શાહી ઇદગાહ ૨.૩૭ એકરમાં બનેલી છે. હિન્દુ પક્ષનો દાવો છે કે જન્મસ્થળ પર એક પ્રાચીન કેશવનાથ મંદિર હતું. શાહી ઇદગાહ મસ્જિદ ૧૬૬૯-૭૦માં બનાવવામાં આવી હતી. એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે ઔરંગઝેબે મંદિર તોડીને મસ્જિદ બનાવી હતી. હિન્દુ પક્ષનું કહેવું છે કે ૧૯૬૮નો જમીન કરાર ગેરકાયદેસર છે અને તેને રદ કરવો જોઈએ, જ્યારે મુસ્લિમ પક્ષે દાવો કર્યો છે કે હિન્દુ પક્ષના દાવા ખોટા છે.ઈદગાહમાં મંદિર સંબંધિત કોઈ પુરાવા નથી. મુસ્લિમ પક્ષે ૧૯૬૮માં હસ્તાક્ષર કરાયેલ જમીન કરાર અને પૂજા સ્થળ અધિનિયમનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે.
બીજી તરફ મુસ્લિમ પક્ષે હિન્દુ પક્ષના દાવાને નકારી કાઢ્યો હતો. તેમનું કહેવું છે કે શાહી મસ્જિદમાં મંદિર હોવાના કોઈ પુરાવા નથી. મુસ્લિમ પક્ષે ૧૯૬૮ના જમીન કરારનો ઉલ્લેખ કર્યો. પ્લેસ ઓફ વર્શીપ એક્ટ પણ ટાંકવામાં આવ્યો હતો.
શ્રી કૃષ્ણ જન્મભૂમિ ટ્રસ્ટની રચના ૧૯૪૬માં કરવામાં આવી હતી. ૧૯૬૮ માં, ટ્રસ્ટે મુસ્લિમ પક્ષ સાથે એક કરાર કર્યો, જે મુજબ શાહી ઇદગાહનું સંચાલન મુસ્લિમોને સોંપવામાં આવ્યું. મુસ્લિમોને જગ્યા ખાલી કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. મંદિર અને મસ્જિદની સુરક્ષા માટે દિવાલ બનાવવામાં આવી હતી. નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે મસ્જિદમાં મંદિર તરફ બારી નહીં હોય. અરર્જીક્તાનો દાવો છે કે ૧૯૬૮નો કરાર છેતરપિંડી છે. ૧૯૬૮ના કરારને રદ કરવાની માંગ કરી હતી.
મુસ્લિમ પક્ષે પ્લેસ ઓફ વર્શીપ એક્ટને ટાંકીને સર્વે પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માંગ કરી છે. આ કાયદો ૧૯૯૧માં પીવી નરસિમ્હા રાવની કોંગ્રેસ સરકાર દરમિયાન બનાવવામાં આવ્યો હતો. કાયદા અનુસાર, દરેક ધાર્મિક સ્થળની સ્થિતિ ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ જેવી જ રહેશે. જો ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ના રોજ ક્યાંક મંદિર હશે તો તે મંદિર જ રહેશે. જો ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ના રોજ ક્યાંક મસ્જિદ હશે તો તે મસ્જિદ જ રહેશે. અયોધ્યા કેસ પહેલેથી જ કોર્ટમાં હતો, તેથી તે આ કાયદાની બહાર રહ્યો. રામ મંદિર આંદોલનને કારણે તત્કાલીન સરકારે આ કાયદો લાવી હતી.