નવીદિલ્હી, પંજાબના રાજ્યપાલ બનવારીલાલ પુરોહિત દ્વારા વિધાનસભા દ્વારા પસાર કરવામાં આવેલા બિલોને મંજૂરી આપવામાં કથિત વિલંબને લઈને રાજ્ય સરકાર દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીની સુનાવણી દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે રાજ્યપાલોએ તેમના અંતરાત્માની શોધ કરવી જોઈએ. સુપ્રીમ કોર્ટમાં આવતા પહેલા જ કાર્યવાહી થવી જોઈએ. જ્યારે મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચે ત્યારે જ રાજ્યપાલ પગલાં લે છે. અરજીમાં પંજાબ સરકારે રાજ્યપાલ બનવારીલાલ પુરોહિતને વિધાનસભા દ્વારા પસાર કરાયેલા બિલોને મંજૂરી આપવા માટે નિર્દેશ આપવા વિનંતી કરી છે. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આવી ગેરબંધારણીય નિષ્ક્રિયતાને કારણે સમગ્ર વહીવટીતંત્ર ઠપ્પ થઈ ગયું છે.
ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચૂડ, જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેંચ સમક્ષ સુનાવણી દરમિયાન સીજેઆઈએ કહ્યું કે બિલને અનામત રાખવાનો અધિકાર રાજ્યપાલને છે. આના પર પંજાબ સરકાર તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ અભિષેક મનુ સિંઘવીએ કહ્યું કે રાજ્યપાલ આખી વિધાનસભા દ્વારા પસાર કરાયેલા સાત બિલને રોકી રહ્યા છે. તે જ સમયે, સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ કહ્યું કે આ બે રાજ્યો છે, જ્યાં જ્યારે પણ કોઈની સાથે દુર્વ્યવહાર થાય છે, ત્યારે ગૃહનું સત્ર બોલાવવામાં આવે છે. બંધારણીય ઈતિહાસમાં આવું ક્યારેય બન્યું નથી.
તુષાર મહેતાએ કહ્યું કે રાજ્યપાલ તેનો અભ્યાસ કરીને ખરડો પસાર કરી રહ્યા છે. અમે સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ તમામ વિગતો રજૂ કરીશું. તેના પર અભિષેક મનુ સિંઘવીએ કહ્યું કે સાત બિલ પાસ થયા છે. રાજ્યપાલ કંઈ કરી રહ્યા નથી. સ્પીકરે ફરીથી વિધાનસભા બોલાવી છે. વિધાનસભાએ ૭ બિલ પાસ કર્યા છે. ગવર્નર બંધાયેલા છે – તેઓ કાં તો બિલ પરત કરી શકે છે, પરંતુ તેઓ એવું કહીને તેના પર હસ્તાક્ષર કરતા નથી કે સત્ર પૂરું થયા પછી તમે ફરીથી મળી શકશો નહીં. સીજેઆઇએ કહ્યું કે આવી જ સ્થિતિ ઘણા રાજ્યોમાં જોવા મળી રહી છે.
સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીમાં પંજાબ સરકારે રાજ્યપાલ બનવારીલાલ પુરોહિતને વિધાનસભા દ્વારા પસાર કરાયેલા બિલોને મંજૂરી આપવા માટે નિર્દેશ આપવા વિનંતી કરી છે. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આવી ગેરબંધારણીય નિષ્ક્રિયતાને કારણે સમગ્ર વહીવટીતંત્ર ઠપ્પ થઈ ગયું છે. સરકારે દલીલ કરી હતી કે રાજ્યપાલ વિધાનસભા દ્વારા પસાર કરાયેલા બિલોને અનિશ્ચિત સમય માટે રોકી શકે નહીં. પંજાબના રાજ્યપાલના મુખ્ય સચિવને અરજીમાં પ્રથમ પ્રતિવાદી તરીકે નામ આપવામાં આવ્યું છે. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે બંધારણીય જોગવાઈઓ મુજબ, સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલી સહાય અને સલાહ મુજબ રાજ્યપાલે વિધાનસભા બોલાવવી પડે છે. પંજાબ સરકારની કેબિનેટે એક ઠરાવ પસાર કર્યો હતો અને રાજ્યપાલ પાસે ૩ માર્ચથી વિધાનસભાનું બજેટ સત્ર બોલાવવાની પરવાનગી માંગી હતી. જોકે, રાજ્યપાલ બનવારીલાલ પુરોહિતે આ બજેટ સત્ર બોલાવવાનો ઈક્ધાર કરી દીધો હતો. સાથે જ એક પત્ર લખીને કહ્યું કે મુખ્યમંત્રીના ટ્વીટ અને નિવેદન તદ્દન અપમાનજનક અને ગેરબંધારણીય છે. આ ટ્વીટ્સ પર કાયદાકીય સલાહ લેવી. આ પછી અમે બજેટ સત્ર બોલાવવા પર વિચાર કરીશું.
ઉલ્લેખનીય છે કે ૧૩ ફેબ્રુઆરીના રોજ રાજ્યપાલે મુખ્યમંત્રીને પત્ર લખીને સિંગાપોરમાં તાલીમ માટે મોકલવામાં આવેલા આચાર્યોની પસંદગી પ્રક્રિયા અને ખર્ચ સહિત અન્ય ચાર મુદ્દાઓની માહિતી માંગી હતી. તેના જવાબમાં, મુખ્યમંત્રીએ ૧૩ ફેબ્રુઆરીએ ટ્વીટ કરીને રાજ્યપાલની નિમણૂક પર પ્રશ્ર્નો ઉઠાવ્યા હતા અને સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે રાજ્યપાલ દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા તમામ મુદ્દા રાજ્યના વિષય છે. મુખ્યમંત્રીએ લખ્યું હતું કે તેમની સરકાર ૩ કરોડ પંજાબીઓ માટે જવાબદાર છે અને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા નિયુક્ત કોઈ રાજ્યપાલને નહીં. ત્યારપછી સમગ્ર મામલો મુખ્યમંત્રી અને રાજ્યપાલ વચ્ચે વિવાદનું સ્વરૂપ ધારણ કરી ચુક્યો છે.