ઉત્તર ભારતમાં કાળઝાળ ગરમીના કારણે હાહાકાર મચી ગયો છે. દેશના સૌથી ગરમ શહેરોની યાદી ઝડપથી બદલાઈ રહી છે. દરરોજ નવા શહેરોમાં તાપમાનનો પારો અણધારી રીતે પચાસ ડિગ્રી સેલ્સિયસને પાર કરી રહ્યો છે. ગયા મંગળવારે, રાજસ્થાનનું ચુરુ (રાજસ્થાન હવામાન અપડેટ) દેશનું સૌથી ગરમ શહેર હતું. ત્યાં મહત્તમ તાપમાન 50.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું. જ્યારે હરિયાણાનું સિરસા શહેર (હરિયાણા હવામાન અપડેટ) બીજા સ્થાને રહ્યું. ત્યાંનું તાપમાન 50.3 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું.
હવામાન વિભાગ (IMD) એ 30 મે માટે રાજસ્થાન, પંજાબ, હરિયાણા, ચંદીગઢ, દિલ્હી, પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશ અને પશ્ચિમ મધ્ય પ્રદેશ માટે તીવ્ર ગરમીની સ્થિતિ માટે રેડ એલર્ટ જારી કર્યું છે. દિલ્હી અને રાજસ્થાનમાં હાલ તાપમાન 50 ડિગ્રીને પાર પહોંચી ગયું છે આ યાદીમાં ગુજરાતનું નામ પણ આવી શકે છે. કારણકે, ગુજરાતમાં પણ સતત ગરમીનો પારો વધી રહ્યો છે.
દિલ્હી બન્યું ‘ભઠ્ઠી’, અડધા દેશમાં ‘આગ’ વરસી રહી છે, ચુરુ અને સિરસામાં તાપમાન 50ને પાર પહોંચી ગયો છે. હવામાન વિભાગના પ્રાદેશિક વડા (IMD) કુલદીપ શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે વિવિધ કારણોસર, દિલ્હીના નજફગઢ હીટ વેવ, નરેલા અને મુંગેશપુર જેવા સ્થળોએ પારામાં અણધારી વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. તેમણે હાઇલાઇટ કર્યું હતું કે રાજસ્થાન તરફથી આવતા ગરમ પવનોથી બહારના વિસ્તારો પ્રથમ અસરગ્રસ્ત છે. દિલ્હીમાં આકરી ગરમી મંગળવારે પણ ચાલુ રહી હતી અને દિલ્હીના કેટલાક વિસ્તારોમાં તાપમાનનો પારો 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસની નજીક પહોંચી ગયો હતો. રાજસ્થાન તરફથી આવતા ગરમ પવનો અને તડકાના કારણે ખાસ કરીને દિલ્હીના બાહ્ય વિસ્તારોમાં તાપમાનમાં વધારો થયો હતો. હવામાન વિભાગ (IMD) અનુસાર, દિલ્હીમાં આગામી કેટલાક દિવસો સુધી તીવ્ર ગરમીની સ્થિતિ યથાવત રહેશે. શહેરની પ્રમાણભૂત વેધશાળા સફદરજંગ ખાતે નોંધાયેલું મહત્તમ તાપમાન 45.8 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું, જે સામાન્ય કરતાં પાંચ ડિગ્રી સેલ્સિયસ વધુ છે. જો કે, મુંગેશપુર (આજે મુંગેશપુર તાપમાન) અને શહેરની સીમમાં આવેલા નરેલામાં તાપમાનનો પારો 49.9 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયો હતો, જે સામાન્ય કરતાં નવ ડિગ્રી સેલ્સિયસ વધુ છે. તે જ સમયે, નજફગઢમાં તાપમાન 49.8 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું જ્યારે પીતમપુરા અને પુસામાં તે 48.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું.
હવામાન વિભાગના નિષ્ણાતે જણાવ્યું છેકે, ‘દિલ્હીના કેટલાક ભાગો ખાસ કરીને આ ગરમીના મોજાના વહેલા આગમન માટે સંવેદનશીલ છે, જે પહેલાથી જ ગંભીર પરિસ્થિતિને વધુ ખરાબ કરી રહી છે. મુંગેશપુર, નરેલા અને નજફગઢ જેવા વિસ્તારો સૌથી પહેલા ગરમીના મોજાનો સામનો કરે છે. અન્ય એક હવામાનશાસ્ત્રી ચરણ સિંહે જણાવ્યું હતું કે ખુલ્લા વિસ્તારો અને ઉજ્જડ જમીનો વધતા રેડિયેશનને કારણે ઊંચા તાપમાનમાં ફાળો આપી રહ્યા છે. દિલ્હીમાં મે મહિનાના છેલ્લા દિવસોમાં તાપમાનમાં તીવ્ર વધારો જોવા મળ્યો છે. મંગળવારનું મહત્તમ તાપમાન રવિવાર કરતાં થોડું વધારે હતું જ્યારે રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં 45.4 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું.
IMDએ જણાવ્યું કે મંગળવારે દિલ્હી રિજમાં 47.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ અને આયા નગરમાં 47.6 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન નોંધાયું હતું. તેમણે કહ્યું કે આ બે સ્ટેશનો પર નોંધાયેલું આ સૌથી વધુ તાપમાન છે. કાળઝાળ ગરમીને કારણે શહેરમાં આગામી બે દિવસ માટે ‘રેડ એલર્ટ’ જારી કરવામાં આવ્યું છે. આઈએમડીએ બુધવારની પોતાની આગાહીમાં કહ્યું છે કે આવતીકાલે દિલ્હીના ઘણા ભાગોમાં તીવ્ર ગરમી પડી શકે છે અને તેજ પવન પણ ફૂંકાશે. જોકે, આકાશ મુખ્યત્વે સ્વચ્છ રહેશે.
રાજસ્થાનના ચુરુમાં તાપમાનનો પારો 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસને પાર કરી ગયો છે. અન્ય શહેરોમાં પણ તાપમાન 48-49 ડિગ્રીની આસપાસ નોંધાયું છે. દિલ્હીમાં પણ તાપમાન 50 ડિગ્રીને સ્પર્શી રહ્યું છે. તે જ સમયે, યુપીના ઝાંસીમાં દિવસનું તાપમાન 49 ડિગ્રી હતું. આગરામાં તાપમાન 48.6 ડિગ્રી અને વારાણસીમાં 47.6 ડિગ્રી હતું. લખનૌના ઝોનલ મેટિરોલોજીકલ સેન્ટરના વૈજ્ઞાનિક અતુલ કુમાર સિંહના જણાવ્યા અનુસાર, ઉત્તર પ્રદેશમાં મે મહિનામાં આટલી ગરમી ક્યારેય નથી પડી.
રાજસ્થાનના ચુરુ (ચુરુનું આજે તાપમાન), સટ્ટાબજાર માટે જાણીતા ફલોદી શહેર અને બાડમેરમાં તાપમાનનો પારો 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસને પાર કરી ગયો છે. રાજ્યના અન્ય શહેરોમાં પણ તાપમાન 48-49 ડિગ્રીની આસપાસ નોંધાઈ રહ્યું છે.
ઉત્તર પ્રદેશના હવામાનની વાત કરીએ તો યુપીના ઝાંસીમાં દિવસનું તાપમાન 49 ડિગ્રી હતું. આગરામાં તાપમાન 48.6 ડિગ્રી અને વારાણસીમાં 47.6 ડિગ્રી હતું. લખનૌના ઝોનલ મેટિરોલોજીકલ સેન્ટરના વૈજ્ઞાનિક અતુલ કુમાર સિંહના જણાવ્યા અનુસાર, ઉત્તર પ્રદેશમાં મે મહિનામાં આટલી ગરમી ક્યારેય નથી પડી. યુપીમાં હવે થોડા દિવસો સાવચેત રહેવાની જરૂર છે.
‘સ્કાયમેટ વેધર’ના રિપોર્ટ અનુસાર, ‘બગડી જમીનવાળા ખુલ્લા વિસ્તારોમાં રેડિયેશન વધુ હોય છે. સીધો સૂર્યપ્રકાશ અને છાંયોનો અભાવ આ વિસ્તારોને અપવાદરૂપે ગરમ બનાવે છે.’ પલાવતે કહ્યું કે પવનની દિશા પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. તેમણે કહ્યું કે, જ્યારે પવન પશ્ચિમ તરફથી ફૂંકાય છે, ત્યારે તેની સૌથી પહેલા આ વિસ્તારોને અસર થાય છે. આ બહારના વિસ્તારો હોવાથી અહીંનું તાપમાન ઝડપથી વધે છે. IMDના પ્રાદેશિક વડા કુલદીપ શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે નજફગઢ જેવા સ્થળોએ વિવિધ કારણોસર તાપમાનમાં તીવ્ર વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. તેમણે હાઇલાઇટ કર્યું હતું કે રાજસ્થાન તરફથી આવતા ગરમ પવનોથી બહારના વિસ્તારો પ્રથમ અસરગ્રસ્ત છે.