- બેઠકમાં આરએસએસએ સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે, અમારી સાથે ચર્ચા કર્યા વિના બીજેપીના આગામી અધ્યક્ષનું નામ નક્કી ન કરવું જોઈએ.
દિલ્હીમાં મોડી રાત્રે રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહના ઘરે ભાજપ અને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (આરએસએસ)ના નેતાઓની બેઠક યોજાઈ હતી. ૫ કલાક સુધી ચાલેલી આ બેઠકમાં ભાજપના નવા પ્રમુખ અંગે વિચાર-વિમર્શ થયો હતો. બેઠકમાં રાજનાથ ઉપરાંત ગૃહમંત્રી અમિત શાહ, આરોગ્ય મંત્રી જેપી નડ્ડા, આરએસએસના મહાસચિવ દત્તાત્રેય હોસાબલે અને આરએસએસના સંયુક્ત મહામંત્રી અરુણ કુમાર હાજર હતા.
એક અહેવાલ મુજબ નવા પ્રમુખને લઈને બે બાબતો પર ચર્ચા થઈ હતી. પ્રથમ કોઈને જલ્દી કાર્યકારી પ્રમુખ બનાવવા જોઈએ, પછીથી તેને પ્રમુખની જવાબદારી મળવી જોઈએ. બીજું- મહારાષ્ટ્ર, હરિયાણા અને ઝારખંડની વિધાનસભા ચૂંટણી પછી નવા કાર્યકારી અધ્યક્ષ ની જાહેરાત કરવી જોઈએ. બેઠકમાં આરએસએસએ સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે, અમારી સાથે ચર્ચા કર્યા વિના બીજેપીના આગામી અધ્યક્ષ નું નામ નક્કી ન કરવું જોઈએ.
૩૧ ઓગસ્ટથી ૨ સપ્ટેમ્બર સુધી કેરળના પલક્કડમાં આરએસએસની મહત્વપૂર્ણ બેઠક યોજાવાની છે. ત્યાં પણ આ અંગે ચર્ચા થઈ શકે છે. જેપી નડ્ડા જૂન ૨૦૧૯માં પાર્ટીના કાર્યકારી અયક્ષ બન્યા હતા. આ પછી, તેમને ૨૦ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૦ ના રોજ પૂર્ણકાલીન પ્રમુખ બનાવવામાં આવ્યા હતા. આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં તેમનો કાર્યકાળ જૂન ૨૦૨૪ સુધી લંબાવવામાં આવ્યો હતો. લોક્સભા ચૂંટણી બાદ તેમને મોદી સરકાર ૩.૦માં સ્વાસ્થ્ય મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા. ભાજપમાં એક વ્યક્તિ, એક પદનું શાસન છે. તેથી નડ્ડાએ પ્રમુખ પદ છોડવું પડશે.
ભારતીય જનતા પાર્ટીમાં પ્રમુખ પદની ચૂંટણી માટે પક્ષના બંધારણમાં સ્પષ્ટ સૂચનાઓ છે. પાર્ટીના બંધારણની કલમ ૧૯ હેઠળ રાષ્ટ્રીય અયક્ષની ચૂંટણીની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. સેક્શન ૧૯ મુજબ, પાર્ટીના પ્રમુખની ચૂંટણી ઈલેક્ટોરલ કોલેજ દ્વારા કરવામાં આવશે. તેમાં રાષ્ટ્રીય પરિષદ અને રાજ્ય પરિષદના સભ્યો હશે.
પાર્ટીના બંધારણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ ચૂંટણી રાષ્ટ્રીય કાર્યકારિણી દ્વારા નિર્ધારિત નિયમો અનુસાર કરવામાં આવશે. પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાવા માટે, તે વ્યક્તિ ઓછામાં ઓછા ૧૫ વર્ષથી પાર્ટીનો પ્રાથમિક સભ્ય હોય તે જરૂરી છે. સેક્શન ૧૯ ના પેજમાં જ લખ્યું છે કે ઈલેક્ટોરલ કોલેજના કુલ ૨૦ સભ્યો રાષ્ટ્રીય અયક્ષ પદ માટે ચૂંટણી માટે લાયક વ્યક્તિના નામનો પ્રસ્તાવ મૂકશે. આ સંયુક્ત પ્રસ્તાવ ઓછામાં ઓછા ૫ રાજ્યોમાંથી પણ આવવો જોઈએ જ્યાં રાષ્ટ્રીય પરિષદની ચૂંટણીઓ યોજાઈ છે. આ ઉપરાંત આવી ચૂંટણી માટે નોમિનેશન પેપર પર ઉમેદવારની મંજુરી પણ જરૂરી છે.
ભાજપના બંધારણ મુજબ, ઓછામાં ઓછા ૫૦% એટલે કે અડધા રાજ્યોમાં સંગઠનની ચૂંટણીઓ પછી જ રાષ્ટ્રીય અયક્ષની પસંદગી થઈ શકે છે. આ સંદર્ભમાં દેશના ૨૯માંથી ૧૫ રાજ્યોમાં સંગઠનની ચૂંટણી બાદ જ ભાજપના રાષ્ટ્રીય અયક્ષની ચૂંટણી થાય છે.
આમાં પાર્ટીના સંસદના ૧૦ ટકા સભ્યો ચૂંટાય છે, જેમની સંખ્યા દસથી ઓછી ન હોવી જોઈએ. જો સંસદના કુલ સભ્યોની સંખ્યા દસથી ઓછી હોય, તો બધા ચૂંટાશે. પાર્ટીના તમામ ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રીય અયક્ષો, પ્રદેશ પ્રમુખો, લોક્સભા, રાજ્યસભામાં પાર્ટીના નેતાઓ, તમામ રાજ્યની વિધાનસભાઓ અને વિધાન પરિષદોમાં પાર્ટીના નેતાઓ કાઉન્સિલના સભ્યો હશે. આ સિવાય રાષ્ટ્રીય અયક્ષ દ્વારા વધુમાં વધુ ૪૦ સભ્યોને નોમિનેટ કરી શકાય છે. રાષ્ટ્રીય કાર્યકારિણીના તમામ સભ્યો પણ તેમાં ભાગ લે છે. વિવિધ મોરચા અને સેલના પ્રમુખો અને સંયોજકો પણ સભ્યો છે. દરેક વ્યક્તિએ ૧૦૦ રૂપિયાની સદસ્યતા ફી ચૂકવવી પડશે.
બીજેપીની સત્તાવાર વેબસાઈટ અનુસાર, પાર્ટીના બંધારણની કલમ ૨૧ મુજબ, કોઈપણ સભ્ય ૩ વર્ષની દરેક સળંગ બે ટર્મ માટે જ પ્રમુખ રહી શકે છે. દરેક કારોબારી, પરિષદ, સમિતિ અને તેના હોદ્દેદારો અને સભ્યો માટે ૩ વર્ષની મુદત પણ નક્કી કરવામાં આવી છે. પક્ષના બંધારણ મુજબ, ભાજપના સભ્ય બનવા માટે મુખ્ય શરત એ છે કે વ્યક્તિની ઉંમર ૧૮ વર્ષ કે તેથી વધુ હોવી જોઈએ. ઉપરાંત, તે અન્ય કોઈ પક્ષ સાથે સંકળાયેલો ન હોવો જોઈએ. ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડા હવે મોદી કેબિનેટમાં સ્વાસ્થ્ય મંત્રી છે. રાષ્ટ્રપતિ તરીકેનો તેમનો કાર્યકાળ આ મહિને પૂરો થઈ રહ્યો છે. ભાજપ ‘એક વ્યક્તિ એક પદ’માં માને છે, તેથી ચર્ચા તેજ બની છે કે ભાજપના આગામી પ્રમુખ કોણ હશે?