જયપુર, રાજસ્થાન સરકાર પર ખેડૂતોને લોનમાં છેતરવાનો અને બેંકો દ્વારા તેમની જમીનો જપ્ત કરવાનો આરોપ ભારતીય જનતા પાર્ટી લગાવી રહી છે. આ આક્ષેપો વચ્ચે રાજસ્થાનની કોંગ્રેસ સરકારે ખેડૂતોને મોટી રાહત આપવાની યોજના બનાવી છે. સરકાર ૨ ઓગસ્ટે વિધાનસભામાં ખેડૂત દેવા રાહત આયોગ બિલ રજૂ કરવા જઈ રહી છે. આ બિલ પાસ થયા બાદ ખેડૂત દેવા રાહત આયોગની રચના શક્ય બનશે.
કમિશનની રચના પછી, બેંકો અથવા કોઈપણ નાણાકીય સંસ્થા કોઈપણ કારણોસર પાક નિષ્ફળ જવાના કિસ્સામાં લોનની વસૂલાત માટે દબાણ કરી શકશે નહીં. ખેડૂતો પાક નિષ્ફળ જવાના કિસ્સામાં લોન માફીની માંગ માટે આ કમિશનમાં અરજી કરી શકશે. કમિશન ખેડૂતોની લોન માફ કરવા અથવા તેમને મદદ કરવાનો નિર્ણય લઈ શકે છે.
રાજ્ય ખેડૂત દેવા રાહત આયોગમાં અધ્યક્ષ સહિત ૫ સભ્યો હશે. જેમાં હાઈકોર્ટના નિવૃત જજ અધ્યક્ષ રહેશે. આ ઉપરાંત નિવૃત્ત જિલ્લા અને સેશન્સ કોર્ટના નિવૃત્ત ન્યાયાધીશ, બેંકિંગ ક્ષેત્રમાં કામ કરી ચૂકેલા અધિકારી અને કૃષિ નિકાસકારને કમિશનમાં સભ્ય બનાવવામાં આવશે. સહકારી મંડળીઓ ઉપરાંત રજીસ્ટ્રાર સ્તરના અધિકારીને તેના સભ્ય સચિવ બનાવવામાં આવશે. ખેડૂત દેવા રાહત આયોગનો કાર્યકાળ ૩ વર્ષનો રહેશે. આયોગના અધ્યક્ષ અને સભ્યોનો કાર્યકાળ પણ ૩ વર્ષનો રહેશે. સરકાર તેના સ્તરે આયોગનો કાર્યકાળ લંબાવી શકશે અને કોઈપણ સભ્યને દૂર પણ કરી શકશે.
જો ખેડૂત લોન ન ચૂકવવાના કારણે અરજી કરે છે અથવા કમિશન પોતે સમજે છે કે સ્થિતિ ખરેખર ખરાબ છે, તો તે તેને પીડિત ખેડૂત તરીકે જાહેર કરી શકે છે. વ્યથિત ખેડૂત એટલે કે પાક નિષ્ફળ જવાને કારણે તે લોન ચૂકવવામાં અસમર્થ છે. પીડિત ખેડૂત જાહેર થયા પછી, બેંક તે ખેડૂત પાસેથી બળજબરીથી લોનની વસૂલાત કરી શકશે નહીં.
બિલની તૈયારી સાથે સંકળાયેલા એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું કે ખેડૂત દેવા રાહત આયોગને કોર્ટ જેવી સત્તાઓ હશે. જો કોઈ વિસ્તારમાં પાક નિષ્ફળ જાય અને તેના કારણે ખેડૂત બેંકો પાસેથી લીધેલી કૃષિ લોનની ચૂકવણી કરવામાં અસમર્થ હોય તો આવી સ્થિતિમાં, આયોગને તે ખેડૂત અને વિસ્તારને જોખમમાં મૂકાયેલ જાહેર કરવાનો અને તેને રાહત આપવાના આદેશનો અધિકાર હશે.