- સંદેશખાલી પછી પણ બંગાળનો સંદેશ એ જ છેપ મા, માટી, માનુષ
પશ્ચિમ બંગાળ લોક્સભા ચૂંટણીમાં મમતા બેનર્જીનો જાદુ ફરી કામ આવ્યો છે. વિધાનસભા ચૂંટણી બાદ લોક્સભા ચૂંટણીમાં પણ તૃણમૂલ કોંગ્રેસે રાજ્યમાં જીતનો દોર જારી રાખ્યો છે. સંદેશખાલીમાં મહિલાઓ પર થતા અત્યાચારના મુદ્દે મમતા બેનર્જીના ’મા, માટી, માનુષ’ના નારા પર પડછાયો પડ્યો હતો.
પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્ય પ્રધાન અને તૃણમૂલ કોંગ્રેસના વડા મમતા બેનર્જી ૨૦૧૧ માં ’મા, માટી, માનુષ’ ના નારા સાથે ૩૪ વર્ષ સુધી શાસન કરનારા ડાબેરી પક્ષોને હરાવીને સત્તા પર આવ્યા હતા. ૧૩ વર્ષ પછી પણ પશ્ચિમ બંગાળમાં મમતા બેનર્જીની ’મા, માટી, માનુષ’નો પ્રભાવ હજુ પણ અકબંધ છે. ૨૦૨૧ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ તરફથી સખત પડકાર હોવા છતાં, મમતા બેનર્જી ત્રીજી વખત સત્તામાં પાછા ફર્યા અને હવે ફરીથી લોક્સભા ચૂંટણીમાં, ભાજપ બંગાળમાં ૪૦૦ થી વધુ બેઠકો અને ૩૫ થી વધુ બેઠકો જીતવાનો દાવો કરી રહી છે. તૃણમૂલ કોંગ્રેસે બમ્પર જીત મેળવી હતી.
ભાજપ ૨૦૧૯ના આંકડાને પણ સ્પર્શી શક્યું નથી અને તેની બેઠકોની સંખ્યામાં ભારે ઘટાડો થયો છે. આ સાથે જ બંગાળમાં ડાબેરીઓ ફરી પોતાનું ખાતું ખોલાવી શક્યા નથી અને કોંગ્રેસ પણ હાંસિયા પર પહોંચી ગઈ છે. લોક્સભાની ચૂંટણી પહેલા સંદેશાવાળીનો મુદ્દો ઉભો થયો હતો. ભાજપે સંદેશખાલીમાં મહિલાઓ પર અત્યાચારને મુદ્દો બનાવ્યો હતો, પરંતુ આ ચૂંટણીમાં સંદેશખાલીના મુદ્દાની કોઈ અસર થઈ ન હતી.
બસીરહાટ લોક્સભા સીટ કે જેના હેઠળ સંદેશખાલી આવે છે, આ સીટ પરથી ભાજપના ઉમેદવાર અને સંદેશખાલી ચળવળનો ચહેરો રેખા પાત્રા કોઈ અસર છોડી શકી નથી, કે સંદેશખાલી સિવાય રાજ્યના અન્ય કોઈ લોક્સભા મતવિસ્તારમાં પણ કોઈ અસર થઈ નથી. લોક્સભા ચૂંટણી પહેલા બીજેપી વિરુદ્ધ ભારત ગઠબંધનની રચનામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હોવા છતાં, તૃણમૂલ કોંગ્રેસનો કોંગ્રેસ સાથે સીટ વહેંચણીના મુદ્દે વિવાદ હતો. મમતા બેનર્જીએ કોંગ્રેસની માંગ મુજબ સીટો આપવાનો ઇન્કાર કરી દીધો હતો અને તમામ ૪૨ સીટો પર ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા હતા. આ રીતે, તૃણમૂલ કોંગ્રેસ અને ભારતીય ગઠબંધનના અન્ય ઘટકો, કોંગ્રેસ અને ડાબેરીઓએ રાજ્યમાં અલગથી ચૂંટણી લડી હતી. કોંગ્રેસ અને ડાબેરીઓ વચ્ચે પણ લગભગ એક ડઝન બેઠકો પર સમજૂતી થઈ હતી.
