
દુનિયાભરમાં ફરી એકવાર મંદીના સંકેત જોવા મળી રહ્યાં છે. અમેરિકાથી તેની શરૂઆત જોવા મળી છે. તેની આશંકા વ્યક્ત કરાઈ છે કે, અમેરિકમાં ગત માર્કેટ બંધ થયા બાદ નોકરીઓના આંકડા જાહેર કરવામાં આવ્યા. તેના અનુસાર, દેશમાં જુલાઈમાં લોકોની આશાની અનુસાર નોકરીઓ ન મળી અને બેરોજગારી દર ત્રણ વર્ષના ઉચ્ચતમ સ્તર પર પહોંચી ગઈ છે. સોમવારે દુનિયાભરના શેર બજારમાં તેની અસર જોવા મળી હતી. ભારતીય સેન્સેક્સમાં કારોબારના દરમિયાન ઈન્વેસ્ટર્સે ૧૭ લાખ કરોડ ગુમાવ્યા હતા, એક ઝાટકામાં આ રકમ સ્વાહા થઈ હતી. જાપાનના શેર માર્કેટના ઈતિહાસમાં સૌથી મોટો ઘટાડો જોવા મળ્યો.
શું વિશ્વની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા મંદી તરફ જઈ રહી છે અથવા અર્થતંત્ર ફક્ત રફ સ્પોટને અથડાવી રહ્યું છે? યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં તાજેતરના આથક સૂચકાંકો તે દિશા તરફ નિર્દેશ કરે છે તેવું લાગે છે ઘણા વિશ્લેષકો કહે છે કે આવતા વર્ષની શરૂઆતમાં અર્થતંત્ર મંદીમાં આવી શકે છે. મંદીની ચિંતાઓ યાન ખેંચી રહી છે કારણ કે બજારના સહભાગીઓ આગામી સપ્તાહે અપેક્ષિત જાહેર સંદેશાવ્યવહારમાં વધારા સાથે ફેડરલ રિઝર્વની સંભવિત ક્રિયાઓ પર અનુમાન કરે છે. બેરોજગારીનો દર વધીને ૪.૩% પર પહોંચ્યો, નબળા પડતા શ્રમ બજાર અને અર્થતંત્રની મંદી પ્રત્યે સંવેદનશીલતા અંગે સચેત કર્યાં છે.
એક વર્ષ માટે, યુ.એસ. ફેડરલ રિઝર્વે ૫.૨૫%-૫.૫૦%ની ૨૩ વર્ષની ટોચે બેન્ચમાર્ક ઉધાર ખર્ચ જાળવી રાખ્યો છે. કેટલાક વિશ્લેષકો ચિંતા કરે છે કે આ લાંબી ચુસ્ત નાણાકીય નીતિ અર્થતંત્રને મંદી તરફ ધકેલશે. સહમ નિયમ મંદી સૂચક, જેણે ૦.૫૦ થ્રેશોલ્ડનો ભંગ કર્યો હતો, તેણે ઐતિહાસિક રીતે યુએસ અર્થતંત્રમાં મંદીના પ્રારંભિક તબક્કાનો સંકેત આપ્યો છે. ૧૮મી સપ્ટેમ્બરની મીટિંગ પહેલાં નોંધપાત્ર ડેટા અપેક્ષિત છે, જ્યારે ઓગસ્ટમાં રોજગાર વલણમાં વધારો ૫૦ બેસિસ પોઈન્ટ કટ માટેના કેસને મજબૂત બનાવી શકે છે. જો કે, હાલમાં, સર્વસંમતિ ૨૫ બેસિસ પોઈન્ટના ઘટાડા તરફ ઝુકે છે.
મંદી એ સમગ્ર અર્થતંત્રમાં આર્થિક પ્રવૃત્તિમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો છે, જે લાંબા સમય સુધી ચાલે છે, સામાન્ય રીતે જીડીપી, વાસ્તવિક આવક, રોજગાર, ઔદ્યોગિક ઉત્પાદન અને જથ્થાબંધ-છૂટક વેચાણમાં દેખાય છે. તેને ઘણીવાર નકારાત્મક આથક વૃદ્ધિના સતત બે ત્રિમાસિક ગાળા તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે. મંદી વિવિધ પરિબળોને કારણે પરિણમી શકે છે, જેમાં ઘટાડો ગ્રાહક અને વ્યવસાય ખર્ચ, ઉચ્ચ બેરોજગારી અને નાણાકીય કટોકટીનો સમાવેશ થાય છે. મંદી દરમિયાન, વ્યવસાયો ઉત્પાદન અને રોકાણમાં ઘટાડો કરી શકે છે, જેના કારણે નોકરીની ખોટ થાય છે અને ગ્રાહકનો વિશ્વાસ ઘટે છે. સરકારો અને કેન્દ્રીય બેંકો ઘણીવાર અર્થતંત્રને ઉત્તેજીત કરવા અને મંદીની અસરોને ઘટાડવાના હેતુથી નાણાકીય અને રાજકોષીય નીતિઓ સાથે પ્રતિસાદ આપે છે.
વર્ષ ૨૦૨૪ માં, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને કેનેડાની કંપનીઓએ ગયા વર્ષે નોંધપાત્ર છટણીને પગલે નોકરીમાં ઘટાડો ચાલુ રાખ્યો છે. મંદીના ઝડપથી ઘટતા ભય છતાં આ વલણ ચાલુ છે. કારણ કે વ્યાજદરમાં ઘટાડા અંગે ફેડરલ રિઝર્વનું વલણ અસ્પષ્ટ રહે છે. આ છટણી ટેક્નોલોજી, ઓટોમોટિવ, નાણાકીય સેવાઓ, ઉપભોક્તા અને છૂટક, આરોગ્ય, ઉત્પાદન, લોજિસ્ટિક્સ અને કુદરતી સંસાધનો સહિત વિવિધ ઉદ્યોગોમાં ફેલાયેલી છે. એકંદરે, આના પરિણામે આ ક્ષેત્રોમાં હજારો નોકરીઓ ગુમાવી શકે છે.