- કોરોના સમયગાળા દરમિયાન અર્થવ્યવસ્થાની ખરાબ સ્થિતિને કારણે ડીએ /ડીઆર બંધ કરવામાં આવ્યું હતુ
કેન્દ્ર સરકારે તેના એક કરોડથી વધુ કર્મચારીઓ અને પેન્શનધારકોને મોટો ઝટકો આપ્યો છે. નાણા રાજ્ય મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ મંગળવારે રાજ્યસભામાં સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે, સરકારી કર્મચારીઓના ૧૮ ટકા ડીએ/ડીઆરનું એરિયર્સ જે કોરોના સમયગાળા દરમિયાન રોકી દેવામાં આવ્યું હતું, તે હવે નહીં મળે. નેશનલ કાઉન્સિલ (જેસીએમ) સ્ટાફ પક્ષના પ્રતિનિધિઓ સહિત વિવિધ કર્મચારી સંગઠનોએ સેક્રેટરી (પી), ડીઓપીટીને વિનંતી કરી હતી કે ૧૮ મહિનાના ’ડીએ’નું એરિયર્સ કર્મચારીઓનો અધિકાર છે. કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોને કોરોના સમયગાળા દરમિયાન રોકી રાખેલા ડીએ ડીઆરના એરિયર્સ રિલીઝ કરવા જોઈએ.
રાજ્યસભાના સભ્યો, જાવેદ અલી ખાન અને રામજી લાલ શર્માએ ગૃહમાં આ પ્રશ્ર્ન પૂછ્યો હતો કે શું સરકાર કોરોના સમયગાળા દરમિયાન કર્મચારીઓને બંધ કરાયેલ ડીએ/ડીઆર બાકીની ચૂકવણીને મુક્ત કરવામાં સક્રિય છે કે નહીં. બંને સાંસદોએ પૂછ્યું કે, જો સરકાર આ પેમેન્ટ બહાર પાડી રહી નથી તો તેનું કારણ શું છે? ભારતીય અર્થતંત્ર વિશ્ર્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. આ વર્ષે ડીએ ડીઆરની છૂટ અંગે કર્મચારી સંગઠનો પાસેથી કેટલા અહેવાલો પ્રાપ્ત થયા છે? તેમની સામે સરકારે શું પગલાં લીધાં છે?
આ પ્રશ્ર્નોના જવાબમાં નાણા રાજ્ય મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ જણાવ્યું હતું કે, કોરોના સમયગાળા દરમિયાન અર્થવ્યવસ્થાની ખરાબ સ્થિતિને કારણે ડીએ/ ડીઆર બંધ કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારે સરકાર પર નાણાકીય દબાણ હતું. આ અંગે એનસીજેસીએમ સહિત વિવિધ કર્મચારી સંગઠનો તરફથી રજૂઆતો મળી છે. હાલમાં ઉપરોક્ત ભથ્થાંની બાકી રકમ ચૂકવવી શક્ય નથી.
આપને જણાવી દઈએ કે કોરોનાના સમયગાળા દરમિયાન કેન્દ્ર સરકારે કર્મચારીઓને ચૂકવણી અટકાવીને ૩૪,૪૦૨.૩૨ કરોડ રૂપિયા બચાવ્યા હતા. ’ભારત પેન્શનર સમાજ’ના જનરલ સેક્રેટરી એસસી મહેશ્ર્વરીએ પણ સરકારને વિનંતી કરી છે કે કોરોનાના સમયગાળા દરમિયાન બંધ કરાયેલા ૧૮ મહિનાના ડીએનું બાકી નીકળે. ડીએની બાકી રકમનો મુદ્દો અગાઉ પણ અનેક વખત ઉઠાવવામાં આવ્યો છે. ’નેશનલ જોઈન્ટ કાઉન્સિલ ઓફ એક્શનના વરિષ્ઠ સભ્ય અને ઓલ ઈન્ડિયા ડિફેન્સ એમ્પ્લોઈઝ ફેડરેશનના જનરલ સેક્રેટરી સી શ્રીકુમારે જણાવ્યું હતું કે જૂના પેન્શનની પુન:સ્થાપના અને અન્ય ઘણી માંગણીઓ સહિત કર્મચારીઓના હિતોને લગતા મુદ્દાઓ. , સતત ઉભા કરવામાં આવી રહ્યા છે. કર્મચારીઓએ ૧૮ મહિનાના ડીએ/ડીઆરની ચુકવણી માટે પ્રદર્શન કર્યું છે જે કોરોના સમયગાળા દરમિયાન અટકાવવામાં આવ્યું હતું. કેબિનેટ સચિવને ’સ્ટાફ સાઇડ’ નેશનલ કાઉન્સિલ (જેસીએમ) દ્વારા ૧૮ મહિનાના ડીએ બાકીના ચુકવણી માટે પત્ર લખવામાં આવ્યો હતો. આ અંગેનો અહેવાલ નાણા મંત્રાલયને પણ આપવામાં આવ્યો હતો. કર્મચારી સંગઠનોએ આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયને કેન્દ્ર સરકારને પણ મોકલ્યો હતો.
કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો લાંબા સમયથી માંગ કરી રહ્યા છે કે ૧૮ મહિનાના ડીએના બાકી ચૂકવણીની જે કોરોના સમયગાળા દરમિયાન અટકાવવામાં આવી હતી. કેન્દ્ર સરકારે બજેટ સત્રમાં સ્વીકાર્યું હતું કે ડીએની બાકી રકમ મુક્ત કરવા માટે ઘણા કર્મચારી સંગઠનો તરફથી અરજીઓ આવી હતી. જો કે, સરકારે આ અંગે કોઈ નક્કર ખાતરી આપવાને બદલે સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે, વર્તમાન સંજોગોમાં ડીએની બાકી રકમ છોડવી એ વ્યવહારુ નથી. અર્થાત, કેન્દ્ર સરકાર તેના કર્મચારીઓને રૂ. ૩૪ હજાર કરોડથી વધુની ડીએ/ડીઆરની રકમ ચૂકવશે નહીં. બજેટ સત્ર દરમિયાન નાણા રાજ્ય મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ કહ્યું હતું કે, કેન્દ્ર સરકારની રાજકોષીય ખાધ હજુ પણ એફઆરબીએમ એક્ટમાં દર્શાવવામાં આવેલા સ્તર કરતા બમણાથી વધુ ચાલી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં ડીએ/ડીઆરની બાકી રકમ ચૂકવવી શક્ય નથી. સી. શ્રીકુમાર સમજાવે છે કે, સુપ્રીમ કોર્ટે નિર્ણય કર્યો છે કે આવા કિસ્સાઓમાં કર્મચારીએ છ ટકા વ્યાજ સાથે રકમ ચૂકવવી પડશે.
કેન્દ્ર સરકારે કોરોના સમયગાળા દરમિયાન જાન્યુઆરી ૨૦૨૦ થી જૂન ૨૦૨૧ સુધીના ૧૮ મહિના માટે મોંઘવારી ભથ્થા અને મોંઘવારી રાહતના ૩ હપ્તાઓ બંધ કરી દીધા હતા. ત્યારે સરકારે કહ્યું હતું કે આથક સ્થિતિ સારી નથી. રાષ્ટ્રીય મંત્રી પરિષદ સચિવ શિવ ગોપાલ મિશ્રાએ કેબિનેટ સચિવ સાથેની બેઠકમાં આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. કામદારોને આશા હતી કે તેમને બાકી રકમ મળશે, પરંતુ કેન્દ્ર સરકારે તેને સદંતર ફગાવી દીધી. સી. શ્રીકુમારના કહેવા પ્રમાણે, સરકારનું મન ઉડી ગયું છે. ૨૦૨૦ ની શરૂઆતમાં, કોવિડ -૧૯ ના બહાના હેઠળ, કેન્દ્રએ સરકારી કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોના ડીએ ડીઆર પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. ત્યારે કેન્દ્ર સરકારે કર્મચારીઓના ૧૧ ટકા ડીએની ચૂકવણી અટકાવીને કરોડો રૂપિયાની બચત કરી હતી. જે બાદ કર્મચારી સંગઠનોના પ્રતિનિધિઓએ સરકારને ૧૮ મહિનાના એરિયર્સની ચૂકવણી અંગે વિવિધ વિકલ્પો સૂચવ્યા હતા. તેમાં બાકીની રકમની એક્સાથે ચુકવણી કરવાનો પણ સમાવેશ થાય છે.
કોરોના સમયગાળા પછી, કેન્દ્રીય પ્રધાન અનુરાગ ઠાકુરે જાહેરાત કરી હતી કે કર્મચારીઓને ૨૮ ટકાના દરે મોંઘવારી ભથ્થું મળશે. તે સમયે તેણે બાકી રકમ અંગે કંઈ કહ્યું ન હતું. કેન્દ્રીય પ્રધાનની જાહેરાતનો અર્થ એ હતો કે ૧ જુલાઈ, ૨૦૨૧ થી વધેલા ડીએ દરને ૨૮ ટકા ગણવામાં આવે. આ મુજબ, જૂન ૨૦૨૧ થી જુલાઈ ૨૦૨૧ વચ્ચે ડીએમાં અચાનક ૧૧ ટકાનો વધારો થયો હતો, જ્યારે દોઢ વર્ષના સમયગાળામાં ડીએના દરમાં કોઈ વધારો નોંધવામાં આવ્યો ન હતો.ડીએ ડીઆર જાન્યુઆરી ૧, ૨૦૨૦ થી ૧ જુલાઈ, ૨૦૨૧ સુધી સ્થિર કરવામાં આવ્યું હતું. કોરોના સંક્રમણ સમયગાળા દરમિયાન,ડીએના ત્રણ હપ્તા (૧ જાન્યુઆરી ૨૦૨૦, ૧ જુલાઈ ૨૦૨૦, ૧ જાન્યુઆરી ૨૦૨૧) બંધ કરવામાં આવ્યા હતા. આ પછી, સરકારે જુલાઈ ૨૦૨૧ માં મોંઘવારી ભથ્થું પુન:સ્થાપિત કર્યું. ત્યારબાદ ૧૮ મહિનાના બાકીના ત્રણ હપ્તા ચૂકવવામાં સરકાર મૌન બની ગઈ હતી.