નવીદિલ્હી,
૨૦૨૨-૨૦૨૩ના નાણાકીય વર્ષ માટેના આર્થિક સર્વેમાં આગામી ૨૦૨૩-૨૦૨૪ નાણાકીય વર્ષ માટે ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્શન (જીડીપી) ૬ થી ૬.૮ ટકાની રેન્જમાં રહેવાની શક્યતા છે, તેમ સૂત્રોએ મંગળવારે સીએનબીસી-ટીવી૧૮ ને વિશિષ્ટ રીતે જણાવ્યું હતું.
આર્થિક સર્વે, જે દર વર્ષે કેન્દ્રીય બજેટની રજૂઆત પહેલા રજૂ કરવામાં આવે છે, તેમાં એફવાય૨૪ નો નોમિનલ જીડીપી ગ્રોથ ૧૧ ટકાનો અંદાજ આપે તેવી શક્યતા છે જ્યારે વાસ્તવિક વૃદ્ધિ ૬.૫ ટકા જોવા મળી શકે છે, એમ તેઓએ જણાવ્યું હતું.
સૂત્રોએ ઉમેર્યું હતું કે વર્તમાન નાણાકીય વર્ષમાં અર્થવ્યવસ્થાની સ્થિતિ પર પ્રકાશ પાડતો સરકારી સર્વે નાણાકીય વર્ષ ૨૪ વૃદ્ધિની આગાહી માટે વૈશ્વિક આર્થિક સ્થિતિને મુખ્ય જોખમ પરિબળ તરીકે દર્શાવે છે. વૃદ્ધિ માટે જવાબદાર મુખ્ય પરિબળોમાં ખાનગી વપરાશ, ઉચ્ચ મૂડીરોકાણ અને રસીકરણ હશે, એમ તેઓએ જણાવ્યું હતું.
આર્થિક સર્વે ૨૦૨૧-૨૨માં ભારતનો વિકાસ દર ૮-૮.૫ ટકા રહેવાનો અંદાજ હતો. આ ધારણાઓના સમૂહ પર આધારિત હતું, જેમ કે મધ્યસ્થ બેંકો દ્વારા વ્યવસ્થિત રીતે તરલતા પાછી ખેંચવી, તેલના ભાવ ૭૦-૭૫ પ્રતિ બેરલ અને વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલામાં વિક્ષેપોને હળવો કરવો વગેરે.
એક વર્ષ પછી, અને ખાસ કરીને યુક્રેન યુદ્ધ પછી, ભારતના ગ્રોથ અનુમાનમાં ૧-૧.૫ ટકાનો સુધારો થયો છે. આર્થિક સર્વેક્ષણ ૨૦૨૧-૨૨ના અંદાજમાં હજુ પણ એક મહત્ત્વનું તત્વ ફુગાવાનો અંદાજ છે. ખાસ કરીને ઉર્જાના ઊંચા ભાવને કારણે, આર્થિક સર્વે ૨૦૨૧-૨૨એ ભારતને વૈશ્વિક ફુગાવામાં સંભવિત ઉછાળાથી સાવચેત રહેવા ચેતવણી આપી છે.
દરમિયાન, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે કોવિડ-૧૯ રોગચાળા પછી ચીનમાં બજારો ફરી ખૂલવાની અસર ભારતમાં ન તો નોંધપાત્ર રહી છે અને ન તો સતત રહી છે. ઉપરાંત, નાણાંકીય ચુસ્તતામાં ઘટાડો થતાં મૂડી પ્રવાહ પાછો ફરવાની શક્યતા છે.
ઇકોનોમિક સર્વે એ સરકાર દ્વારા પાછલા વર્ષમાં અર્થતંત્રની કામગીરીની સમીક્ષા છે. મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર વી. અનંત નાગેશ્વરન દ્વારા કરવામાં આવેલ સર્વે નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ દ્વારા મંગળવારે સંસદમાં રજૂ કરવામાં આવશે, તેણી ૨૦૨૩-૨૦૨૪ ના નાણાકીય વર્ષ માટેનું બજેટ રજૂ કરે તેના એક દિવસ પહેલા આ સર્વે રજૂ કરશે. બાદમાં મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર નાણા મંત્રાલયના અન્ય વરિષ્ઠ અધિકારીઓ સાથે પ્રેસ કોન્ફરન્સ કરશે.
દેશનો પહેલો આર્થિક સર્વે ૧૯૫૦-૫૧માં કરવામાં આવ્યો હતો. ૧૯૬૦ ના દાયકામાં, તેને બજેટ દસ્તાવેજોથી અલગ કરવામાં આવ્યો હતો અને કેન્દ્રીય બજેટના એક દિવસ પહેલા રજૂ કરવાનું શરું કરવામાં આવ્યું હતું.