અદાણી-હિંડનબર્ગ કેસમાં સુપ્રીમ કમિટીનો રિપોર્ટ: શેરના ભાવમાં વધઘટનું કારણ રેગ્યુલેટરી નિષ્ફળતા હતી, હાલ આ નિષ્કર્ષ પર પહોંચવું શક્ય નથી

  • અદાણી જૂથના શેરમાં આર્ટિફિશ્યલ ટ્રેડિંગની કોઈ પેટર્ન મળી નથી.

નવીદિલ્હી, અદાણી-હિંડનબર્ગ કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટની નિષ્ણાત સમિતિએ શુક્રવારે પોતાનો રિપોર્ટ રજૂ કર્યો છે. કમિટીએ નોંધ્યું હતું કે શેરના ભાવમાં હેરાફેરીના આરોપો અંગે આ નિર્ણય લેવો શક્ય નથી કે આ મેનીપ્યુલેશન સેબીની નિયમનકારી નિષ્ફળતાને કારણે થયું છે.

એક્સપર્ટ કમિટીના રિપોર્ટના મુદ્દા જોઇએ તો ૨૦૨૦થી જે વિદેશી કંપનીઓની તપાસ ચાલી રહી હતી તેના માલિકો વિશે સેબી કંઈ નક્કી કરી શકી નથી. તે એવી સ્થિતિમાં અટવાઈ ગઈ છે કે તે કંઈપણ નક્કી કરી શક્તી નથી. અદાણી ગ્રુપના શેર સંબંધમાં સિસ્ટમથી ૮૪૯ ઓટોમેટેડ એલર્ટ જનરેટ કરવામાં આવ્યા છે. આ એલર્ટ સ્ટોક એક્સચેન્જના ધ્યાન પર આવ્યાં અને સેબી સમક્ષ ૪ એલર્ટ રજૂ કરવામાં આવ્યાં.

અમે અદાણી-હિંડનબર્ગ કેસ અંગે ચર્ચા કરવા માટે કેટલીક આંતરરાષ્ટ્રીય સુરક્ષા કંપનીઓનો સંપર્ક કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. આવી કોઈ પેઢી અથવા બેંક નિષ્ણાત સમિતિ વાટાઘાટો કરવા માટે સંમત નથી થઈ.

સમિતિએ કહ્યું કે આ સમગ્ર મામલાની તપાસ હજુ ચાલી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં સમિતિ આ મુદ્દે હાલ કોઈ અભિપ્રાય આપી શકે તેમ નથી. સમિતિએ નોંધ્યું હતું કે અદાણી જૂથના શેરમાં આર્ટિફિશ્યલ ટ્રેડિંગની કોઈ પેટર્ન મળી નથી.

આ પહેલા બુધવારે માર્કેટ રેગ્યુલેટર સેબીને અદાણી-હિંડનબર્ગ કેસની તપાસ માટે ૩ મહિનાનો વધારાનો સમય આપવામાં આવ્યો હતો. હવે સેબીએ તેનો રિપોર્ટ ૧૪ ઓગસ્ટ સુધીમાં સબમિટ કરવાનો રહેશે. ૨ માર્ચે કોર્ટે આ મામલે એક સમિતિની રચના કરી હતી અને સેબીને તપાસ માટે બે મહિનાનો સમય પણ આપ્યો હતો. એટલે કે તેણે ૨ મે સુધીમાં પોતાનો રિપોર્ટ સોંપવાનો હતો.

સુનાવણી દરમિયાન, સેબી તરફથી હાજર રહેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ તપાસ માટે વધુ છ મહિના લંબાવવાની માગ કરી હતી. જોકે, બેન્ચે ૬ મહિનાનો સમય આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. બેન્ચે કહ્યું હતું કે તે અનિશ્ર્ચિત સમય માટે એક્સટેન્શન આપી શકે નહીં. અમે ૨ મહિનાનો સમય આપ્યો હતો અને હવે તેને ઓગસ્ટ સુધી લંબાવી દીધો છે. એટલે કે સેબી પાસે કુલ ૫ મહિનાનો સમય છે.

બીજી તરફ સ્વતંત્ર સમિતિ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવેલા તપાસ રિપોર્ટ પર કોર્ટે કહ્યું કે રિપોર્ટનું વિશ્લેષણ કરવા માટે સમયની જરૂર છે. સમિતિનો રિપોર્ટ પણ પક્ષકારોને આપવામાં આવશે. આ રિપોર્ટ પર આગામી સુનાવણી ૧૧ જુલાઈના રોજ થશે. સીજેઆઇ ડૉ. ધનંજય યશવંત ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ પીએસ નરસિમ્હા અને જેબી પારડીવાલાની બેન્ચે આ અંગે સુનાવણી કરી હતી.

અગાઉ ૧૫ મેના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટે સેબીનો સમય વધારવાની માગ કરતી આ અરજી પર સુનાવણી સ્થગિત કરી દીધી હતી. તે જ સમયે, ૧૨ મેના રોજ સુનાવણી દરમિયાન, એડવોકેટ પ્રશાંત ભૂષણે સેબીની આ અરજીનો વિરોધ કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે બજાર નિયમનકાર ૨૦૧૬થી અદાણી ગ્રુપની કંપનીઓની અન્ય એક કેસમાં તપાસ કરી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં સેબીને વધુ સમય આપવો યોગ્ય નથી.આ દલીલ બાદ સેબીએ ૧૫ મેના રોજ કોર્ટમાં એફિડેવિટ દાખલ કરી હતી. તેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ૨૦૧૬થી અદાણી ગ્રૂપની કંપનીઓની તપાસ કરવામાં આવી રહી છે તે દાવાઓ હકીક્તમાં પાયાવિહોણા છે. સેબીએ કહ્યું કે અગાઉ કરવામાં આવેલી તપાસ ૫૧ ભારતીય કંપનીઓની ગ્લોબલ ડિપોઝિટરી રિસિપ્ટ્સ સાથે સંબંધિત હતી. અદાણી ગ્રૂપની લિસ્ટેડ કંપનીઓમાંથી એક પણ આમાં સામેલ નથી.

એ યાદ રહે કે ૨૪ જાન્યુઆરીના રોજ, હિંડનબર્ગ રિસર્ચએ અદાણી ગ્રુપને લગતો એક અહેવાલ પ્રકાશિત કર્યો હતો. રિપોર્ટમાં ગ્રુપ પર મની લોન્ડરિંગથી લઈને શેરની હેરાફેરી સુધીના આરોપો લગાવવામાં આવ્યા હતા. રિપોર્ટ બાદ ગ્રુપના શેરમાં ભારે ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. જોકે, પાછળથી તેમાં રિકવરી આવી ગઈ હતી.અરજીમાં મનોહર લાલ શર્માએ ભારતમાં હિંડનબર્ગ રિસર્ચના સ્થાપક નાથન એન્ડરસન અને તેમના સહયોગીઓ વિરુદ્ધ તપાસ અને એફઆઈઆરની માગ કરી હતી. આ સાથે આ મામલે મીડિયા કવરેજ પર પ્રતિબંધ મૂકવાની પણ માગ કરવામાં આવી હતી. વિશાલ તિવારીએ નિવૃત્ત ન્યાયાધીશની અયક્ષતામાં એક સમિતિની રચના કરીને હિંડનબર્ગ રિપોર્ટની તપાસની માગ કરી હતી. તિવારીએ પોતાની અરજીમાં શેરના ભાવ ઘટવા પર લોકોની હાલત વિશે જણાવ્યું હતું. જયા ઠાકુરે આ મામલે ભારતીય જીવન વીમા નિગમ અને સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની ભૂમિકા પર શંકા વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે અદાણી એન્ટરપ્રાઈઝમાં જાહેર નાણાંના જંગી રોકાણમાં એલઆઈસી અને એસબીઆઈની ભૂમિકાની તપાસની માગ કરી હતી.

આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા રચવામાં આવેલી કમિટિનું નેતૃત્વ નિવૃત્ત જજ એએમ સપ્રે કરી રહ્યા છે. તેમની સાથે જસ્ટિસ જેપી દેવધર, ઓપી ભટ, એમવી કામથ, નંદન નીલેકણી અને સોમશેખર સુંદરેસનનો સમાવેશ થાય છે. ૨ માર્ચના રોજ ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ પીએસ નરસિમ્હા અને જેબી પારડીવાલાની બેન્ચે આ કમિટીની રચના કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો.