વિશ્વ સામેનો પડકાર સંતુલન જાળવવાનો છે’; ઇઝરાયલ-હમાસ યુદ્ધવિરામ પર ભારત

ન્યુયોર્ક, ઈઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચેના હિંસક સંઘર્ષને સમાપ્ત કરવાના પ્રસ્તાવને ભારતે સમર્થન આપ્યું છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલીના મંચ પર, ભારત એવા ૧૫૩ દેશોમાં સામેલ હતું જે પશ્ચિમ એશિયા (મધ્ય પૂર્વ)માં બે મહિનાથી વધુ સમયથી ચાલી રહેલા યુદ્ધને રોકવાની હિમાયત કરી રહ્યા છે. ઈઝરાયેલ અને અમેરિકા જેવા દેશોના જોરદાર વિરોધ છતાં ભારતે યુદ્ધવિરામ પ્રસ્તાવને ટેકો આપ્યો હતો. ભારતનું વલણ સ્પષ્ટ કરતાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં રાજદૂત રૂચિરા કંબોજે કહ્યું કે, વધતા સંઘર્ષના આ મુશ્કેલ સમયમાં વિશ્વ સમક્ષ સૌથી મોટો પડકાર નિર્ણયો વચ્ચે યોગ્ય સંતુલન જાળવવાનો છે.

તેમણે હમાસ અને ઈઝરાયેલ વચ્ચેના સંઘર્ષને અસાધારણ અને મુશ્કેલ સમય ગણાવ્યો હતો. યુએનમાં સ્થાયી પ્રતિનિધિ અને ભારતીય રાજદૂત રૂચિરા કંબોજે જણાવ્યું હતું કે, ૧૯૩-સભ્ય યુએનજીએમાં જનરલ એસેમ્બલીમાં હમણાં જ અપનાવવામાં આવેલા ઠરાવની તરફેણમાં ભારતે મત આપ્યો છે. યુએનજીએ સેક્રેટરી જનરલે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ચાર્ટરની કલમ ૯૯નો ઉપયોગ કર્યો છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. આ પહેલ દ્વારા, જનરલ એસેમ્બલીએ આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય સામેના પડકારોની ગંભીરતા અને જટિલતાને રેખાંક્તિ કરી છે.

ઉલ્લેખનીય છે કે યુએનજીએના ઠરાવમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ચાર્ટરની કલમ ૯૯ હેઠળ લખાયેલા ૬ ડિસેમ્બરના મહાસચિવ ગુટેરેસના પત્રનો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. ખાસ વાત એ છે કે લગભગ છ વર્ષ પહેલા ૨૦૧૭માં મહાસચિવ બન્યા બાદ તેમણે પહેલીવાર આ ફકરાનો ઉપયોગ કર્યો છે. કલમ ૯૯ જણાવે છે કે જો સંયુક્ત રાષ્ટ્રના મહાસચિવના મતે, આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ અને સુરક્ષા જોખમમાં છે, તો મહાસચિવ કોઈપણ બાબતને સુરક્ષા પરિષદના ધ્યાન પર લાવી શકે છે. સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ અનુસાર, સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ૭૮ વર્ષના લાંબા ઈતિહાસમાં આર્ટિકલ ૯૯નો ઉપયોગ ખૂબ જ દુર્લભ ઘટના છે. સાત દાયકાથી વધુ સમય પછી પણ, ભૂતકાળમાં આવા માત્ર ૧૦ કિસ્સા છે જ્યારે સેક્રેટરી-જનરલ આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ અને સુરક્ષાના મુદ્દાઓ સુરક્ષા પરિષદમાં લાવ્યા હોય.

તમને જણાવી દઈએ કે ઈજિપ્તે યુદ્ધવિરામ પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો હતો. ઠરાવમાં ’તાત્કાલિક માનવતાવાદી યુદ્ધવિરામ’ની માંગ કરવામાં આવી હતી. ઇજિપ્તે તેની માંગનો પુનરોચ્ચાર કર્યો કે તમામ પક્ષો આંતરરાષ્ટ્રીય માનવતાવાદી કાયદા સહિત આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદા હેઠળ તેમની જવાબદારીઓનું પાલન કરે. આ ખાસ કરીને નાગરિકોની સલામતીના સંદર્ભમાં થવું જોઈએ. ઠરાવમાં ’તમામ બંધકોની તાત્કાલિક અને બિનશરતી મુક્તિ’ની પણ માંગ કરવામાં આવી હતી. જોકે, આ ઠરાવમાં હમાસના નામનો સમાવેશ ન કરવા સામે ઈઝરાયેલે સખત વાંધો ઉઠાવ્યો હતો.

તમને જણાવી દઈએ કે ભારત સહિત ૧૫૩ દેશોએ યુદ્ધવિરામ પ્રસ્તાવનું સમર્થન કર્યું હતું. ૧૦ સભ્ય દેશોએ વિરોધમાં મતદાન કર્યું, જ્યારે ૨૩ ગેરહાજર રહ્યા. પ્રસ્તાવનો વિરોધ કરનારા દેશોમાં અમેરિકા, ઈઝરાયેલ, ઑસ્ટ્રિયા, ચેકિયા, ગ્વાટેમાલા, લાઈબેરિયા, માઇક્રોનેશિયા, નૌરુ, પપુઆ ન્યુ ગિની અને પેરાગ્વે છે.

અગાઉ, સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં ઇઝરાયલના રાજદૂત ગિલાદ એર્ડને યુએનજીએમાં એક પોસ્ટર બતાવ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે યુદ્ધવિરામનું સમર્થન કરનારા દેશોએ હમાસના વડા યાહ્યા સિનવારને બોલાવીને તેમને હથિયાર મૂકવા માટે સમજાવવા જોઈએ. તમને જણાવી દઈએ કે યાહ્યા સિનવારને યુદ્ધગ્રસ્ત ગાઝા પટ્ટીમાં હમાસનો નેતા માનવામાં આવે છે. ૭ ઓક્ટોબરે થયેલા હુમલા બાદ ઈઝરાયલે સિનવાર પર કબજો કરવાની સાથે હમાસને નષ્ટ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી છે. બે મહિનાથી વધુ સમયથી ચાલી રહેલા યુદ્ધમાં અત્યાર સુધીમાં ૧૮ હજારથી વધુ લોકોના મોત થયા છે, જ્યારે ૫૦ હજારથી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે.