પટણા,
જનતા દળ (યુનાઈટેડ)ના નેતા ઉપેન્દ્ર કુશવાહ બિહારના મુખ્યમંત્રી અને જેડી(યુ)ના સુપ્રીમો નીતીશ કુમાર દ્વારા તેમના નાયબ અને રાષ્ટ્રીય જનતા દળ (આરજેડી)ના નેતા તેજસ્વી પ્રસાદ યાદવને ૨૦૨૫ની રાજ્ય વિધાનસભા ચૂંટણી માટે તેમના ઉત્તરાધિકારી તરીકે જાહેર કર્યા ત્યારથી નારાજ છે.
તેઓ પોતાનું સંગઠન બનાવીને ભાજપ સાથે હાથ મિલાવશે તેવી અટકળો પણ ચાલી રહી છે. કુશવાહાએ એક અખબારને આપેલી મુલાકાતમાં ‘નબળા’ જેડીયુ, રાજ્યમાં સત્તારૂઢ ગઠબંધન અને તેમની ભાવિ યોજનાઓ સહિત અનેક મુદ્દાઓ પર વાત કરી હતી.
તમારા જેવા વરિષ્ઠ નેતાએ નીતિશ કુમાર સાથે ટોચનું નેતૃત્વ વહેંચવા પાછળના કારણો શું છે?
તેનો જવાબ આપવો બહુ મુશ્કેલ નથી કે હું મારી જ પાર્ટીને કેટલાક અઘરા પ્રશ્ર્નો કેમ પૂછી રહ્યો છું . જ્યારે મેં માર્ચ ૨૦૨૧માં રાષ્ટ્રીય લોક સમતા પાર્ટીને જેડીયુ સાથે મર્જ કર્યું, ત્યારે જેડીયુ રાષ્ટ્રીય લોક્તાંત્રિક ગઠબંધનનો ભાગ હતો. તે પાછળથી મહાગઠબંધન (આરજેડી સાથે) નામના નવા જોડાણનો ભાગ બન્યો અને મને હજુ પણ કોઈ સમસ્યા નહોતી. પરંતુ ચિંતા ત્યારે થઈ જ્યારે બંને વચ્ચે કોઈ ‘સૌદા’ની વાત થઈ.
મુખ્યમંત્રીએ તેજસ્વી પ્રસાદ યાદવને બિહારના ભાવિ નેતા તરીકે રજૂ કરીને મામલો વધુ જટિલ બનાવી દીધો. જેડી(યુ)ના કાર્યર્ક્તાઓ અને સમર્થકો પણ તેમની પાર્ટીના ભવિષ્યને લઈને ચિંતિત છે. જેડી(યુ) અને આરજેડીના વિલીનીકરણની ચર્ચાએ મામલો વધુ ખરાબ કર્યો. જો આ બાબતે મારી સાથે ચર્ચા થઈ હોત તો હું તેજસ્વીના નેતૃત્વ માટે સંમત ન હોત.
બિહારના નેતા તરીકે તેજસ્વીની રજૂઆત પછી જદયુમાં તમારી રાજકીય કારકિર્દીના વિકાસ વિશે શું તમે ચિંતિત છો?
આ એક વ્યક્તિ તરીકે ઉપેન્દ્ર કુશવાહાની વાત નથી. હું પાર્ટીનો પ્રાથમિક સભ્ય બનીને ખૂબ જ ખુશ છું. જેડી(યુ) દ્વારા આરજેડી સાથે ગઠબંધન કરવામાં કંઈ ખોટું નથી. જો કે, તેજસ્વીને ભાવિ નેતા તરીકે રજૂ કરવો જેડીયુના અંતનો સંકેત આપે છે. જેડી(યુ) એ અમુક વ્યક્તિઓનો પક્ષ નથી.
સમતા પાર્ટીમાં ભળતા પહેલા તેનું નેતૃત્વ શરદ યાદવ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, જેનું ગઠબંધન જ્યોર્જ ફર્નાન્ડિસ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું અને બાદમાં નીતિશ કુમાર જેવા નેતાઓ દ્વારા ઉછેરવામાં આવેલી. અમારા જેવા ઘણા કાર્યકરોએ પણ જેડી(યુ)ના વિકાસમાં યોગદાન આપ્યું છે.
ડિસેમ્બરના ત્રીજા સપ્તાહમાં મુખ્યમંત્રી (નીતીશ) સાથેની બેઠકમાં મેં પહેલીવાર આ મુદ્દાઓ ઉઠાવ્યો હતો. મેં કુરહાની પેટાચૂંટણીમાં મારા પક્ષની હારનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો અને દલીલ કરી કે છેલ્લી ત્રણ પેટાચૂંટણીમાં વોટ શેર અપેક્ષા મુજબ ન હતો.
નીતિશ કુમાર બિહારને ખરાબ, જૂના દિવસોમાંથી પાછા લાવ્યા તેના માટે જવાબદાર પરિવારને લગામ (રાજ્યની) સોંપવી એ સ્વીકાર્ય નથી.
શું તમે નીતિશને એવો પણ સવાલ કર્યો હતો કે તેમણે તેજસ્વીને આટલી જલ્દી મુખ્યમંત્રી પદના ઉમેદવાર તરીકે કેમ રજૂ કર્યા? તેમણે કેવી પ્રતિક્રિયા આપી?
મેં તે મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો હતો. પરંતુ તેમણે કંઈક કહ્યું જે હું અહીં કહી શક્તો નથી. એક વાત હું નિશ્ર્ચિતપણે કહી શકું છું કે, એવું લાગે છે કે તે આરજેડીના દબાણ હેઠળ છે. પરંતુ આવો નિર્ણય એકપક્ષીય રીતે ન લઈ શકાય. આખરે, આરજેડીના પ્રદેશ અયક્ષ (જગદાનંદ સિંહ) એ સૂચન કર્યું કે, નીતિશ કુમારે બિહારની ખુરશી આરજેડી નેતા (તેજશ્ર્વી) માટે છોડી દીધી.
તેમણે પક્ષની નબળાઈ વિશેની મારી તમામ દલીલોને એક પ્રકારે ફગાવી દીધી. હું નિરાશ થયો.
જેડીયુના ઘણા નેતાઓ તમને “અતિ મહત્વાકાંક્ષી” અને “દલબદલૂ” કહે છે. તેઓ ઈચ્છે છે કે તમે જલદીથી પાર્ટી છોડી દો. તમારી શું પ્રતિક્રિયા છે? આ કોઈ એક વ્યક્તિ કે તેની મહત્વાકાંક્ષાનો પ્રશ્ર્ન નથી. મુખ્યમંત્રી સહિત જેડીયુના ટોચના નેતાઓ મારા વિશે શું કહે છે તેની મને ચિંતા નથી. મેં કોઈ પક્ષ વિરોધી પ્રવૃત્તિ કરી નથી જેના માટે શિસ્તભંગના પગલાં લેવા જોઈએ. હું હજુ પણ પાર્ટીને મજબૂત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છું. રાજકીય પક્ષ તેના વોટ બેઝ વગર ટકી શક્તો નથી. પછી તે ઓબીસી અને લવ-કુશ (કુર્મી-કોરી) વિભાગો હોય, આથક રીતે પછાત જાતિઓ (ઇબીસી) હોય કે મહાદલિત નીતિશ કુમારનો કાળજીપૂર્વક પોષવામાં આવેલો આધાર ધીમે ધીમે ખતમ થઈ રહ્યો છે.