પરમાણુ સુરક્ષામાં ભારતથી આગળ નીકળ્યું પાકિસ્તાન : યુએસ રિપોર્ટ

નવીદિલ્હી, ચારે બાજુથી આવી રહેલા ખરાબ સમાચારો વચ્ચે પાકિસ્તાન માટે એક સારા સમાચાર આવ્યા છે. અમેરિકા સ્થિત એક આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થા દ્વારા પરમાણુ સુરક્ષાના મામલે પાકિસ્તાનને ભારત કરતા આગળ રાખવામાં આવ્યું છે. આતંકવાદીઓ માટે સુરક્ષિત આશ્રયસ્થાન ગણાતા આ દેશને તેના પાડોશી કરતાં આગળ મૂકવામાં આવ્યો છે. પરંતુ ભારતની સરખામણી ઈરાન અને ઉત્તર કોરિયા સાથે કરવામાં આવી છે.ખતરનાક પરમાણુ શસ્ત્રો સાથે વ્યવહારમાં છેલ્લા મૂલ્યાંકન બાદ પાકિસ્તાને વધુ ત્રણ પોઈન્ટ મેળવ્યા છે. હવે તે ૨૨ દેશોની યાદીમાં ૧૯માં નંબર પર છે.

ન્યૂક્લિયર થ્રેટ ઈનિશિએટિવ એટલે કે એનટીઆઇ ન્યૂક્લિયર સિક્યુરિટી ઈન્ડેક્સ દ્વારા પાકિસ્તાનને આ સારા સમાચાર આપવામાં આવ્યા છે. થિંક ટેક્ધ દેશોની પરમાણુ સુરક્ષા ક્ષમતાઓ અને સૂચકો અને પરિમાણોના આધારે પ્રયાસોને માપે છે. આમાં પરમાણુ સામગ્રી અને સુવિધાઓની સુરક્ષા, આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો અને સંધિઓનું પાલન, પરમાણુ સુરક્ષા માટે નિયમનકારી માળખું અને પરમાણુ શસ્ત્રો અથવા સામગ્રીની અનધિકૃત ઍક્સેસને રોકવા માટે શ્રેષ્ઠ પ્રયાસોના અમલીકરણ જેવા પરિબળોનો સમાવેશ થાય છે. આ વોશિંગ્ટન સ્થિત દ્ગર્ય્ં આ ઇન્ડેક્સ બહાર પાડે છે. આ સાથે કોઈ દેશ પરમાણુ સામગ્રીને કેવી રીતે હેન્ડલ કરી રહ્યો છે તેના સાવચેતીપૂર્વક રેકોર્ડ રાખવા.

એનટીઆઈ ઈન્ડેક્સમાં પાકિસ્તાનનો સ્કોર ૪૯ છે. જ્યારે ભારતનો સ્કોર ૪૦, ઈરાનનો ૨૯ અને ઉત્તર કોરિયાનો ૧૮ છે. ૪૭ દેશોની યાદીમાં પાકિસ્તાન તેની પરમાણુ સુવિધાઓની સુરક્ષાના સંદર્ભમાં ૩૨મા ક્રમે છે જે રશિયા અને ઈઝરાયેલ સાથે જોડાયેલું છે અને ભારત, ઈરાન, મેક્સિકો, દક્ષિણ આફ્રિકા અને અન્ય ઘણા લોકોથી ઉપર છે. જો કે ઈન્ડેક્સે આ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે અને કહ્યું છે કે તેની સ્થિતિ બગડી રહી છે.આ એનજીઓ દ્વારા પરમાણુ સુરક્ષા અંગેના પ્રોગ્રેસ રિપોર્ટ લાંબા સમયથી તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યા છે.

૨૦૨૩માં પ્રથમ વખત એનટીઆઇ ન્યુક્લિયર સિક્યુરિટી ઇન્ડેક્સે શોધી કાઢ્યું છે કે પરમાણુ સામગ્રી અને પરમાણુ સુવિધાઓ ધરાવતા ઘણા દેશો અને પ્રદેશો પરમાણુ સુરક્ષામાં પાછા આવી રહ્યા છે. રિપોર્ટના લેખકોએ એ પણ નોંધ્યું છે કે પાકિસ્તાન સહિત ઘણા દેશો તેમના હથિયાર-ગ્રેડ સામગ્રીના સંગ્રહમાં વધારો કરી રહ્યા છે. ફ્રાન્સ, ભારત, ઈરાન, ઈઝરાયેલ, ઉત્તર કોરિયા, પાકિસ્તાન, રશિયા અને યુકે – આઠ દેશોએ તેમના શસ્ત્રો -ઉપયોગી પરમાણુ સામગ્રીના ભંડારમાં વધારો કર્યો છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં વધારો દર વર્ષે હજારો કિલોગ્રામ સુધીનો છે. જેના કારણે પરમાણુ હથિયાર બનાવવાના પ્રયાસો નબળા પડી ગયા છે. આ સાથે ચોરીનું જોખમ પણ વધી રહ્યું છે. જો ચોરી થઈ જાય તો સામગ્રીનો ઉપયોગ અણુ બોમ્બ બનાવવા માટે થઈ શકે છે.