મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણી માટે રાજકીય શતરંજની પાંખ નાખવાની શરૂઆત થઈ ગઈ છે. ભાજપે ગઠબંધન ભાગીદારો નક્કી કરી લીધા છે, પરંતુ સીટ વહેંચણીની ફોર્મ્યુલા નક્કી કરવામાં આવી નથી. ભાજપે આ ચૂંટણીમાં મિશન-૧૬૦ના લક્ષ્યાંકો નક્કી કર્યા છે, પરંતુ આ ત્યારે જ શક્ય બનશે જ્યારે ચૂંટણી ખુલ્લેઆમ લડવામાં આવશે. એનસીપી અને શિવસેના જે રીતે પોતાના માટે સીટોની માંગ કરી રહ્યા છે તે જોતા ભાજપ સીટ સોદાબાજીમાં કેટલી સીટો નક્કી કરે છે?
ભાજપ સીએમ એકનાથ શિંદેની શિવસેના અને અજિત પવારની એનસીપી અને અન્ય કેટલાક નાના પક્ષો સાથે મળીને ચૂંટણી લડશે. અમિત શાહે મુંબઈમાં ભાજપના કોર ગ્રુપ સાથે બેઠક કરીને ચૂંટણી લડવાની રણનીતિ બનાવી છે. આ દરમિયાન સાથી પક્ષો સાથે બેઠક વહેંચણીને લઈને ભાજપના નેતાઓ સાથે ચર્ચા થઈ હતી. હવે રાજ્યની બેઠક બાદ દિલ્હીમાં અજિત પવારની એનસીપી, એકનાથ શિંદેની શિવસેના અને ભાજપ વચ્ચે સીટ શેરિંગ ફોર્મ્યુલાને મંજૂરી આપવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં ભાજપ આ વખતે કેટલી બેઠકો પર ચૂંટણી લડશે તેના પર સૌની નજર છે.
છેલ્લી ત્રણ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપની લડાઈની પેટર્ન જોઈએ તો ૨૦૧૪ પહેલા અને પછીની સ્થિતિ ઘણી બદલાઈ ગઈ છે. ૨૦૧૪ પહેલા મહારાષ્ટ્રમાં બીજેપી નાના ભાઈની ભૂમિકામાં હતી પરંતુ હવે તે મોટા ભાઈની ભૂમિકામાં છે. રાજ્યની ૨૮૮ વિધાનસભા બેઠકોમાંથી ૨૦૦૯માં ભાજપે ૧૧૯ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી અને શિવસેનાએ ૧૬૦ બેઠકો પર ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા હતા. અગાઉ ૨૦૦૪માં ભાજપે ૧૧૧ અને શિવસેના ૧૬૩ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી.
આ રીતે ભાજપ ઓછી સીટો પર ચૂંટણી લડી રહી છે જ્યારે શિવસેના વધુ સીટો પર ચૂંટણી લડી રહી છે, પરંતુ ૨૦૧૪માં નરેન્દ્ર મોદી પીએમ બન્યા પછી પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ.૨૦૧૪ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ અને શિવસેનાનું ગઠબંધન તૂટ્યું હતું અને બંને પક્ષોએ અલગ-અલગ ચૂંટણી લડી હતી. ભાજપે એકલા હાથે ચૂંટણી લડી ત્યારે તેને પોતાની રાજકીય તાકાતનો અહેસાસ થયો. ૨૦૧૪માં ભાજપે ૨૬૦ બેઠકો પર પોતાના ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા હતા, જેમાંથી ૧૨૨ બેઠકો જીતી હતી. પહેલીવાર ભાજપે મહારાષ્ટ્રમાં ૧૦૦ બેઠકો જીતવાનો આંકડો પાર કર્યો અને પહેલીવાર પોતાના મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં પણ સફળ રહી.
