- આવી સ્થિતિમાં ૨૦૨૪માં કોંગ્રેસ પાર્ટીના પીએમ પદના ઉમેદવાર કોણ હશે?
નવીદિલ્હી,સોનિયા ગાંધીની તબિયત હાલ સારી નથી. એવી સંભાવના છે કે તેઓ ૨૦૨૪ની ચૂંટણી નહીં લડે. પ્રિયંકા ગાંધી ચૂંટણી લડી શકે છે, પરંતુ હાલમાં તેમની સ્વીકૃતિ એવી નથી કે તેઓ કોંગ્રેસના પીએમ પદના ઉમેદવાર તરીકે ચૂંટણી મેદાનમાં ઉતરી શકે. પરંતુ, રાજકારણ એ શક્યતાઓનું બજાર છે. અહીં કંઈ પણ થઈ શકે છે. લોક્સભાના સભ્યપદેથી ગેરલાયક ઠર્યા બાદ કોંગ્રેસ અને કોંગ્રેસ પક્ષની બહાર એ સવાલ સામાન્ય છે કે ૨૦૨૪ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં રાહુલ ગાંધીની જગ્યાએ કોંગ્રેસનો ચહેરો કોણ હશે એટલે કે પીએમ પદના ઉમેદવાર કોણ હશે? એ જોવાનું રસપ્રદ રહેશે કે કોંગ્રેસ બિન-ગાંધીને પીએમ પદના ઉમેદવાર તરીકે ઉતારશે કે અન્ય વિપક્ષી નેતાનું નેતૃત્વ સ્વીકારીને ભાજપને ટક્કર આપશે? કોંગ્રેસ વિપક્ષમાં રહેલા અન્ય કોઈ પક્ષના નેતા પર દાવ લગાવશે તે અંગે શંકા છે.
જો આમ ન થાય તો ત્રણ વિકલ્પો દેખાય છે. એક-કોંગ્રેસ પ્રિયંકા ગાંધીને બ્રહ્મા તરીકે મેદાનમાં ઉતારી શકે છે. બે-રાહુલ માતા સોનિયા જેવા કોઈને આગળ કરીને સત્તાની ચાવી પોતાના હાથમાં રાખી શકે છે. ત્રણ-યુપીએને ફરીથી મજબૂત બનાવવા માટે, કેટલાક પક્ષો સાથે જોડાઈને ૨૦૨૪ પર કામ કરી શકીએ છીએ.
કોર્ટમાંથી રાહત ન મળતા રાહુલ ગાંધી ઓછામાં ઓછી બે લોક્સભા ચૂંટણી લડી શકશે નહીં તે નિશ્ર્ચિત છે. આવી સ્થિતિમાં ગાંધી પરિવારના નેતૃત્વ વિના કોંગ્રેસ ૨૦૨૪ની લોક્સભા ચૂંટણી મેદાનમાં ઉતરશે કે કેમ તે અંગે શંકા છે. આ સ્થિતિમાં કોંગ્રેસ પ્રિયંકા ગાંધીને સામે લાવીને ચૂંટણીમાં ઉતરી શકે છે. રાહુલની ગેરલાયકાત બાદ પ્રિયંકા જે રીતે સામે આવી છે અને કેન્દ્ર સરકાર અને પીએમ પર સીધા પ્રહારો કર્યા છે, તે તેના ઈરાદા દર્શાવે છે તે એ પણ જણાવે છે કે તે તેના ભાઈ સાથે ખભે ખભા મિલાવીને ઉભી છે. સામાન્ય રીતે પ્રિયંકા ભૂતકાળમાં આટલી આક્રમક જોવા મળી નથી.
જો કોંગ્રેસ પ્રિયંકાને આગળ કરે છે તો પાર્ટીને તેનો ફાયદો મળી શકે છે. પ્રિયંકા કોંગ્રેસ માટે બ્રહ્મા સાબિત થઈ શકે છે. જો કે રાહુલ ગાંધી પ્રચારમાં સક્રિયપણે હાજર રહેશે. તેમને પ્રચાર કરતા કોઈ રોકી શકે તેમ નથી. પ્રિયંકા ગાંધી તેમની માતાને બદલે રાયબરેલીથી ચૂંટણી લડી શકે છે, તેની ચર્ચા પાર્ટીમાં પહેલેથી જ ચાલી રહી છે. તેમના નામ પર કોંગ્રેસમાં સર્વસંમતિ બનાવવી મુશ્કેલ કામ નથી. તેઓ જનરલ સેક્રેટરી તરીકે સક્રિય છે. ઈન્દિરા ગાંધીની હત્યા પછી, રાજીવ ગાંધી અચાનક કોંગ્રેસ પક્ષના નેતા તરીકે ઉભરી આવ્યા અને તેમની ફરજો સંપૂર્ણ જવાબદારી સાથે નિભાવી.બીજું દૃશ્ય એ છે કે રાહુલ તેની માતાની જેમ કોંગ્રેસના નેતાની સામે ચૂંટણી મેદાનમાં ઉતરે છે અને ચાવી પોતાની પાસે રાખે છે. ઉદાહરણ તરીકે, અચાનક ખડગેને અયક્ષ પદ પરથી હટાવી દેવામાં આવ્યા. તે જ રીતે, પાર્ટીની અંદર હાજર અન્ય કોઈપણ નેતાના નામનો પ્રચાર કરીને, રાહુલ તેમના અને પાર્ટીના કામને આગળ વધારી શકે છે. આ માટે કોંગ્રેસમાં હજુ પણ ઘણા નેતાઓ હાજર છે, જેઓ નેતૃત્વ કરી શકે છે. શશિ થરૂર, જયરામ રમેશ, દિગ્વિજય સિંહ, અશોક ગેહલોત સહિત ઘણા નામ છે, જેમના પર કોંગ્રેસ દાવ લગાવી શકે છે.
આ બાબત ત્યારે જ ક્લિક થશે જ્યારે પાર્ટી યુપીએને મજબૂત કરવા માટે તાત્કાલિક પ્રયાસો કરશે. હાલમાં કોંગ્રેસ યુપીએમાં હાજર પક્ષોને જોડીને ભાજપ સાથે ડીલ કરી શકે તેવી સ્થિતિમાં નથી. આમાં, જો એસપી ચીફ, તેલંગાણાના સીએમ, આંધ્રપ્રદેશના સીએમ અથવા પશ્ર્ચિમ બંગાળના સીએમ જેવી સેલિબ્રિટી યુપીએનો હિસ્સો બને તો થોડી સ્પર્ધા થઈ શકે છે. કારણ કે આ લોકો કેન્દ્રમાં ભાજપને હરાવવા માટે એક થઈ શકે છે. પ્રયાસ કરવો પડશે
આ બધાં મૂલ્યાંકનો સિવાય રાજકારણમાં કંઈ પણ શક્ય છે. ક્યારેય શક્ય. ભલે રાહુલ ગાંધીને લોક્સભાના સભ્યપદેથી ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવ્યા હોય પરંતુ જિલ્લા કોર્ટ, હાઈકોર્ટ, સુપ્રીમ કોર્ટનો રસ્તો હજુ પણ ખુલ્લો છે. તેઓ ગમે ત્યાંથી રાહત મેળવી શકે છે. જોકે, તેણે પોતાને નિર્દોષ સાબિત કરવા પડશે. અત્યાર સુધી રાહુલ ગાંધી સિવાય વિપક્ષનો કોઈ મોટો નેતા એવો નથી જે ખુલ્લેઆમ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વિરુદ્ધ બોલે.
સતત ચૂંટણી હારવા છતાં કોંગ્રેસ વચ્ચેની લડાઈ દૂર થઈ રહી નથી. છત્તીસગઢ અને રાજસ્થાનમાં પાર્ટીની આંતરકલહ કોઈનાથી છુપી નથી. સત્તામાં રહેવાના કેટલાક ગેરફાયદા પણ સામે આવશે, આવી સ્થિતિમાં કોંગ્રેસ ખરેખર બહુ સારી સ્થિતિમાં નથી. જો કે, જો રાહુલ ગાંધીને કોર્ટમાંથી રાહત નહીં મળે તો વધુમાં વધુ તેઓ ચૂંટણી લડી શકશે નહીં. તેમને પ્રચાર કરતા કોઈ રોકી શકે તેમ નથી. તેઓ વિધાનસભા અને આગામી વર્ષે યોજાનારી લોક્સભાની ચૂંટણીના પ્રચારમાં મુક્તપણે ભાગ લઈ શકશે. આમાં તેમને કોઈ રોકશે નહીં.