ડાબેરીઓ અને કોંગ્રેસ સાથે મળીને લડવાને કારણે અને ટીએમસી સામે લડવાને કારણે એવી ધારણા હતી કે રાજ્યમાં મુસ્લિમ મતોનું વિભાજન થશે અને ભાજપને કોઈને કોઈ રીતે તેનો ફાયદો થશે, પરંતુ ચૂંટણી પરિણામો દર્શાવે છે કે ડાબેરીઓ, કોંગ્રેસ અને તૃણમૂલ કોંગ્રેસ અલગથી લડશે છતાં મુસ્લિમ વોટ વિભાજિત થયા નથી. રાજ્યમાં મુસ્લિમોની વસ્તી લગભગ ૨૭ થી ૩૦ ટકા છે અને ઘણી લોક્સભા બેઠકો પર જીત માટે મુસ્લિમ મતો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. પરંતુ ચૂંટણી પરિણામોથી સ્પષ્ટ છે કે મુસ્લિમ મતો સંપૂર્ણપણે તૃણમૂલ કોંગ્રેસના પક્ષમાં છે. મુસ્લિમોએ તૃણમૂલ કોંગ્રેસને ખુલ્લેઆમ સમર્થન આપ્યું છે.
ચૂંટણી દરમિયાન ભાજપે રાજ્યમાં ભ્રષ્ટાચારનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. શિક્ષક ભરતી કૌભાંડથી લઈને રાશન કૌભાંડ સુધી ભાજપ, સીપીઆઈ(એમ) અને કોંગ્રેસના નેતાઓએ તૃણમૂલ કોંગ્રેસ પર પ્રહારો કર્યા હતા. હાલમાં ઘણા ટોચના નેતાઓ ભ્રષ્ટાચારના આરોપમાં જેલમાં છે. પૂર્વ શિક્ષણ મંત્રી પાર્થ ચેટર્જી શિક્ષક ભરતી કૌભાંડ કેસમાં જેલમાં છે, જ્યારે પૂર્વ ખાદ્ય મંત્રી જ્યોતિપ્રિયા મલ્લિક રાશન કૌભાંડ કેસમાં જેલમાં છે. બીરભૂમમાં ટીએમસી જિલ્લા અધ્યક્ષ અનુબ્રત મંડલ ગાયની તસ્કરીના કેસમાં જેલમાં છે. અભિષેક બેનર્જી પોતે અને તેમની પત્ની પર કૌભાંડમાં સામેલ નેતાઓ સાથે મિલીભગતનો આરોપ હતો. ED એ તેની અને તેની પત્ની રૂજીરા બેનર્જીની પૂછપરછ કરી હતી. ભાજપના નેતાઓએ ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન ભ્રષ્ટાચારના મુદ્દે તૃણમૂલ કોંગ્રેસ પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા, પરંતુ આ ચૂંટણીથી સ્પષ્ટ છે કે આ હુમલા અને ભ્રષ્ટાચારના મુદ્દાની પરિણામો પર કોઈ અસર થઈ નથી.ચૂંટણી પહેલા કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા સીએએને લઈને નોટિફિકેશન બહાર પાડવામાં આવ્યું હતું. તેનો હેતુ બાંગ્લાદેશથી આવતા શરણાર્થીઓને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કરવાનો હતો. આમાં બાંગ્લાદેશથી આવતા શરણાર્થીઓને નાગરિક્તા આપવાનું વચન આપવામાં આવ્યું છે, પરંતુ ચૂંટણી પરિણામોથી સ્પષ્ટ છે કે શરણાર્થીઓને નાગરિક્તા, માતુઆને નાગરિક્તા અને ઘૂસણખોરીના મુદ્દાએ બહુ અસર કરી નથી. ગત લોક્સભા ચૂંટણીમાં ભાજપે ઉત્તર બંગાળમાં પોતાની પકડ સાબિત કરી હતી, પરંતુ આ ચૂંટણીમાં ઉત્તર બંગાળમાં પણ ભાજપને ફટકો પડ્યો છે. ભાજપે રાજવંશી સમુદાયના નેતા અનંત મહારાજને રાજ્યસભામાં સાંસદ બનાવ્યા, પરંતુ કૂચબિહાર લોક્સભા ચૂંટણીમાં તેની અસર દેખાતી નથી.રાજ્યમાં, મમતા બેનર્જી અને તેમના ભત્રીજા અભિષેક બેનર્જીની જોડીએ વિધાનસભા ચૂંટણી પછી તેમની જીતનો સિલસિલો જાળવી રાખ્યો છે.