- કેજરીવાલ સરકારે કહ્યું છે કે સરકારી નીતિઓના પ્રચાર માટે આ ખર્ચ વ્યાજબી, આર્થિક અને કાર્યક્ષમ છે.
નવીદિલ્હી, સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હી-મેરઠ રિજનલ રેપિડ ટ્રાન્સપોર્ટ સિસ્ટમ (RRTS) પ્રોજેક્ટને લઈને દિલ્હી સરકારને ફટકાર લગાવી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જો દિલ્હી સરકાર ત્રણ વર્ષમાં જાહેરાતો માટે ૧૧૦૦ કરોડ ફાળવી શકે છે, તો ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સ માટે પણ ભંડોળ જરૂરી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે ચેતવણી આપી હતી કે કાં તો ચૂકવણી કરો અથવા કોર્ટ તેના ભંડોળને જોડવાનો આદેશ જારી કરશે.
જો કે, સુપ્રીમ કોર્ટની ઠપકો અને ચેતવણી બાદ, દિલ્હી સરકાર બે મહિનામાં ૪૧૫ કરોડની બાકી રકમ ચૂકવવા સંમત થઈ હતી. ન્યાયમૂર્તિ સંજય કિશન કૌલ અને ન્યાયાધીશ સુધાંશુ ધુલિયાની બેન્ચે તો એમ પણ કહ્યું હતું કે જો સરકાર છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં જાહેરાત માટે ૧,૧૦૦ કરોડ ફાળવી શકે છે, તો તે રાજ્ય સરકારને પ્રોજેક્ટ માટે યોગ્ય ભંડોળની ફાળવણી કરી શકે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે આ મહિનાની શરૂઆતમાં આ પ્રોજેક્ટ માટે તેના ભંડોળના હિસ્સામાં વિલંબ કરવા બદલ દિલ્હી સરકારને ખેંચી હતી, જેના પગલે તેણે દિલ્હી સરકારને છેલ્લા ત્રણ નાણાકીય વર્ષોમાં જાહેરાતો પર તેના ખર્ચના વિગતવાર હિસાબ સબમિટ કરવા નિર્દેશ આપ્યો હતો. આ ત્યારે થયું જ્યારે દિલ્હી સરકારે કહ્યું કે તેની પાસે પ્રોજેક્ટ માટે ફંડ નથી. આજે જ્યારે આ મામલો સુનાવણી માટે આવ્યો ત્યારે દિલ્હી સરકારના વકીલે કહ્યું કે ફંડ ફાળવવામાં આવશે.
દિલ્હી-મેરઠ પ્રાદેશિક રેપિડ ટ્રાન્સપોર્ટ સિસ્ટમ કેસમાં દિલ્હી સરકારે તેના સોગંદનામામાં આ ખર્ચનો બચાવ કર્યો છે. કેજરીવાલ સરકારે કહ્યું છે કે સરકારી નીતિઓના પ્રચાર માટે આ ખર્ચ વ્યાજબી, આર્થિક અને કાર્યક્ષમ છે. આ ખર્ચ કોઈપણ રીતે અન્ય રાજ્યોના પ્રચાર કરતા વધારે નથી. સુશાસન અને અસરકારક વહીવટ માટે પ્રચાર પર ખર્ચ જરૂરી છે. દિલ્હી સરકાર માળખાકીય વિકાસ અને સંબંધિત કોરિડોરના નિર્માણના મહત્વને ઓળખે છે, જો કે પર્યાપ્ત નાણાકીય સંસાધનો વિના, દિલ્હી સરકાર બજેટની ફાળવણી કરવામાં સક્ષમ નથી. એક કારણ જૂન ૨૦૨૨ માં GST વળતર કાર્યક્રમ છે, જેણે દિલ્હીને ખરાબ રીતે અસર કરી છે. કોવિડ-૧૯ રોગચાળાની અસર સહિતના અનેક GST કારણોસર રાજ્યની આવકમાં વચનબદ્ધ વધારો સાકાર થયો નથી. દિલ્હી સરકારે કેન્દ્ર સરકારને આગામી પાંચ વર્ષ સુધી વળતર ચાલુ રાખવા માટે અપીલ કરી છે, જ્યાં સુધી GST ૧૪% વાષક વૃદ્ધિ દર હાંસલ ન કરે.
વર્ષ ૨૨-૨૩માં દિલ્હીને ૧૦૦૦૦ કરોડનું જીએસટી વળતર મળ્યું હતું, પરંતુ ૨૩-૨૪માં માત્ર ૩૮૦૨ કરોડ જ મળશે. આ ઉપરાંત આરોગ્ય સંભાળ, શિક્ષણ અને સામાજિક કલ્યાણ જેવી આવશ્યક જાહેર સેવાઓ પરનો ખર્ચ પણ વધ્યો છે. દિલ્હી સરકારે જણાવ્યું છે કે તેણે કેન્દ્ર સરકાર સાથે ઉકેલ શોધવા અને વળતર પુન:સ્થાપિત કરવા અને/અથવા સંબંધિત માળખાકીય પ્રોજેક્ટ્સનો નાણાકીય બોજ ઉઠાવવા માટે ચર્ચા અને પત્રવ્યવહાર કર્યો છે, પરંતુ અફસોસની વાત એ છે કે હજુ સુધી કોઈ નોંધપાત્ર પ્રગતિ થઈ નથી.
ત્રણ વર્ષની જાહેરાતની વિગતો પર દાખલ કરવામાં આવેલા સોગંદનામામાં દિલ્હી સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટને જણાવ્યું છે. તેણે ત્રણ વર્ષમાં જાહેરાતો પાછળ કુલ ૧૦૭૩.૧૬ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ્યા છે. જેમાં ૨૦૨૦-૨૧માં રૂ. ૨૯૬.૮૯ કરોડ, ૨૦૨૧-૨૨માં રૂ. ૫૭૯.૯૧ કરોડ અને ૨૦૨૨-૨૩માં રૂ. ૧૯૬.૩૬ કરોડનો સમાવેશ થાય છે.