અનામત એન્ટિબાયોટિક્સ પણ બિનઅસરકારક બની રહી છે, ૭૦ ટકા દર્દીઓના જીવ જોખમમા

નવીદિલ્હી, એમ્સના નવા વિશ્લેષણ મુજબ, દેશભરના આઇસીયુમાં દાખલ ગંભીર ચેપથી પીડિત ઘણા દર્દીઓ પર કોઈ એન્ટિબાયોટિક દવા કામ કરી રહી નથી. આવા દર્દીઓ કોઈ કારણ વગર મૃત્યુ પામવાનો ભય રહે છે. એન્ટિબાયોટિક્સ બિનઅસરકારક બનતા સ્થિતિ એવી થઈ ગઈ છે કે વિશ્ર્વ આરોગ્ય સંસ્થા દ્વારા અનામત શ્રેણીમાં રાખવામાં આવેલી નવીનતમ દવા પણ હવે ઘણી વખત કામ કરતી નથી. રિઝર્વ કેટેગરીની દવાનો અર્થ એ છે કે તેનો ઉપયોગ ફક્ત પસંદ કરેલા પ્રસંગોએ જ કરવો જોઈએ.

એમ્સે દેશની તમામ હોસ્પિટલો સાથે એક નેટવર્ક બનાવ્યું છે. સૌથી વધુ અસરકારક એન્ટિબાયોટિક્સ પણ માત્ર ૨૦ ટકા કેસમાં જ અસરકારક જોવા મળે છે. આનો અર્થ એ છે કે બાકીના દર્દીઓમાંથી ૬૦ થી ૮૦ ટકા જોખમમાં છે અને તેઓ પોતાનો જીવ ગુમાવી શકે છે. તેનું કારણ દર્દીઓ અને ડોકટરો દ્વારા તેમની ઈચ્છા મુજબ એન્ટીબાયોટીક્સનો આડેધડ ઉપયોગ છે. આવી સ્થિતિમાં, હોસ્પિટલોમાં ચેપના સ્તરને નિયંત્રિત કરવાનો એક જ રસ્તો છે.

દિલ્હીના એમ્સ ટ્રોમા સેન્ટરની ચેપ નિયંત્રણ નીતિને સમગ્ર દેશમાં લાગુ કરવા માટે, તમામ હોસ્પિટલોને ડૉ. પૂર્વા માથુરની દેખરેખ હેઠળ જોડવામાં આવી રહી છે. ડૉ. પૂર્વા અનુસાર, ઉત્તર ભારતની સરખામણીએ દક્ષિણના રાજ્યોમાં ચેપ ઓછો જોવા મળી રહ્યો છે. તેવી જ રીતે, ખાનગી હોસ્પિટલોમાં ચેપ નિયંત્રણ સરકારી હોસ્પિટલો કરતા વધુ સારું છે.હોસ્પિટલોના આઇસીયુમાં, દર્દીમાં દાખલ કરાયેલા કેથેટર, કેન્યુલા અને અન્ય ઉપકરણોમાં ઘણા બેક્ટેરિયા અને જંતુઓ વધે છે. આ ચેપ પહેલાથી જ બીમાર અને નબળા રોગપ્રતિકારક દર્દીઓને વધુ બીમાર બનાવે છે. લાંબા સમય સુધી આઇસીયુમાં દાખલ દર્દીઓને આવા ચેપનું જોખમ વધી જાય છે.હવે આ ચેપ લોહી સુધી પહોંચી રહ્યો છે. લોહી સુધી પહોંચવાનો અર્થ એ છે કે આખા શરીરમાં સેપ્સિસનું જોખમ છે – જ્યારે આ સ્થિતિ ગંભીર બને છે, દર્દીના અંગો ધીમે ધીમે કામ કરવાનું બંધ કરવાનું શરૂ કરે છે. જેને મલ્ટી ઓર્ગન ફેલ્યોર કહેવાય છે.એમ્સ ટ્રોમા સેન્ટરના ચીફ ડો. કામરાન ફારૂકીના જણાવ્યા અનુસાર, ન્યુમોનિયાના દર્દીઓ જેઓ લાંબા સમય સુધી વેન્ટિલેટર પર રહે છે, જે દર્દીઓ કેન્યુલા, કેથેટર અથવા યુરિન બેગ લાંબા સમય સુધી જોડાયેલા હોય છે – આવા ખતરનાક ચેપ થવાનું જોખમ રહેલું છે.