૨૦૧૯ માં, જ્યારે ભાજપ અને શિવસેના એક્સાથે ચૂંટણી લડ્યા હતા, ત્યારે ભાજપે મોટા ભાઈની ભૂમિકા ભજવી હતી અને શિવસેનાએ નાના ભાઈની ભૂમિકા ભજવી હતી. ભાજપે રાજ્યની ૨૮૮ બેઠકોમાંથી ૧૬૪ બેઠકો પર ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા હતા, જ્યારે શિવસેનાએ ૧૨૪ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી. ભાજપ તેના ક્વોટાની ૧૬૪ બેઠકોમાંથી ૧૦૫ બેઠકો જીતવામાં સફળ રહી હતી, જ્યારે ૫૫ બેઠકો પર બીજા અને ૪ બેઠકો પર ત્રીજા સ્થાને હતી. આ રીતે ભાજપને ગઠબંધનમાં નુક્સાન વેઠવું પડ્યું જ્યારે એકલા ચૂંટણી લડીને ફાયદો થયો.
મહારાષ્ટ્રની ૨૪૦ બેઠકો પર ભાજપનો રાજકીય આધાર છે, પરંતુ વિપક્ષી એક્તાના કારણે તે અસરકારક સાબિત નથી થઈ રહ્યું. તેથી ભાજપને ગઠબંધન કરવાની ફરજ પડી છે. ભાજપ એકનાથ શિંદેની શિવસેના અને અજિત પવારની એનસીપી સાથે મળીને સરકાર ચલાવી રહી છે. ૨૦૨૪ની લોક્સભા ચૂંટણીમાં, રાજ્યની ૪૮ સંસદીય બેઠકોમાંથી, ભાજપે ૨૮, શિવસેનાએ ૧૫, દ્ગઝ્રઁ ૪ અને રાષ્ટ્રીય સમાજ પક્ષે એક બેઠક પર ચૂંટણી લડી હતી. આ ફોર્મ્યુલા પર ત્રણેય વચ્ચે બેઠક વહેંચણી થઈ હતી. માનવામાં આવે છે કે તેના આધારે વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પણ સીટોની વહેંચણી થઈ શકે છે, પરંતુ અજિત પવાર અને શિંદેની પાર્ટીઓ તૈયાર નથી.
મુખ્યમંત્રી એકનાથ શિંદેની શિવસેના ૧૦૦ થી ૧૧૦ સીટોની માંગ કરી રહી છે જ્યારે અજિત પવારની એનસીપી ૬૦ થી ૭૦ સીટોની માંગ કરી રહી છે. મહારાષ્ટ્રની ૨૮૮ બેઠકોમાંથી, જો ભાજપ શિંદે અને અજિત પવારને તેની પસંદગીની બેઠકો આપે છે, તો તેની પાસે વિધાનસભા ચૂંટણી લડવા માટે માત્ર ૧૦૦ થી ૧૧૦ બેઠકો જ બચશે. ભાજપ આ ફોર્મ્યુલા સાથે ક્યારેય સહમત નહીં થાય. ભાજપે ૨૦૧૯માં ૧૬૪ વિધાનસભા બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી, જેમાંથી તેણે ૧૦૫ બેઠકો જીતી હતી.
જો ૨૦૨૪માં જે ૨૮ લોક્સભા સીટો પર ભાજપે ચૂંટણી લડી હતી તેને વિધાનસભા સીટોમાં ફેરવી દેવામાં આવે તો ૧૬૮ સીટો હશે. આ રીતે ભાજપ ૧૬૦ બેઠકો પર ચૂંટણી લડવાની યોજના ધરાવે છે. ભાજપના નેતાઓએ મહારાષ્ટ્રમાં લગભગ ૧૬૦ બેઠકો પર ચૂંટણી જીતવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે. પાર્ટીના નેતાઓનું કહેવું છે કે સીટોની વહેંચણી દરમિયાન સાથી પક્ષો શિવસેના અને એનસીપીને તેમની તાકાત અને જીતવાની તકોને યાનમાં રાખીને સીટો આપવામાં આવશે.